Công khai bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án để tăng cường giám sát
Hiện nay, hầu hết các nước trên thế giới đều tiến hành công khai bản án, quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật. Ở Việt Nam, việc thực hiện công khai, minh bạch các hoạt động của Toà án nói chung và công khai bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Toà án nói riêng là chủ trương lớn của Đảng được xác định tại Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2-6-2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, theo đó Toà án có trách nhiệm “…từng bước thực hiện việc công khai các bản án…”.
Ngoài ra, theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Tiếp cận thông tin thì cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền tiếp nhận các thông tin của Toà án và Toà án có trách nhiệm công khai, minh bạch trong hoạt động của mình tham khảo và đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Nghị quyết số 03/2017/NQ-HĐTP ngày 16-3-2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao về việc công bố bản án quy định, nguyên tắc công bố công khai bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Toà án không được xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; đảm bảo chính xác, kịp thời, tạo thuận lợi cho việc tiếp cận; không sử dụng bản án, quyết định công bố vào mục đích trái pháp luật. Nghị quyết số 03/2017 nêu rõ.
Cũng theo Nghị quyết này, những bản án, quyết định không công bố công khai là những bản án, quyết định về vụ việc được Toà án xử kín; bản án, quyết định về vụ việc được Toà án xét xử công khai nhưng có chứa nội dung thuộc danh mục bí mật Nhà nước, bí mật gia đình, bí mật cá nhân, người tham gia tố tụng yêu cầu giữ bí mật; bản án, quyết định của Toà án chưa có hiệu lực pháp luật; có người tham gia tố tụng dưới 18 tuổi…
Nghị quyết số 03/2017 còn quy định về thời hạn công bố bản án, quyết định của Toà án; về mã hoá thông tin bản án, quyết định của Toà án trước khi công bố; về đính chính bản án, quyết định của Toà án được công bố không chính xác và tổ chức thực hiện. Theo quy định tại khoản 1, Điều 10 của Nghị quyết này, hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2017.
