Khai thác cát trên sông Cu Đê (huyện Hòa Vang, Đà Nẵng):

“Tham đĩa bỏ mâm”

Thứ Sáu, 11/12/2009, 13:53
Bờ sông Cu Đê đoạn địa phận xã Hòa Bắc, huyện Hoà Vang (Đà Nẵng) đã và đang bị sạt lở nghiêm trọng. Thời gian gần đây Công ty CP DINCO được TP Đà Nẵng cho phép đã đào bới lòng sông khai thác cát, làm cho tình trạng sạt lở diễn ra nhanh hơn, nghiêm trọng hơn. Không còn cách nào khác, để bảo vệ những vạt mía, ruộng bắp ven sông, người dân địa phương đã  quyết liệt ngăn cản việc khai thác cát này.  

Sự phản đối của người dân xã Hoà Bắc trước tình trạng nhiều chiếc ghe thi nhau đào bới lòng sông Cu Đê hút cát lên đỉnh điểm vào cuối tháng 10 vừa qua. Hàng chục người dân ở 2 thôn Phò Nam - An Định đã kiên quyết xua đuổi những chiếc ghe hút cát của Công ty CP DINCO ra khỏi địa bàn, đập vỡ các ống hút chuyển cát từ ghe lên bờ.

Theo họ, nếu không ngăn chặn kịp thời, hàng chục hécta đất canh tác ven sông sẽ bị sạt lở, sự an toàn của nhiều gia đình sinh sống dọc 2 bên bờ bị đe dọa.  Trước sự phản đối và ngăn cản quyết liệt của người dân, việc hút cát đang tạm án binh bất động. Tuy vậy, hiện tại ở khu vực tập kết cát vẫn có 3-4 chiếc ghe đang neo đậu, trên bờ một xe cẩu bên cạnh ngôi nhà tạm mới dựng, lúc nào cũng có vài ba người túc trực.

Vụ việc chưa ngã ngũ này đang là điểm nóng về an ninh trật tự ở Hoà Bắc. Công ty CP DINCO sẽ triển khai hút cát tiếp vào bất cứ lúc nào vì hoạt động này của họ được thành phố cho phép, còn người dân địa phương sẽ ngăn cản bằng mọi giá. Theo một số cán bộ xã Hòa Bắc, ít nhất hơn 1.000m3 cát dưới lòng sông Cu Đê đã bị lấy đi.

Tiếp sau việc xua đuổi ngăn cản tình trạng hút cát, 2 thôn Phò Nam - An Định đã tiến hành họp dân và có bản kiến nghị lên chính quyền các cấp, các cơ quan chức năng. Trước kiến nghị hợp tình hợp lý của người dân 2 thôn Phò Nam - An Định, ngày 4/11, UBND xã Hoà Bắc có Báo cáo số 32/ BC-UBND gửi UBND huyện Hoà Vang và UBND TP Đà Nẵng về tình hình khai thác cát trên sông Cu Đê đoạn Ba Cồn - An Định của Công ty CP DINCO.

Ngày 18/11, lãnh đạo huyện Hòa Vang đã có cuộc họp với các cơ quan ban ngành, đơn vị liên quan và chính quyền đoàn thể xã Hoà Bắc, đại diện nhân dân 2 thôn Phò Nam, An Định, yêu cầu Công ty CP DINCO thực hiện nghiêm các quyết định đã phê duyệt, không làm ảnh hưởng đến bờ sông Cu Đê và các công trình hạ tầng liên quan; Sở Tài nguyên - Môi trường tiến hành khảo sát xem xét điều chỉnh vị trí và trữ lượng khai thác để không ảnh hưởng đến đất canh tác của nhân dân địa phương.    

Công ty CP DINCO tiến hành khai thác cát trên sông Cu Đê hoàn toàn hợp pháp, được UBND thành phố cho phép. Tuy nhiên, sự ra đời dự án khai thác này đi ngược lại ý nguyện chính đáng của người dân địa phương. Hay nói đúng hơn, mặc dù báo cáo về tác động môi trường đã được phê duyệt, việc khai thác cát trên sông Cu Đê với khối lượng trên 300 nghìn m3 là không thể chấp nhận.

Việc ra đời Dự án khai thác cát quy mô lớn này không xuất phát từ yêu cầu vô cùng quan trọng đó là khai thác kết hợp bảo vệ môi trường sinh thái. Người dân địa phương nhận thức sâu sắc rằng, lòng sông bị đào bới cho dù ở vị trí nào lấy đi hàng trăm nghìn m3 đất cát, làm biến dạng tầng địa chất vốn không có gì là ổn định cho lắm và như vậy bờ sông trước sau gì cũng bị sạt lở nghiêm trọng, môi trường sinh thái cả khu vực bị biến đổi, hậu quả sẽ vô cùng tàn khốc khi có mưa lũ. Gánh chịu hậu quả này không ai khác chính là người dân xã Hoà Bắc và hàng nghìn hộ phía hạ lưu sông Cu Đê.

Hoà Bắc là xã miền núi nghèo, nơi chỉ có vài trăm hécta đất canh tác, chủ yếu ven sông Cu Đê trồng mía và các loại rau đậu, bắp. Mấy năm gần đây, hễ có mưa lũ là hàng chục hécta 2 bên bờ trôi theo dòng nước. Cùng theo đó, không ít diện tích bị bồi lấp, sự an toàn của hàng trăm hộ dân bị đe dọa. Thực hiện chủ trương di dời ra khỏi vùng sạt lở, 3-4 năm qua, gần 100 hộ đã di dời đến nơi ở mới.

Ông Lê Lở, Bí thư chi bộ thôn Nam Mỹ cho hay: Cách đây mấy năm sông chảy qua địa bàn thôn như con suối nhỏ, thế mà nay đã rộng hơn trăm mét. Đợt lũ vừa qua ít nhất 3ha đất trồng mía, đậu, bắp bên sông đã biến mất. Với tốc độ sạt lở như vậy chẳng mấy chốc bờ sông tiến sát vào đường độc đạo tại đây…

Vì lợi ích nhỏ trước mắt, các cơ quan có thẩm quyền cùng Công ty CP DINCO đã huỷ hoại môi trường sinh thái dọc sông Cu Đê. Quả là "tham đĩa bỏ mâm", lợi bất cập hại. Không thể để việc hút cát trên sông Cu Đê tái diễn, đó là ý nguyện của chính quyền và nhân dân xã Hòa Bắc.

Và như vậy, không có quyết định nào đúng đắn, hợp lý hơn trong vấn đề này đó là thành phố thu hồi ngay giấy phép khai thác cát đã cấp cho Công ty CP DINCO, đồng thời triển khai các giải pháp bảo vệ bờ sông Cu Đê bền vững hơn, hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người dân địa phương

Nguyễn Cầu
.
.
.