Hà Nội bắn rơi B-52 ngay từ trận đầu

Thứ Ba, 18/12/2012, 14:34
Tiểu đoàn 59 do Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Thăng chỉ huy, trong điều kiện thuận lợi bám sát đúng mục tiêu phóng 2 quả đạn tên lửa đánh trúng một B-52 rơi xuống cánh đồng Chuôm thuộc xã Phù Lỗ huyện Đông Anh cách trận địa chưa đầy 10km.

Thường ngày không quân Mỹ, kể cả B-52 liên tục đánh phá ác liệt tuyến vận tải chiến lược và chiến trường Trị - Thiên, nhưng ngày 18/12, đột nhiên Mỹ ngừng các hoạt động và cho máy bay trinh sát... những dấu hiệu khác thường đó đưa đến nhận định, đây có thể là triệu chứng của cuộc tập kích lớn.

Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ) chỉ thị cho các đơn vị kiểm tra lại toàn bộ công tác chuẩn bị và khẩn trương hoàn tất mọi công việc, bảo đảm sẵn sàng chiến đấu toàn bộ trước 17h. 16h30', Bộ Tổng tham mưu (BTTM) thông báo: "Có nhiều tốp máy bay B-52 xuất kích từ sân bay Andersen đảo Guam sang đánh miền Bắc".

18h, Trạm rada 12 Trung đoàn 290 phát hiện có nhiễu B-52 trên một dải quạt rộng. Tiếp đó Trạm rada 16 Trung đoàn 291 phát hiện được tín hiệu B-52 bay dọc biên giới Lào - Thái Lan. Cùng lúc các đài rada trên hướng Tây Nam phát hiện liên tiếp nhiều tốp máy bay cường kích của địch bay vào miền Bắc nước ta.

Vấn đề trung tâm khẩn cấp nhất của Sở chỉ huy phòng không lúc này là phải xác định chính xác B-52 có vào Hà Nội hay không?

Nhờ tổ chức hệ thống thông tin đường dài với chế độ ưu tiên, trong khoảng khắc ta đã xác định được hành động của địch khác với những lần trước, khi các tốp B-52 đã vượt quá phương vị mà từ đó thường vòng sang đánh Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng, chúng vẫn giữ đội hình bay về hướng Tây Bắc nước ta.

Sau khi nắm chắc tình hình theo dõi địch của các đại đội 16 và 45, Trung đoàn trưởng Trung đoàn rada 291 khẳng định và báo cáo về Tổng trạm rada: "B52 vào đánh Hà Nội". Bộ Tư lệnh chiến dịch quyết định báo cáo Bộ Tổng tham mưu và lệnh cho thông báo B-52 trên mạng tình báo quốc gia tín hiệu "B B".

Các lực lượng phòng không nhanh chóng chuyển cấp chiến đấu. Cục Tác chiến phát lệnh báo động phòng không cho Hà Nội. Các khu vực cũng nhận được tín hiệu B-52 trên mạng tình báo quốc gia và  nhân dân miền Bắc sẵn sàng đánh trả cuộc tập kích tàn bạo của đế quốc Mỹ. Bộ đội Rada thực hiện được quyết tâm "Không để Tổ quốc bị bất ngờ", đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong thời điểm mở đầu của một chiến dịch có ý nghĩa chiến lược, tạo điều kiện giành chủ động ngay từ đầu.

19h25', không quân ta cất cánh đánh địch từ xa nhưng không tiêu diệt được B-52. 19h44', nhiều tốp B-52, có máy bay F4 yểm hộ tiếp cận không phận Hà Nội. Tiểu đoàn 78 Trung đoàn tên lửa 257 đã phóng những quả đạn đầu tiên đánh tốp B-52 đánh phá sân bay Hoà Lạc mở màn chiến dịch.  Nhưng do nhiễu quá nặng không thấy mục tiêu... nên không tiêu diệt được máy bay địch. Trận đánh kế tiếp của Tiểu đoàn 57 Trung đoàn Tên lửa 261 cũng không thành công đã đánh nhầm vào tốp tiêm kích giả B-52.

Xác một chiếc B-52 bị hạ gục trên bầu trời Hà Nội đêm 18/12/1972.

Trong hình huống địch gây nhiễu vô cùng phức tạp, các trung đoàn tên lửa 257, 261 kiên quyết tổ chức những trận đánh tập trung, phóng 11 quả đạn nhưng vẫn chưa tiêu diệt được mục tiêu nào. Đến 20h11', các trung đoàn tiếp tục đánh một số trận vẫn chưa bắn rơi được B-52. Sở chỉ huy các cấp lúc này hết sức căng thẳng.

Sư đoàn Phòng không Hà Nội ngay từ những phút đầu đã tổ chức một số trận đánh nhưng cũng không có kết quả. Trước tình huống cực kỳ khó khăn đó, Bộ Tư lệnh chiến dịch chỉ thị cho Sư đoàn nhanh chóng phát hiện nguyên nhân hạn chế đến kết quả bắn, rút kinh nghiệm, phổ biến ngay kinh nghiệm phát sóng của Tiểu đoàn 78; chỉ đạo các trung đoàn kiên trì tổ chức đánh tập trung, chọn đúng thời cơ để tập trung hỏa lực; tích cực phát sóng tìm mục tiêu ở cự li thích hợp và khẩn trương đánh địch ở cự ly gần.

20h13', khi tốp B-52 (671) bay chếch về hướng Tam Đảo xuống đánh Đông Anh, Trung đoàn Tên lửa 261 lệnh cho các tiểu đoàn 94, 57, 59 đánh tập trung. Tiểu đoàn 59 do Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Thăng chỉ huy, trong điều kiện thuận lợi bám sát đúng mục tiêu phóng 2 quả đạn tên lửa đánh trúng một B-52 rơi xuống cánh đồng Chuôm thuộc xã Phù Lỗ huyện Đông Anh cách trận địa chưa đầy 10km.

Tin B-52 rơi tại chỗ ở Hà Nội được báo cáo ngay về Tổng hành dinh. Tổng Tư lệnh trực tiếp điện biểu dương thành tích của sư đoàn và nhắc nhở bộ đội cần phát huy thành tích đã lập đươc, tiếp tục bắn rơi tại chỗ nhiều B-52 hơn nữa. Đợt đánh B-52 đầu tiên đêm 18 kết thúc lúc 20h40'. Ta đã bắn rơi tại chỗ một B-52, bắt sống giặc lái, làm chuyển biến hẳn tình hình.

Trên hướng phối hợp chiến dịch, lúc 20h16', tại Nghệ An, Tiểu đoàn 52 Trung đoàn 267 Sư đoàn 365 bắn rơi một B-52 ở biên giới Lào - Thái Lan khi chúng vừa gây tội ác ở Hà Nội trên đường về căn cứ.

Lúc 23h9', địch tiến hành tập kích đợt hai sử dụng các tốp B-52 với đội hình như đợt trước vào đánh phá Hà Nội. Tiểu đoàn 77 Trung đoàn tên lửa 257 rồi tiếp đến các tiểu đoàn 57, 93 Trung đoàn Tên lửa 261 đều đánh trúng đối tượng nhưng không hạ được B-52. Lúc 0h7' ngày 19/12, Tiểu đoàn 77 đánh tiếp trận thứ hai cũng không có kết quả.

Đợt ba từ 4h16' ngày 19/12, địch tăng cường các tốp B-52 giả. Các tiểu đoàn 57, 59, 86 đã đánh nhầm vào các tốp cường kích nên không thành công. Tới 4h39', Tiểu đoàn 77 mới đánh trúng một B-52 rơi xuống cánh đồng xã Tân Hưng huyện Thanh Oai tỉnh Hà Tây. Đây là chiếc B-52 thứ hai bị bắn rơi tại chỗ trong đêm.

Như vậy, ngay từ đêm đầu, vượt qua muôn vàn thử thách khó khăn, quân và dân ta đã tích cực, chủ động, tìm ra một cách đánh thích hợp, giáng cho đế quốc Mỹ đòn phủ đầu đích đáng, bắn rơi 3 máy bay B-52, trong đó 2 chiếc rơi tại chỗ, bắn rơi 5 máy bay chiến thuật, bước đầu thực hiện được quyết tâm bắn rơi B-52 tại chỗ. Đây chẳng những là trận đánh rơi B-52 tại chỗ đầu tiên của chiến dịch mà còn là trận đánh rơi B-52 tại chỗ đầu tiên trong cuộc chiến tranh.

Trận thắng mở đầu có ý nghĩa lớn đối với lực lượng phòng không, đối với quân và dân ta. Thực tiễn bắn rơi 2 máy bay B-52 ngay trên bầu trời Hà Nội là cơ sở để củng cố lòng tin đối với lực lượng phòng không. Có thể khẳng định bắn rơi B-52 tại chỗ, một vấn đề mà nhiều năm vượt qua biết bao thử thách hy sinh trên chiến trường đến nay chúng ta mới thực hiện được.

Chiến thắng, bắn rơi B-52 trên bầu trời Hà Nội là nguồn cổ vũ động viên và củng cố ý chí quyết tâm của quân và dân ta. Chiến thắng này đã gây bất ngờ, choáng váng trong các nhà điều hành cuộc tập kích chiến lược và bản thân lực lượng không quân chiến lược của chúng; đặc biệt gây hoang mang đối với bọn giặc lái tham gia trận tập kích. Sự ngông cuồng, chủ quan ban đầu coi B-52 vào ném bom Hà Nội như một cuộc "dạo chơi trên không" bị tiêu tan, làm cho địch phải nghiên cứu đánh giá lại tình hình.

Trận đánh phủ đầu đêm 18-12 thắng lợi, tuy chưa bắn rơi nhiều B-52 tại chỗ nhưng có giá trị về nhiều mặt cả chính trị và quân sự, làm cơ sở phát triển một cách thuận lợi cho quá trình tác chiến những ngày tiếp theo

N.T.H.
.
.
.