Dở khóc vì xài mỹ phẩm "chợ"

Theo quy định mới nhất của Cục Quản lý dược Việt Nam (CQLD VN), từ 10/3/2008, mỹ phẩm (MP) sản xuất trong nước và MP nhập khẩu sẽ phải  công bố tiêu chuẩn chất lượng, thay cho hai loại hình trước đây là đăng ký lưu hành (hàng ngoại nhập) và công bố tiêu chuẩn chất lượng với hàng trong nước.

Bên cạnh đó với quy chế mới, người sử dụng MP có thể khiếu kiện và được bồi thường trong trường hợp sản phẩm làm ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Thế nhưng đó chỉ là đối với những sản phẩm "trong luồng", còn với những loại MP trôi nổi thì hiện tại cơ quan chức năng vẫn chưa có… thuốc chữa. Kéo theo đó là số bệnh nhân bị MP hành cũng đang ngày càng gia tăng. 

Chỉ vì nhẹ dạ cả tin

Vụ việc báo động nhất vừa xảy ra tại phía Nam là trường hợp một khách hàng nữ tại huyện Châu Thành - Tiền Giang đã tử vong ngay sau khi sử dụng một loại sữa tắm trắng không nguồn gốc. Nguyên nhân vụ việc đang được cơ quan CSĐT tiếp tục làm rõ song vụ việc tiếp tục gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng sử dụng MP một cách bừa bãi hiện nay. Theo các bác sỹ chuyên da liễu, trong trường hợp trên rất có thể bệnh nhân đã bị sốc do mất quá nhiều nước và không được bù nước kịp thời.

Những vụ tai biến thông thường do xài MP theo kiểu thích thì mua cũng xuất hiện ngày càng nhiều tại Bệnh viện Da liễu. Như trường hợp của chị T.H., 31 tuổi ở phường 27, quận Bình Thạnh vừa nhập viện đầu tháng 3 vừa qua do bị tổn thương toàn bộ vùng da mặt sau khi dùng nhiều loại kem dưỡng da không nguồn gốc.

2 loại kem chị H. mua là Pop 4g và Young one 4,5g được mua với giá 50.000 tại chợ đêm Kỳ Hòa với mong muốn dùng kem này sẽ cho mình một làn da mịn hơn. Hậu quả chỉ xảy ra sau 1 tuần dùng MP loại trên. Vùng mặt chị sưng lên đỏ ửng cùng triệu chứng ngứa râm ran. Nếu không chạy tới Bệnh viện Da liễu TP nhờ bác sĩ chữa chạy chắc chị sẽ không dám bước ra ngoài đường.

Hay như trường hợp chị N.K., ngụ tại Ngô Quyền, quận 5 do mua đại 1 sản phẩm kem dưỡng da chống nắng tại chợ Nguyễn Tri Phương với giá 35.000 đồng. Vài ngày đầu sau khi sử dụng chị thấy kết quả có vẻ khả quan nhưng chỉ mấy ngày sau thì khuôn mặt của chị bỗng dưng đỏ ửng, ngứa rồi sau đó nổi mụn. Chị tá hỏa đến Bệnh viện Da liễu mới hay mình đã mua nhầm phải một loại kem trộn tự chế.

Nhiều bệnh nhân khi tới Bệnh viện Da liễu trong tình trạng vô cùng nguy hiểm như viêm da tiếp xúc, các triệu chứng phát ra rầm rộ, ồ ạt và bệnh nhân phải mang một khuôn mặt xấu xí. Vùng da tiếp xúc MP nổi vài mụn nước nhỏ, sẩn đỏ, có khi sưng cả một vùng da lớn, nổi nhiều mụn nước dày đặc và tiết ra một chất dịch rất ngứa.

Nhiều trường hợp tai biến khiến bệnh viện phải phối hợp với Khoa Tạo hình thẩm mỹ của Bệnh viện Chợ Rẫy mới cứu được bệnh nhân. Nguy hại nhất là nhiều người đi chạy chữa lung tung lâu ngày khiến da bị lão hóa không thể hồi phục.

Khắc cốt ghi tâm "kẻ" gây… dị ứng cho mình

Dạo qua một loạt các điểm bán mỹ phẩm trên các chợ Nhật Tảo ở đường Nguyễn Duy Dương, chợ Nguyễn Tri Phương, quận 10, chợ bán sỉ MP Gò Vấp… ghi nhận cho thấy vô số các loại mỹ phẩm của đủ các thứ hãng được bày bán vô tư. Từ xà bông, sữa tắm, sữa rửa mặt, kem làm mềm, mịn da, nước tẩy trang, phấn trắng, dầu thơm, kem chống nắng, phấn mắt, son môi… bày la liệt, ê hề.

Tại chợ Nhật Tảo, mỹ phẩm được đổ thành đống trên những tấm nilon ở vệ đường. Chiều tới vô số người đẹp dừng lại chọn lựa. Ở đây có thể thấy các loại kem lót da hiệu Pond's, Dove với mẫu mã khá bắt mắt với giá chỉ có 20.000 đồng. Tất nhiên với giá này chẳng ai thèm mặc cả. Các loại kem chống nắng, kem trắng da, dưỡng da, dưỡng thể… của hàng chục nhãn hiệu: E'zup, Dove, Hazeline, Pond's… được khách hàng ngồi chen lấn vòng trong vòng ngoài chọn lựa, tự trang điểm lên mặt, lên da tay, lên cổ… ngay tại chỗ.

Có dịp ghé chợ Nguyễn Tri Phương và Kim Biên vào chiều 15/3, chúng tôi còn được tiếp thị MP đại hạ giá 50% và rất đông chị em mua. Thậm chí có cả sản phẩm Shiseido của Nhật dành cho da của người bị… strees(?). Theo một chủ cửa hàng, những sản phẩm "đặc trị" này đều có giá từ 300.000 -500.000 đồng/sản phẩm. Nhưng nếu khách hàng mua nhiều được giảm giá 10%.

Theo BS Huỳnh Huy Hoàng, Trưởng khoa Lâm sàng, Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh, hiện có khoảng 15.000 loại MP đã đăng ký lưu hành, nhưng số lượng MP bày bán trên thị trường đã vượt xa số lượng các sản phẩm thuốc bôi ngoài da và không thể thống kê có bao nhiêu loại. Có loại ghi công thức rõ ràng, có loại không và không biết thành phần là gì.

Trên thực tế, tại TP Hồ Chí Minh hiện nay, việc chấn chỉnh các cửa hàng kinh doanh MP trái phép, không nguồn gốc cho tới nay vẫn chưa có "thuốc chữa". Việc buôn bán mỹ phẩm tràn lan theo cơ quan chức năng còn là vấn đề "ngoài tầm".

Phòng QLD của Sở Y tế hiện chỉ có thể kiểm soát các loại MP có số đăng ký và lưu hành trên thị trường với điều kiện có sự phối hợp chặt chẽ của cơ quan QLTT, thanh tra QLTT để kiểm tra chất lượng. Về việc thực hiện quyết định mới của Bộ Y tế về tiêu chuẩn GMP (thực hành sản xuất thuốc tốt) với cơ sở sản xuất MP thì cho tới thời điểm này tại TP vẫn chưa có một cơ sở nào đến đăng ký thực hiện.

Mặt khác theo ông Hồ Minh Dũng, Phòng QLD Sở Y tế thì sản xuất MP cũng là một ngành sản xuất không điều kiện thuộc QLTT và Sở KHĐT nắm, chứ QLD không nắm"… Như vậy để tránh tình trạng dở khóc… do mua phải MP không chất lượng thì người tiêu dùng chỉ có cách tự bảo vệ mình trước.

Nói như bác sĩ Huy Hoàng thì chị em hãy khắc cốt ghi tâm tên loại MP đã từng gây dị ứng cho mình và nhớ nó đến suốt đời cũng như không bao giờ được sử dụng trở lại