Nhiều sai phạm tại dự án nâng cấp đê biển Tây Cà Mau

• Đê biển Tây tiếp tục sụt lún nghiêm trọng
• Đường phòng hộ đê biển Tây sụt lún nghiêm trọng
• Cà Mau ban bố tình huống khẩn cấp sạt lở đê biển Tây
• Triều cường dâng cao kỷ lục, đe dọa đê biển Tây (Cà Mau)

Ngày 5/9, nguồn tin của PV cho biết, Kiểm toán Nhà nước Khu vực 5 (KTNNKV5) vừa có kết luận kiểm toán hoạt động xây dựng, quản lý sử dụng vốn đầu tư tại Dự án đầu tư, xây dựng, nâng cấp đê biển Tây tại Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau. Qua đó, phát hiện nhiều sai sót nghiêm trọng.

Theo kết luận, KTNNKV5 đã chỉ ra nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện dự án với số tiền sai phạm phải thu hồi nộp ngân sách, giảm thanh toán, giảm giá trị hợp đồng gần 96 tỉ đồng. Trong đó, trên 90 tỉ đồng sai do dự toán duyệt sai dẫn đến thanh toán sai; thanh toán sai so với khối lượng thi công thực tế khoảng 5,4 tỉ đồng. 

Đê biển Tây Cà Mau bị sụt lún nghiêm trọng hồi đầu năm 2020.

Theo KTNNKV5, năm 2010, UBND tỉnh Cà Mau quyết định phê duyệt dự án đầu tư, nâng cấp đê biển Tây nhưng sau đó điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi. Khi công tác đo đạc, kiểm kê giải phóng mặt bằng, rà phá bom mìn đã thực hiện xong thì mới điều chỉnh nên gây lãng phí trên 25,4 tỉ đồng ngân sách. Trong phần rà phá bom mìn nhiều diện tích không thực hiện nhưng đã thanh toán toàn bộ hơn 16 tỉ đồng. 

Ngoài ra, UBND tỉnh Cà Mau quyết định đầu tư đường, cầu giao thông với việc nâng cấp đê biển nhưng không báo cáo Bộ NN&PTNT, Bộ GTVT là chưa đúng quy định. KTNNKV5 cũng khẳng định, dự án điều chỉnh lần 2 được Sở NN&PTNT Cà Mau thẩm định là chưa đúng thẩm quyền. Theo quy định, Bộ NN&PTNT là cơ quan chủ trì thẩm định dự án, thiết kế cơ sở, nhưng Sở NN&PTNT Cà Mau chỉ lấy ý kiến Tổng cục Thủy lợi về việc thỏa thuận quy mô, kỹ thuật điều chỉnh dự án. 

KTNNKV5 dựa trên cơ sở ảnh vệ tinh, các báo cáo tiến độ thi công mà Ban Quản lý dự án báo cáo UBND tỉnh Cà Mau thể hiện vào thời điểm giá cát tăng đột biến (năm 2017), các gói thầu 87, 88, 89 chưa thi công. 

Kiểm toán Nhà nước Khu vực 5 chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án này.

Tuy nhiên, hồ sơ nghiệm thu thanh toán lại thể hiện đã thi công, nghiệm thu đúng thời điểm giá cát đột biến tăng. Từ đó, 3 gói thầu này có tổng số tiền bù giá cát tăng thêm 11,8 tỉ đồng. Ban Quản lý dự án đã tự xác định, giá trị sai ở phần giá cát này là 3,2 tỉ đồng, nộp khắc phục được 3 tỉ đồng. 

Ở gói thầu 87, nghiệm thu sai khối lượng đất mua của dân để đắp đê. Giá trị thực mua chưa đến 1,2 tỉ đồng, nghiệm thu thanh toán cho nhà thầu đến 3,6 tỉ đồng. Đá gia cố lề ở 5 gói thầu bị phát hiện chưa được đầm chặt, mỏng hơn thiết kế. Đá gia cố lề theo thiết kế là 29,6 cm nhưng thực tế chỉ đạt 12 cm.

Trong công tác quản lý chất lượng công trình, KTNNKV5 kết luận chủ đầu tư đã để xảy ra tình trạng nhà thầu thi công không đúng thiết kế, có thể ảnh hưởng đến tính an toàn đê và dân cư lân cận. Cụ thể, ở 8 gói thầu, gồm: 87, 88, 89, 149, 150, 151, 152 và 153, các nhà thầu đã đào đất nguyên thổ để đắp chân trong phạm vi lưu không, vi phạm điều cấm Luật Đê điều. 

Ở gói thầu 149 dài 2,9 km, nhà thầu còn đào sâu hơn thiết kế từ 0,9 - 2,7 m rồi bơm bùn nơi khác bù vào. Trong lập dự toán để mua thiết bị thi công lại xác định, đích danh đơn vị cung cấp là Công ty CP Thương mại Thới Bình. Sau đó, cũng công ty này trúng thầu, cung cấp 1 máy đào gầu 0,5 m3, 1 máy 0,3 m3 và một sà lan 100 tấn. Giá cung cấp cao hơn thị trường 700 triệu đồng. 

Đặc biệt, KTNNKV5 đã chỉ ra các sai phạm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đê. Việc phê duyệt thiết kế cơ sở là hành vi bị nghiêm cấm của Luật Đê điều 2006. Từ đó, KTNNKV5 kiến nghị UBND tỉnh Cà Mau phải báo cáo Bộ NN&PTNT có ý kiến xử lý đối với độ an toàn của tuyến đê do các thiết kế cơ sở đã vi phạm Luật Đê điều và sai hệ số đầm chặt.

Trước đó, thực hiện Quyết định số 667/QĐ-TTg ngày 27/5/2009 của Thủ tướng về việc phê duyệt chương trình củng cố, nâng cấp hệ thống đê biển từ Quảng Ngãi đến Kiên Giang (Chương trình 667), UBND tỉnh Cà Mau đã tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt dự án nâng cấp đê biển Tây lần đầu tại Quyết định đầu tư số 1643/QĐ-UBND ngày 27/10/2010 với tổng mức đầu tư gần 922 tỉ đồng, do Viện Khoa học thủy lợi miền Nam lập, Sở KH&ĐT Cà Mau thẩm định, UBND tỉnh Cà Mau phê duyệt. 

Quy mô dự án được duyệt đê biển đắp bằng đất có chiều dài 108 km, cao trình đê +3m, đảm bảo tối thiểu chống được bão cấp 9, thủy triều ứng với tần suất 5%, nhằm bảo vệ dân cư, sản xuất và ngăn mặn…