ATK Định Hóa, ngày ấy - hôm nay

Chỉ còn ít ngày nữa, Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc tỉnh Thái Nguyên sẽ long trọng tổ chức kỷ niệm 65 năm ngày Bác Hồ về ATK (20/5/1947 - 20/5/2012). 65 năm trôi đi, giờ đây ATK đã trở thành một khu di tích quốc gia đặc biệt, bởi mỗi tên bản, tên núi, tên sông ở nơi đây đều gắn liền với các hoạt động của Hồ Chủ tịch và Trung ương Đảng trong việc chỉ đạo và đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta đến thắng lợi hoàn toàn bằng chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.

Ngày ấy Định Hóa, Thái Nguyên là thủ đô gió ngàn, nơi đặt đại bản doanh của Trung ương Đảng, Chính phủ, Bộ Tổng Tham mưu, Bộ Quốc phòng, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng, Chính phủ, quân đội và mặt trận Liên Việt (nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam) như đồng chí Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Chí Thanh, Hoàng Quốc Việt, Tôn Đức Thắng, Văn Tiến Dũng… ở và làm việc trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp gian khổ và hào hùng.

Ngoài ra, nơi đây còn là nơi ở và làm việc của các tổ chức Đảng, nhà nước, quân đội và các tổ chức đoàn thể, văn phòng Trung ương Đảng, Cục Chính trị, Cục Quân khí, Cục Quân pháp, Cục Thông tin – Bộ Quốc phòng, Cục Điện ảnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông vận Trung ương, Ủy ban hữu nghị hòa bình thế giới, Cục Bưu chính thông tin, nơi sản xuất vũ khí, đạn dược để phục vụ cho cuộc kháng chiến.

Tại ATK Định Hóa, Thái Nguyên, Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Tổng Tư lệnh đã ra nhiều quyết định quan trọng trong việc mở các chiến dịch lớn như chiến dịch Thu Đông năm 1947, chiến dịch biên giới năm 1950, chiến dịch Tây Bắc, chiến dịch đường 18, Hà Nam Ninh, chiến dịch Hòa Bình. Đặc biệt là tại ATK, Bác Hồ và Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954.

Cũng tại đây còn diễn ra nhiều sự kiện quan trọng khác như hội nghị tuyên dương các anh hùng và chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ nhất; lễ phong hàm cấp tướng đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp và 10 tướng lĩnh khác.

ATK Định Hóa – Thái Nguyên còn là nơi diễn ra các hoạt động đối ngoại với bạn bè quốc tế. Tại đây Bác Hồ đã tiếp nhiều đoàn đại biểu quốc tế như: Hoàng thân Lào Xuphanuvông, đoàn đại biểu của Đảng Cộng sản Pháp, nhà đạo diễn điện ảnh nổi tiếng của Liên bang Nga Roman Cacmen. Theo định hướng của Bác, Roman Cacmen đã hoàn thành bộ phim nổi tiếng: “Việt Nam trên đường thắng lợi”.

Sử sách còn ghi rằng, với tầm nhìn chiến lược, ngay sau ngày đất nước độc lập, trước bối cảnh đất nước ngàn cân treo sợi tóc, trước dã tâm xâm lược của thực dân Pháp và các thế lực phản động ở trong và ngoài nước, Bác Hồ của chúng ta đã quyết định trở lại Việt Bắc.

Tháng 10/1946, khả năng bùng nổ cuộc kháng chiến đã đến gần, Bác cử đồng chí Nguyễn Lương Bằng và Trần Đăng Ninh lên Việt Bắc để chuẩn bị căn cứ địa. Ít ngày sau, kháng chiến bùng nổ, các cơ quan lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quân đội lần lượt rời Thủ đô Hà Nội di chuyển về Việt Bắc.

Ngày 20/5/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh có mặt tại ATK, Định Hóa, Thái Nguyên. Cũng từ tháng 5 năm ấy, những bộ phận chủ yếu của tổng hành dinh theo kế hoạch đã rải ra trên trục Tây Nam Định Hóa, từ Quán Vuông đến Lưu Quang, Lục Rã, sát chân núi Hồng, trên đường sang Tân Trào. Để chuẩn bị đón Bác, các chiến sĩ của Tổng đội xây dựng thuộc Bộ Tổng Tham mưu đã xây dựng nơi ở và nơi làm việc cho Bác ở khu rừng Khau Tý, thôn Điềm Mặc, xã Thanh Định, huyện Định Hóa. Nhưng để đảm bảo bí mật, trong những ngày ở ATK Định Hóa, Bác Hồ thường qua lại mấy xã liền kề, như Phú Đình, Định Biên, Thanh Định… Từ đây, có đường sang Sơn Dương, lên Chợ Đồn, ra Phú Lương, xuống Đại Từ.

Khu di tích ATK Định Hóa, Thái Nguyên.

Một tháng sau khi đặt chân đến ATK Định Hóa, Bác Hồ đã ra lời kêu gọi nhân kỷ niệm nửa năm kháng chiến toàn quốc. Trong lời kêu gọi, Bác đã khẳng định: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta nhất định thắng lợi. Vì đó là cuộc kháng chiến chính nghĩa, vì đồng bào ta đoàn kết một lòng, vì tướng sĩ ta dũng cảm, vì chiến lược của ta đúng đắn, vì ta có nhiều bầu bạn.

Về mặt quân sự, theo chỉ đạo của Bác, các lực lượng vũ trang như bộ đội chủ lực, dân quân du kích từng bước được hình thành và phát triển mạnh trong phạm vi toàn quốc. Từ ATK Định Hóa, nhiều mệnh lệnh của Tổng hành dinh được chuyển đi các chiến trường trong cả nước, chỉ đạo các bước đi của đội quân Tây tiến, cách đánh địch ở đường 5, chiến trường Bình Trị Thiên, chỉ đạo cuộc chiến tranh du kích ở Nam Trung bộ và Nam bộ.

Về mặt đối ngoại, qua Đài Tiếng nói Việt Nam đóng tại ATK đã nhiều lần phát đi các bức điện của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhằm phê phán lập trường ngoan cố của chính quyền thực dân Pháp, khẳng định thái độ thiện chí của ta trong việc giải quyết vấn đề chiến tranh Việt Nam.

Cũng tại đây, qua làn sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam, Bác đã gửi điện mừng đến các nhà lãnh đạo các nước như: Ấn Độ, Indonesia… Tại các bức điện ấy, Bác đã khẳng định: Việt Nam mong muốn làm bạn với các nước dân chủ và không gây thù oán với một ai. Cũng tại đây, Bác đã tiếp phái viên của Thủ tướng Chu Ân Lai để bàn về việc phối hợp, giúp đỡ lẫn nhau giữa quân đội và cách mạng của 2 nước: Việt Nam – Trung Quốc.

Cũng trong những ngày ở ATK Định Hóa, với phương châm “Vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”, Bác Hồ và Trung ương Đảng đã quan tâm chỉ đạo phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, từng bước cải thiện đời sống của nhân dân. Do vậy, ATK Định Hóa ngày ấy thực sự là thủ đô kháng chiến, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần kháng chiến của cả nước, nơi nuôi dưỡng chí bền gan chiến đấu của dân tộc.

Điều đáng nói là trong những năm kháng chiến đầy gian khổ hy sinh ấy, nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên đã hết lòng bảo vệ an toàn khu Trung ương, chở che cán bộ cách mạng, cùng bộ đội chiến đấu anh dũng bảo vệ quê hương. Mỗi tên bản, tên núi, tên sông nơi đây đều gắn liền với các sự kiện lịch sử của cuộc kháng chiến. An toàn khu Thái Nguyên đã trở thành mảnh đất cội nguồn của cách mạng Việt Nam.

Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, Thái Nguyên hôm nay đang không ngừng đổi mới cùng nhân dân cả nước vững bước đi lên trong công cuộc xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Trong những ngày tháng 5 lịch sử này, để ca ngợi công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc; phát huy những giá trị, ý nghĩa to lớn của ATK Thái Nguyên trong lịch sử đấu tranh giữ nước của dân tộc, giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức các hoạt động kỷ niệm 65 năm ngày Bác Hồ về ATK Thái Nguyên lãnh đạo cuộc kháng chiến (20/5/1947 – 20/5/2012) và đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt: Khu di tích lịch sử ATK Định Hóa. Đây là một sự kiện chính trị, văn hóa quan trọng của tỉnh Thái Nguyên thể hiện lòng biết ơn của các thế hệ con cháu quyết tâm vững bước đi theo con đường mà Bác Hồ đã chọn, xây dựng quê hương Thái Nguyên trở thành tỉnh giàu mạnh và phồn vinh