Vàng giả ‘qua mặt’ máy soi như thế nào?

Hợp chất trong vàng “rởm” là gì?

Là đơn vị sản xuất kinh doanh và quy tụ được đội ngũ chuyên gia là các nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực Vàng bạc đá quý, đại diện Tập đoàn DOJI, ông Dương Anh Tuấn – PTGĐ Phụ trách Khối Sản xuất -Kĩ thuật đưa ra một số kết quả nghiên cứu bước đầu về hiện tượng này để người tiêu dùng cũng như các đơn vị kinh doanh cùng lĩnh vực tránh được những thiệt hại về kinh tế.

Doji cho biết doanh nghiệp này đang kiểm tra và nghiên cứu một số mẫu “vàng lạ” bằng các phương tiện máy móc khoa học hiện đại. Kết quả bước đầu cho thấy, khi kết hợp một số phương pháp xác định có thể hạn chế được hiện tượng này. Cụ thể, vàng giả ở đây được chế bằng cách cho một loại “bột” kim loại mịn gồm các kim loại nặng trong nhóm Pt.

Cụ thể là: Ru (Ruthenium), Os (Osminum), Ir (Irridium) – Gọi tắt là ROI. Các kim loại này đều không tạo hợp kim với vàng, vì vậy chúng chỉ tồn tại trong vàng miếng dưới dạng tạp chất cơ học giống như các hạt sạn màu ánh kim. Khi đo kiểm tra hàm lượng vàng bằng phổ kế X-quang cũng xác định được có các thành phần như vậy. 

Mẫu nghiên cứu.

Trên mẫu nghiên cứu có thể thấy bề mặt vàng không thật bóng mịn mà có hiện tượng xuất hiện những hạt lấm tấm khác với bề mặt bóng nhẵn của vàng bốn số thông thường.

Vàng 9999 thông thường.

Khi chụp phóng đại dưới kính hiển vi cũng xác đinh được cấu trúc bề mặt có dạng “Hạt” khá rõ, khác biệt so với cấu trúc bề mặt của vàng bốn số.

Bề mặt dạng “hạt” khi chụp dưới kính hiển vi.

Cấu trúc bề mặt của vàng 9999

Khi cắt ngang mẫu vàng giả thấy có độ dẻo kém hơn, có vết gẫy của vật liệu có độ giòn tự nhiên (chưa bấm hết kìm đã gẫy, không như vàng 4 số bấm hết kìm vẫn chưa đứt hẳn). Đặc biệt, trên bề mặt vết cắt soi dưới kinh hiển vi có nhìn thấy những hạt nhỏ màu trắng khá rõ (Hình 6).

Hình 6: Hạt nhỏ màu trắng khi soi dưới kính hiển vi/

Kết quả đo cho thấy có sự khác biệt khá rõ giữa mặt ngoài và bên trong mẫu vàng. Sự chênh lệch này làm cho người mua bị thiệt hại nếu không xác định được chính xác hàm lượng của vàng trong mẫu.

Cách kiểm tra, phát hiện “vàng rởm”

Trước nguy cơ bị thiệt hại về kinh tế của nhiều cá nhân, đơn vị kinh doanh trong lĩnh vực vàng bạc đá quý, để góp phần xây dựng thị trường vàng ổn định, lành mạnh và an toàn, Tập đoàn DOJI đã khuyến cáo cần kiểm tra vàng kỹ trước khi giao dịch mua bán. Theo đó, khi pha hàm lượng lớn trong vàng thường tạo ra bề mặt không thật sáng bóng, sạch sẽ và dễ xuất hiện các dạng hạt “sạn”.

Trong một số trường hợp, khi nấu lại sẽ thấy sạn xuất hiện nhiều hơn dưới đáy. Có trường hợp sau khi nấu, xuất hiện những mảng màu trắng ở bề mặt đáy, dưới dạng lớp rất mỏng, đo X-quang vẫn khó phát hiện sai khác, khi nấu lại thì lớp này không còn nữa.

Khi cắt ngang miếng vàng và kiểm tra dưới kính hiển vi kim tương độ phân giải cao có thể phát hiện một số dấu vết “lạ” rất nhỏ bên trong. Đó có thể là bằng chứng để nghi ngờ và cần kiểm tra kĩ hơn bằng phương pháp bổ sung.