Ngân hàng Nhà nước mua lại Oceanbank với giá 0 đồng để bảo vệ quyền lợi cho người dân
Đối đáp với các luật sư bào chữa, sau khi viện dẫn ý kiến của luật sư Phan Trung Hoài (bào chữa cho ông Đinh la Thăng) cho rằng, các thành viên của Hội đồng quản trị đã biết và thống nhất để ông Thăng ký biên bản số 6934 thỏa thuận góp vốn vào tháng 9-2008 với Hà Văn Thắm, cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương (Oceanbank), đại diện Viện kiểm sát khẳng định, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, cựu Phó Tổng Giám đốc PVN chỉ là Trưởng ban trù bị của Ngân hàng TMCP Hồng Việt và ông Nguyễn Ngọc Sự, lúc đó là Phó Tổng Giám đốc PVN phụ trách tài chính chứ không phải thành viên Hội đồng quản trị PVN.
Việc thỏa thuận góp vốn theo văn bản 6934 được ký kết giữa ông Thăng và Hà Văn Thắm, các thành viên Hội đồng quản trị PVN chỉ biết vào ngày 30-9-2008.
“Căn cứ quy định của Chính phủ và nội quy của PVN thì vấn đề này cần phải được Hội đồng quản trị PVN lấy ý kiến, biểu quyết theo nguyên tắc tập thể. Vì thế, ý kiến của luật sư cho rằng, các thành viên Hội đồng quản trị PVN đã biết, mặc nhiên thống nhất là không có căn cứ”, đại diện Viện kiểm sát nhấn mạnh.
 |
| Đại diện Viện kiểm sát đối đáp với các bị cáo và luật sư bào chữa. |
Theo đại diện Viện kiểm sát, ông Thăng cũng ý thức được vi phạm này nên vào đầu năm 2017, khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương kiểm tra, ông Thăng đã nhờ một số người nguyên thành viên Hội đồng quản trị PVN xác nhận đã có bàn bạc, thống nhất chủ trương và giao cho bị cáo thực hiện. Nhưng sự thật không đúng như vậy và đây là vấn đề mà đại diện Viện kiểm sát đã chứng minh trong ý kiến bào chữa của ông Thăng cho rằng, mình không che giấu hành vi vi phạm.
Đối với ý kiến của ông Thăng cùng một số luật sư cho rằng, công văn của Bộ Tài chính chỉ gửi PVN để biết, không phải yêu cầu thực hiện và những nội dung của công văn này chỉ mang tính “khuyến nghị”, theo đại diện Viện kiểm sát, điều này không đúng vì nội dung công văn đề nghị PVN phải báo cáo rõ và phải chịu trách nhiệm về hiệu quả hoạt động đầu tư vào Oceanbank.
“Các bị cáo nói không có sự cảnh báo nào của cơ quan có thẩm quyền nên mặc nhiên thực hiện coi đó là đúng. Ở văn bản nào, quyết định nào nói phải có sự cảnh báo, phải có sự nhắc nhở thì đó mới là vi phạm pháp luật. Đó là sự nhận thức rất không phù hợp của các bị cáo, không có ý thức tự giác tuân thủ pháp luật, cố ý thực hiện các hành vi trái pháp luật”, đại diện Viện kiểm sát nêu quan điểm.
Các bị cáo trình trình bày, việc đầu tư của PVN có hiệu quả, việc mất vốn do Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá với giá 0 đồng. Về vấn đề này, đại diện Viện kiểm sát cho rằng, hậu quả rủi ro sẽ được loại trừ trách nhiệm nếu các bị cáo không có hành vi cố ý làm trái.
Trong trường hợp này, các bị cáo là những người có trách nhiệm quản lý phần vốn của tập đoàn, có trách nhiệm bảo toàn và phát triển vốn của tập đoàn nhưng các bị cáo lại có hành vi vi phạm pháp luật từ khi quyết định đầu tư, để xảy ra hậu quả thì các bị cáo phải chịu trách nhiệm về hậu quả gây ra.
Sau khi góp vốn, Hội đồng quản trị PVN không có cơ chế kiểm tra giám sát riêng cho người đại diện phần vốn góp của PVN tại Oceanbank để đánh giá thực trạng hoạt động tài chính của Oceanbank. Các bị cáo chỉ căn cứ vào báo cáo tài chính hàng năm mà các bị cáo khai là đã được kiểm toán hàng năm. Nhưng kết luận thanh tra đều nói báo cáo tài chính này phản ánh không đúng bản chất hoạt động kinh doanh của Oceanbank.
“PVN không phát hiện được những hành vi sai phạm, những tồn tại, những quản trị yếu kém, vi phạm pháp luật của ban điều hành cũng như HĐQT Oceanbank. Chính hoạt động yếu kém đó đã khiến Oceanbank âm vốn chủ sở hữu và nhà nước đã phải mua lại bắt buộc ngân hàng này”, đại diện Viện kiểm sát nói.
Theo đại diện Viện kiểm sát, PVN đã cử nhiều cán bộ của Dự án Ngân hàng TMCP Hồng Việt sang Oceanbank và giữ nhiều trọng trách trong ban điều hành, ban quản trị, trong đó có bị cáo Nguyễn Xuân Sơn. Cả một khoảng thời gian từ khi bị cáo Sơn làm Tổng Giám đốc Oceanbank đến khi trở lại PVN làm Phó Tổng Giám đốc.
Về ý thức chủ quan, các bị cáo cho rằng không cố ý thực hiện hành vi, không biết những hành vi đó là sai chỉ là nhận thức của các bị cáo.
Thế nhưng một trong những điều kiện, tiêu chuẩn để được bổ nhiệm làm thành viên HĐQT/HĐTV của PVN là phải có sự hiểu biết pháp luật và chấp hành pháp luật. Là công chức, đặc biệt là công chức giữ chức vụ quản lý thì phải biết và buộc phải biết quy định của pháp luật.
Về việc Ngân hàng Nhà nước mua lại Oceanbank giá 0 đồng, đại diện Viện kiểm sát cho rằng, đó là điều là tất yếu. Lý giải về điều này, đại diện Viện kiểm sát cho biết, trong vụ án này, ông Thăng về việc phải có trách nhiệm thực hiện ý kiến chỉ đạo của người đứng đầu trong việc tham gia góp vốn vào Oceanbank.
Ông Thăng đã khai nhận tại phiên tòa rằng, tất cả các nghị quyết, quyết định cần phải lấy biểu quyết của Hội đồng quản trị, chỉ cần có một thành viên không tham gia, không đồng ý là tôi cho dừng lại ngay.
Điều này thể hiện tính chuyên quyền, độc đoán của ông Thăng. Về nội dung ông Thăng trình bày, không có quy định nào yêu cầu trình xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ trước khi ký nghị quyết, đại diện Viện kiểm sát đối đáp, các bị cáo đều là cán bộ cao cấp, từng giữ nhiều cương vị quản lý khác nhau và biết rõ, những gì cần xin chủ trương thì phải được cấp có thẩm quyền xem xét về chủ trương, sau đó mới triển khai các thủ tục tiếp theo trên cơ sở chủ trương đó. Thế nhưng ông Thăng và các bị cáo khác đã làm trước, báo cáo sau.
“Khi vụ án xảy ra, ông Thăng mới cho rằng, không có quy định nào buộc phải xin chủ trương rồi mới triển khai là sự biện minh, không có căn cứ pháp luật”, đại diện Viện kiểm sát nói. Từ phân tích trên, đại diện Viện kiểm sát cho rằng, quyết định mua lại Oceanbank với giá 0 đồng của Ngân hàng Nhà nước còn nguyên giá trị pháp luật.
Bởi xuất phát từ thực trạng hoạt động kinh doanh cua Oceanbank, trước yêu cầu của an ninh tài chính và quyền lợi của người dân thì Ngân hàng Nhà nước đã phải mua lại Oceanbank để ổn định tài chính và bảo vệ quyền lợi cho người nhân là điều tất yếu.
“Nhà nước gánh một hậu quả nợ cũng như các việc phát sinh khác. Trong đó theo văn bản trả lời của Ngân hàng Nhà nước thì việc mua bắt buộc cổ phần của Oceanbank với giá 0 đồng là có cơ sở pháp lý. Vì tại thời điểm này, không có căn cứ nào có thể bác việc Ngân hàng Nhà nước mua lại Oceanbank với giá 0 đồng. Vì vậy, ý kiến của các luật sư và bị cáo nêu ra là không có cơ sở”, đại diện Viện kiểm sát kết luận.
