Kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự

• Làm rõ nguyên nhân chậm tiến độ dự án của Công ty gang thép Thái Nguyên

Cố ý làm trái quy định của pháp luật, buông lỏng quản lý, thất thoát vốn đầu tư

Theo kết luận thanh tra, Dự án cải tạo mở rộng sản xuất giai đoạn 2- Công ty Gang thép Thái Nguyên (Dự án) được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư giao Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) tổ chức thẩm định, xem xét phê duyệt; Công ty Gang thép Thái Nguyên (Tisco) là chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư (TMĐT) được HĐQT VNS phê duyệt là 3.843 tỷ đồng (242,5 triệu USD). Dự án gồm 2 gói thầu chính là gói thầu mỏ sắt Tiến Bộ đã hoàn thành đưa vào sử dụng với gia trị thanh toán là 224.057 triệu đồng; gói thầu EPC dây chuyền công nghệ luyện kim (143 triệu USD, sau là 160,9 triệu USD) đấu thầu rộng rãi. Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC) trúng thầu với giá 160,9 triệu USD.

 Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án, Tisco, MCC, VNS, Bộ Công thương, các đơn vị, cá nhân có liên quan đã có những khuyết điểm, sai phạm: đến thời điểm thanh tra, tổng giá trị Tisco đã thanh toán cho dự án là 4.421.522 triệu đồng; tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả là 3.896.838 triệu đồng (hiện lãi vay phải trả trên 40 tỷ đồng/tháng) trong đó thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục dự án đều chưa hoàn thành. Đến năm 2013 MCC và các nhà thầu đã dừng thi công. Tisco đã thanh toán MCC tiền thuế là 11,6 triệu USD, thanh toán chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị là 4,737 tỷ đồng, vượt giá trị hợp đồng trong khi MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc thiết bị sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam với giá trị xác định bước đầu là 38,8 triệu USD. Hiện một số thiết bị đã rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư.

Những vi phạm của Tisco có dấu hiệu cố ý làm trái các quy định của pháp luật, buông lỏng quản lý, gây thất thoát vốn đầu tư. Đối với Bộ Công thương, Bộ Công nghiệp (trước đây) chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao…

 Xử lý về kinh tế, kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể

Kết luận thanh tra nêu rõ, cơ quan thanh tra đã kiến nghị Thủ tướng xử lý về kinh tế đối với số tiền sai phạm đồng thời kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Tisco, VNS, Bộ Công thương, các cơ quan của Chính phủ… kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể. Thanh tra Chính phủ chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, sai phạm nêu tại Kết luận thanh tra.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an khẩn trương điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự  gồm:

 1. Việc Tổng Giám đốc Tisco và một số cán bộ thuộc Tisco, VNS, Bộ Công thương có liên quan trong việc ký các biên bản thỏa thuận phân chia công việc phần C (xây dựng và lắp đặt), chuyển một số phần việc từ phần P (thiết bị) sang phần C; ký hợp đồng giao VINAINCON, các nhà thầu phụ khác thực hiện phần C; thanh toán theo đơn giá điều chỉnh không đúng hợp đồng EPC làm phát sinh tăng TMĐT, gây thất thoát vốn đầu tư.

 2. Việc Tổng Giám đốc Tisco, một số cán bộ liên quan trong việc ký các phụ lục hợp đồng EPC và một số văn bản tiếp nhận nhiều loại máy móc thiết bị không đúng chủng loại, thông số kỹ thuật, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa không đúng hợp đồng EPC, tiêu chuẩn về quản lý chất lượng hàng hóa, bất lợi cho Tisco, ảnh hưởng đến chất lượng công trình, nếu MCC và Tisco không xử lý sẽ gây thất thoát vốn đầu tư. 

3. Việc Tổng Giám đốc Tisco, một số cán bộ liên quan trình, phê duyệt và thanh toán nhiều khoản tiền cho MCC, các nhà thầu phụ, các tổ chức tư vấn, vi phạm quy định, nếu MCC và Tisco không xử lý sẽ gây thất thoát vốn đầu tư.

 4. Việc VINAINCON lập dự toán phần C theo đơn giá điều chỉnh, báo cáo các bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ thiếu căn cứ; vi phạm hợp đồng thực hiện phần C, chậm tiến độ dự án, phát sinh tăng TMĐT, bán thầu hưởng phí trái pháp luật.