Bài toán chống ngập lụt tại TP Hồ Chí Minh còn nhiều nan giải
Theo UBND TP Hồ Chí Minh, chương trình giảm ngập nước của thành phố giai đoạn 2016-2020 có tổng nhu cầu vốn đầu tư lên đến 96.300 tỷ đồng. Trong đó đến nay thành phố đã huy động được khoảng 23.000 tỉ đồng, hiện còn cần thêm khoảng 73.300 tỉ đồng và ngân sách thành phố chỉ có thể bố trí được thêm 16.400 tỉ đồng, còn lại cần phải mời gọi các thành phần kinh tế cùng tham gia đầu tư.
Với lĩnh vực chống ngập, thành phố mời gọi đầu tư vào 6 dự án cải tạo, nạo vét các tuyến kênh rạch như xây dựng bờ kè kênh và hạ tầng kỹ thuật hai bên kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên; xây dựng hệ thống thoát nước mưa và ngăn triều lưu vực từ cầu Tham Lương đến sông Chợ Đệm; cải tạo hệ thống kênh Vĩnh Bình; nạo vét các tuyến rạch thoát nước Thủ Đào, rạch Ông Bé và rạch Thầy Tiêu.
 |
| Một cảnh ngập lụt do triều cường tại thành phố Hồ Chí Minh. |
Để nâng cao hiệu quả chống ngập lụt do triều, thành phố cũng mời gọi đầu tư vào 3 dự án đê bao và các cống kiểm soát triều vòng ngoài của của thành phố, gồm cống kiểm soát triều Sông Kinh và Rạch Tra; tuyến đê bao ven sông Sài Gòn từ Vàm Thuận đến Sông Kinh…
Trước vấn đề ngập lụt và ô nhiễm do nước thải tại thành phố hiện nay, các đại biểu dự hội nghị đã nêu ra nhiều quan điểm, giải pháp về chống ngập trong điều kiện biến đổỉ khí hậu; quản lý thoát nước trong vùng đô thị; phát triển không gian để điều tiết lượng nước mưa cho thành phố...
Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh - ông Trần Vĩnh Tuyến cho rằng, nguyên nhân gây ngập có nhiều, nhưng việc phát triển đô thị không đúng cũng gây ra tình trạng ngập lụt. Việc phát triển đô thị về hướng biển, về phía Nam nếu không cân nhắc kỹ sẽ gây sụt lún.
Theo ông Tuyến, TP Hồ Chí Minh là một đô thị chưa hoàn chỉnh. Do vậy việc giải quyết ngập ở từng vị trí, khu vực cần phải xác định rõ được nguyên nhân để có giải pháp triệt để. Ngoài ra, phải thay đổi, điều chỉnh lại quy hoạch thoát nước, ngập lụt của thành phố.
Theo ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước thành phố, tác động của biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, lượng mưa tăng cả về vũ lượng lẫn tần suất; đỉnh triều cường luôn duy trì trên mức báo động và tiếp tục gia tăng và hiện nay đã đạt đỉnh 1,71m, sạt lở ven sông Sài Gòn, sông Đồng Nai rồi tốc độ đô thị hóa nhanh; hệ thống thoát nước của thành phố mới chỉ đáp ứng 60%, nhiều tuyến đường thiếu hệ thống thoát nước… là những nguyên nhân khiến ngập lụt tại thành phố ngày càng nghiêm trọng.
Trong khi đó, đến nay thành phố mới chỉ hoàn thành được 3 dự án cải tạo kênh rạch, xây dựng được 3 nhà máy xử lý nước thải; hệ thống cống thoát nước mới chỉ cải tạo, thay thế được hơn 4.100km trong tổng số 6.000km. Thậm chí, khi chiều dài tuyến để bao ven sông Sài Gòn cần xây dựng lên đến 149km, thì thành phố cũng mới chỉ làm được hơn 64km…
Vì vậy, ông Dũng cho biết, TP Hồ Chí Minh mong muốn mời gọi các nhà khoa học, các tổ chức tài chính, các nhà đầu tư tham gia vào các dự án môi trường đô thị, xử lý nước thải theo hình thức hợp đồng BLT (xây dựng – thuê dịch vụ - chuyển giao), BTL (xây dựng – chuyển giao – thuê dịch vụ), BT (xây dựng – chuyển giao). Riêng với dự án xử lý nước thải, nhà đầu tư có thể thu hồi vốn bằng nguồn phíxử lý nước thảisinh hoạt dự kiến được thành phố ban hành quy định thu trong năm nay.
Từ kinh nghiệm của Hà Lan, ông Laurent Umans - Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Hà Lan tại Việt Nam khuyến cáo, TP Hồ Chí Minh đang bị sụt lún; mỗi năm mặt đất sụt lún 7cm và mức độ sụt lún đang tăng nhanh hàng năm. Đây là vấn đề đáng báo động; là mối đe dọa hiện hữu đối với thành phố và người dân.
Với mức độ này, khoảng 50 năm nữa, một phần lớn diện tích thành phố sẽ nằm dưới mực nước biển và trở thành đầm lầy. “Biến đổi khí hậu làm dâng mực nước biển chỉ vài milimét mỗi năm, nhưng về lâu dài thì rất đáng kể. Tương tự, sụt lún mỗi năm chỉ vài cm, nhưng cộng lại trong vòng một thập kỷ, thì con số này là không hề nhỏ”, ông Laurent lưu ý và cho rằng thành phố không nên chờ đợi nghiên cứu, mà cần hành động ngay; hành động một cách chủ động, sáng tạo để ứng phó với thưc trạng sụt lún bằng các giải pháp như tập trung vào giảm nhanh việc khai thác nước ngầm, đầu tư hạ tầng theo hướng không phát triển về phía biển…
