Nâng cao năng lực quản lý của các bộ, ngành trong kiểm tra chuyên ngành
Theo đó, một trong những nguyên tắc xây dựng Nghị định là không làm thay đổi mà phải nâng cao chức năng quản lý nhà nước của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực đã được quy định tại các luật.
Theo Tổng cục Hải quan, mục đích của việc cải cách nhằm cắt giảm chi phí thực hiện thủ tục hành chính, chi phí lưu kho, bãi và thời gian thông quan hàng hóa nhập khẩu; tạo môi trường, điều kiện cần thiết thực hiện xã hội hóa hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm; bảo vệ sản xuất trong nước, bảo vệ môi trường, quyền lợi và sức khỏe cộng đồng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ, đúng quy định pháp luật đối với hàng hóa nhập khẩu, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, an toàn kinh tế; tổ chức lại mô hình hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu theo hướng đơn giản, hiệu quả, phân công trách nhiệm một cách hợp lý, rõ ràng, minh bạch giữa các bên tham gia (các bộ quản lý ngành, lĩnh vực, cơ quan Hải quan, các tổ chức đánh giá sự phù hợp được chỉ định).
 |
| Cán bộ Cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên kiểm tra hàng hoá nhập khẩu. |
“Nghị định làm cơ sở pháp lý cho việc hiện thực hóa các nội dung cải cách tại Đề án, giải quyết những bất cập, vướng mắc hiện nay, cải cách mạnh mẽ công tác kiểm tra chuyên ngành nhằm giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi thương mại, góp phần thúc đẩy, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia”, đại diện Tổng cục Hải quan nhấn mạnh.
Theo đó, doanh nghiệp chỉ đăng ký kiểm tra trên Cổng thông thông một cửa quốc gia. Các cơ quan chức năng và tổ chức chứng nhận sự phù hợp kiểm tra thông báo trên Cổng Thông tin một cửa quốc gia, kết quả đạt yêu cầu thì hàng hóa được thông quan. Các cơ quan nhà nước thực hiện thanh tra việc chấp hành pháp luật của các đối tượng tham gia vào quá trình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm gồm: các cơ quan kiểm tra, cơ quan Hải quan, tổ chức chứng nhận sự phù hợp.
Các quy định được đưa vào nghị định sẽ cụ thể hóa 7 nội dung cải cách của Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 38/QĐ-TTg. Trong đó, quy định rõ vai trò đầu mối của cơ quan Hải quan trong kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu thể hiện thông qua nhiệm vụ: thu thập, xây dựng cơ sở xử lý dữ liệu, kiểm tra hồ sơ điện tử về kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm, chia sẻ thông tin với các bộ, ngành, cơ quan liên quan; xây dựng, quản lý và vận hành Cổng thông tin một cửa quốc gia, hệ thống công nghệ thông tin đảm bảo các chức năng, thực hiện yêu cầu theo Mô hình mới.
Đảm bảo tuân thủ đúng theo quy định của các Luật: Hải quan; Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; An toàn thực phẩm; Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; Chăn nuôi; Trồng trọt; Thủy sản; Quản lý ngoại thương. Đặc biệt, không làm thay đổi mà phải nâng cao chức năng quản lý nhà nước của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực đã được quy định của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Luật An toàn thực phẩm, Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và các Luật Chuyên ngành thông qua tăng cường kết nối, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước, ứng dụng tối đa các hệ thống công nghệ thông tin để đơn giản hóa, hiện đại hóa thủ tục kiểm tra, đảm bảo minh bạch thông tin đảm bảo áp dụng đầy đủ, hiệu quả các phương pháp kiểm tra tiên tiến như truy xuất nguồn gốc, quản lý rủi ro, quản lý tuân thủ, phù hợp với thông lệ quốc tế, Công ước/Hiệp định quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.
Đồng thời, cắt giảm chi phí, thời gian thông quan, tạo thuận lợi cho hoạt động nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp nhưng vẫn phải đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực về chất lượng của hàng hóa nhập khẩu nhằm bảo vệ hợp lý sản xuất trong nước, quyền lợi và sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường, an ninh quốc gia.
Hiện, Dự thảo Nghị định mới nhất vừa được Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) lấy ý kiến rộng rãi người dân, doanh nghiệp, các đơn vị có liên quan, đặc biệt là các đối tượng chịu sự tác động của dự thảo Nghị định. Theo Bộ Tài chính, trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng và kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu đã triển khai đầy đủ các bước theo đúng trình tự xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Đến nay, về cơ bản, Bộ Tài chính đã nhận được ý kiến tham gia của các đơn vị, tổ chức, phần lớn các ý kiến đều bày tỏ sự đồng tình cao với yêu cầu cải cách của Chính phủ; qua trao đổi với VCCI thì có đến 92% doanh nghiệp được lấy ý kiến nhất trí với dự thảo Nghị định.
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, về cơ bản các ý kiến tham gia của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực, các tổ chức quốc tế, Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp tại các buổi hội thảo trực tiếp hoặc gửi bằng văn bản, email Bộ đều nghiêm túc tiếp thu hoặc có giải trình cụ thể.
