Tổng thống Mexico chính thức lên tiếng giữa căng thẳng Mỹ-Mexico

Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto. Ảnh Reuters

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gặp không ít khó khăn và đến nay vẫn chưa thể hoàn toàn thuyết phục lưỡng viện trong quốc hội Mỹ hay phía Mexico liên quan đến vấn đề nguồn vốn đầu tư xây dựng bức tường biên giới. Ông Trump ngày 5-4 tuyên bố rằng lực lượng Vệ binh quốc gia sẽ được triển khai và hoạt động tại khu vực biên giới Mỹ - Mexico cho đến khi bức tường được xây xong.

Trong một tuyên bố được đưa ra mới đây, Tổng thống Mexico đã nghiêm túc kêu gọi ông Trump chấm dứt những bất đồng giữa hai nước và yêu cầu hai nước có một giọng điệu tôn trọng hơn trong quan hệ song phương.

“Nếu những tuyên bố gần đây của ông là do sự thất vọng về những vấn đề còn giang dở liên quan đến chính sách nội bộ, những điều luật hay là Quốc hội nước ông, hãy tập trung vào những vấn đề đó chứ không phải là người dân Mexico,” Reuters trích dẫn lời tuyên bố mạnh mẽ của Tổng thống Mexico.

Từ nhiều tháng nay, Mexico vẫn đang trong tiến trình đàm phán lại Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ NAFTA với Mỹ và Canada. Trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Mexico liên quan đến vấn đề nhập cư trái phép qua biên giới, vẫn còn đó hy vọng mới nổi lên trong thời gian gần đây rằng một số thỏa thuận sơ bộ vẫn có thể được các bên thông qua.

 “Tổng thống Trump ạ: nếu ông muốn đạt được các thỏa thuận với Mexico, chúng tôi luôn sẵn sàng,” ông Pena nói trước khi nhấn mạnh thêm: “Chúng tôi sẽ không cho phép những ngôn từ tiêu cực ảnh hưởng đến hành động của chúng tôi.”

Hai Tổng thống Mỹ - Mexico đang có mối quan hệ khá căng thẳng kể từ khi ông Trump bắt đầu chiến dịch tranh cử của mình và xác định người nhập cư từ Mexico là một trong những trọng tâm tiêu cực. Ông Trump từng cho rằng cùng với làn sóng nhập cư từ Mexico là những tệ nạn và tội phạm cũng xâm nhập vào nước Mỹ.

Nhà Trắng cho biết, việc điều động lực lượng Vệ binh quốc gia đến vùng biên giới với Mexico là một trong những chiến lược của ông Trump nhằm ngăn chặn dòng người nhập cư bất hợp pháp từ Mexico vào Mỹ.

Ông Andres Manuel Lopez Obrador. Ảnh Reuters

Việc Tổng thống Mỹ ra sắc lệnh cho Bộ Quốc phòng và Bộ An ninh Nội địa Mỹ phối hợp với các thống đốc bang để triển khai từ 2.000 đến 2.400 binh sĩ của lực lượng Vệ binh quốc gia tới biên giới phía Tây Nam cũng đã làm tình hình căng thẳng giữa hai nước thêm nóng.

Ngày 5-4, Đại sứ Mexico tại Mỹ Gerónimo Gutiérrez đã có công hàm đề nghị chính thức lên Bộ Ngoại giao và Bộ An ninh nội địa Mỹ để yêu cầu giải thích về động thái này. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mexico đã ra một thông cáo khẳng định nước này vẫn duy trì kênh liên lạc chặt chẽ với Bộ An ninh nội địa Mỹ về các kế hoạch liên quan đảm bảo an ninh biên giới chung. 

Thông báo nêu rõ trên tất cả các kênh trao đổi về vấn đề này, Chính phủ Mexico đã khẳng định với phía Mỹ rằng quan hệ song phương sẽ bị tổn hại nghiêm trọng nếu việc triển khai Lực lượng Vệ binh biến thành hành vi quân sự hóa khu vực biên giới. 

Ngoại trưởng Mexico Luis Videgaray cho biết chính phủ nước này đã đề nghị chính quyền Tổng thống Donald Trump làm rõ tuyên bố trên thông qua các kênh chính thức, nhấn mạnh Mexico sẽ đưa ra quan điểm về vấn đề này dựa trên giải thích từ phía Mỹ, đồng thời khẳng định chính sách di cư của Mexico được thực hiện theo chủ quyền và pháp luật, chứ không phải từ các áp lực hoặc đe dọa bên ngoài, nêu rõ nước này sẽ luôn bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia. 

Giới chức của Mexico đã lên tiếng phản đối quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ngày 5-4, Thượng viện Mexico đã ra nghị quyết chỉ trích và hối thúc chính phủ nước này chấm dứt hợp tác với Washington trong vấn đề nhập cư và an ninh.

Tổng thống Mexico cũng từng hứng chịu nhiều chỉ trích khi không có những quyết sách cứng rắn đủ độ để chống lại những hành động của Mỹ trong quá khứ. Những phát ngôn và hành động gần đây của Tổng thống Mỹ đã trở thành chủ đề xuyên suốt trong chiến dịch của những ứng cử viên tranh cử cho chiếc ghế Tổng thống Mexico.

Khu vực biên giới Mỹ-Mexico sẽ sớm có sự hiện diện của lực lượng Vệ binh quốc gia Mỹ. Ảnh Wiki

Tất cả những ứng cử viên tranh cử Tổng thống Mexico đã lên tiếng phản đối quyết sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump khi quân sự hóa khu vực biên giới hai nước.

Ứng cử viên tiềm năng dẫn đầu trong cuộc đua, ông Andres Manuel Lopez Obrador cho biết kế hoạch của ông Trump nhằm tuyên truyền chính trị dựa trên những thông tin sai lệch nhằm kích động “chủ nghĩa kỳ thị” và “phân biệt chủng tộc.”

“Cái gọi là mối đe dọa lớn ở khu vực biên giới phía Nam của Mỹ mà ông ta (Donald Trump) vẫn nói, không hề tồn tại,” ông Lopez Obrador, người dẫn đầu hầu hết các cuộc khảo sát với tỷ lệ luôn ở mức hai con số.

Ricardo Anaya, ứng cử viên nặng ký thứ 2 trong cuộc đua Tổng thống Mexico cũng nhấn mạnh: “Bạn không thể đàm phán hay hợp tác với những mối đe dọa của mình”, đồng thời kêu gọi chính phủ chấm dứt tất cả các hợp tác vơi Mỹ về vấn đề nhập cư và an ninh nếu như ông Trump không có hành động mang tính xây dựng hơn.

Quyết định triển khai quân tại biên giới của Tổng thống Mỹ được đưa ra sau khi nhiều hãng thông tấn đưa tin về dòng người di cư gồm trên 1.100 người El Salvador, Guatemala, Honduras và Nicaragua đang vượt qua Mexico để tìm đường đến Mỹ. 

Quan hệ giữa Mexico và Mỹ đã xuống mức được đánh giá là tồi tệ nhất trong lịch sử kể từ khi ông Donald Trump lên làm Tổng thống Mỹ và từng bước hiện thực hóa các cam kết trong chiến dịch tranh cử. Dù những căng thẳng vẫn đang có dấu hiệu leo thang, Mexico vẫn nỗ lực tăng cường quan hệ với Mỹ - đối tác thương mại số 1 của nước này.