Vấn đề người nhập cư trái phép ở châu Âu: Càng gỡ càng rối

Ngoài biển, số tàu thuyền bị bắt giữ cùng dòng người di cư vẫn gia tăng ở mức chóng mặt. Bất ổn cũng bắt đầu xuất hiện khi có hàng loạt cuộc biểu tình biến thành bạo lực trên đường phố.

Loay hoay bài toán hạn ngạch

Ngày 8/9, Quốc hội Anh đã có phiên tranh luận khẩn cấp về đề xuất của Thủ tướng David Cameron cho việc tiếp nhận khoảng 20.000 người tị nạn trong giai đoạn 2015-2020.

Theo lý giải của ông David Cameron, vì Anh không tham gia Hiệp ước Schengen (về tự do đi lại trong EU) nên quốc gia này có kế hoạch riêng tiếp nhận người tị nạn, không liên quan đến kế hoạch phân bổ hạn ngạch người di cư của EU. Người di cư tới Anh sẽ được cấp thị thực bảo trợ nhân đạo thời hạn 5 năm, có quyền lưu trú, làm việc và hưởng phúc lợi xã hội trước khi nộp đơn xin định cư tại đất nước này. 

Trong khi đó, tại Pháp, Bộ trưởng Nội vụ Bernard Cazeneuve tuyên bố nước này sẽ đón nhận 1.000 người xin tị nạn trong những ngày tới nhằm hỗ trợ Chính phủ Đức đối phó với cuộc khủng hoảng người di cư tại châu Âu hiện nay và 24.000 người tị nạn khác trong vòng 2 năm tới. Tây Ban Nha cũng khẳng định không giới hạn việc tiếp nhận người di cư song lại hối thúc EU sớm đưa ra quyết định về vấn đề này. Nhiều quốc gia khác như Phần Lan, Đan Mạch… cũng có nhiều động thái hỗ trợ, giúp đỡ dòng người di cư đang đổ từ Hungary về Áo, Đức…

Việc những người dân ở Trung Đông và châu Phi tìm đến “miền đất hứa” châu Âu là bởi nơi này có nhiều quốc gia giàu có, an toàn và lại dễ tiếp cận. Hơn nữa, chủ trương của EU về chỉ tiêu tị nạn ở các quốc gia thành viên càng thúc đẩy người di cư đổ về đây. Và cũng chính vì lý do này mà các nước thành viên EU mâu thuẫn và đưa ra cáo buộc lẫn nhau. 

Cụ thể, nhiều nước châu Âu cho rằng không nên có hạn ngạch về người nhập cư mà chỉ nên nhận người tị nạn trên cơ sở tự nguyện. Chẳng hạn như Ireland, nước này không đồng ý về chỉ tiêu tiếp nhận 40.000 người. Phần lớn chính phủ các quốc gia Đông Âu phản đối quy định này khi cho rằng những người di cư không muốn sinh sống tại nước họ…

Dòng người di cư đổ từ Hungary đổ về biên giới nước Áo gây hỗn loạn giao thông. Ảnh: Reuters.

Thậm chí, Thủ tướng Hungary trong bài phát biểu tại Budagpest hôm 7/9 còn chỉ trích kế hoạch phân bổ hạn ngạch của EU sẽ vô ích nếu các nước vẫn thất bại trong việc bảo vệ các biên giới bên ngoài châu Âu. CH Czech và Slovakia thì cho rằng, việc phân bổ lại chỉ tiêu không phải là giải pháp khả thi cho cuộc khủng hoảng hiện nay. Điều cần thiết nhất phải là bảo vệ biên giới khu vực Schengen và thiết lập trung tâm cho người tị nạn bên ngoài khu vực này càng sớm càng tốt. 

Còn Tổng thống Pháp Francois Hollande thì cảnh báo rằng, nếu không có chính sách nhất quán về người nhập cư, cơ chế Schengen sẽ không hoạt động hiệu quả và có thể dẫn đến sự sụp đổ của các khối. 

Và mối lo khủng bố trà trộn

Theo các nhà phân tích, những khó khăn trong việc tiếp nhận và ngăn chặn dòng người tị nạn vào châu Âu đang tạo ra những mối nguy khác về an ninh. Cụ thể là trong những ngày qua, hàng ngàn người di cư đã đi bộ hoặc xe buýt từ biên giới Serbia tới Thủ đô Budapest của Hungary rồi lại sang Đức hoặc Áo. Trong số những người này có nhiều kẻ quá khích đã khơi các cuộc biểu tình, tuần hành phản đối chính quyền sở tại. 

Riêng ở Hungary, cảnh sát đã phải phong tỏa một đoạn đường cao tốc gần Roszke, Đông Nam Hungary, giáp với Serbia vì dòng người nhập cư đã trèo qua các hàng rào chắn để tràn vào con đường dẫn về thủ đô. Nhiều vụ xô xát giữa cảnh sát và người di cư cũng đã xảy ra do người di cư quá mệt mỏi khi phải chờ đợi làm thủ tục nhập cảnh nhiều ngày tại các lán trại quá tải ở Roszke. Cảnh sát tại khu vực phía Nam Đan Mạch cũng đã phải phong tỏa tuyến đường cao tốc khi các đoàn người di cư nối tiếp nhau tuần hành về phía biên giới với Thụy Điển, quốc gia có chính sách tị nạn khá nới lỏng.

Trong khi đó, tờ Express của Anh dẫn một nguồn tin tình báo Syria cũng khẳng định rằng, các chiến binh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã trà trộn vào dòng người di cư để tới châu Âu. Chúng đã vượt qua biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, sau đó nhờ sự trợ giúp của những kẻ buôn người địa phương để hòa vào dòng người di cư bất hợp pháp. Mục đích của IS là tấn công khủng bố và thiết lập “Vương quốc Hồi giáo” trên khắp thế giới.

Nguồn tin này cũng khẳng định, trong dòng người từ Bắc Phi tới Hungary theo đường biển rồi đi bộ hoặc xe buýt tới Áo, Đức, Bỉ, Thụy Điển (theo chương trình hỗ trợ của EU) những ngày qua có ít nhất 500 chiến binh của IS.

Trang web WND hôm 7/9 cũng đăng tải một bài viết của tác giả Robert Spencer khẳng định, trong số hàng triệu người di cư bất hợp pháp qua Địa Trung Hải tới châu Âu từ đầu năm đến đây có rất nhiều thành viên của tổ chức IS. Ước tính có 4.000 chiến binh đang nằm chờ lệnh tấn công ở khắp các quốc gia thành viên EU. Trước đó, IS cũng từng đe dọa rằng sẽ khiến châu Âu tràn ngập người tị nạn Hồi giáo, khoảng 500.000 người trong năm nay.