“Nóng” cuộc đua vào chiếc ghế Thủ tướng Nhật Bản

• Việt Nam đánh giá cao những đóng góp quan trọng của Thủ tướng Nhật Bản
• Ai sẽ kế nhiệm Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe?

Cho đến thời điểm này, ít nhất 4 chính trị gia đã bày tỏ ý định sẽ ra tranh cử trong cuộc bầu cử được dự đoán là rất quyết liệt.

Theo kết quả một cuộc khảo sát qua điện thoại do hãng tin Kyodo thực hiện trên cả nước và công bố hôm 30/8, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, nguyên Tổng Thư ký LDP Shigeru Ishiba, 63 tuổi, là lựa chọn phổ biến nhất cho vị trí Thủ tướng tiếp theo của đất nước “Mặt trời mọc” khi có tới 34,3% người được hỏi ủng hộ và tỷ lệ này vượt xa các ứng cử viên tiềm năng khác.

3 trong số những gương mặt được cho là có thể kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe (từ trái sang): ông Shigeru Ishiba, ông Fumio Kishida và ông Toshimitsu Motegi.

Bên cạnh đó, ông Shigeru Ishiba hiện cũng đang là ứng cử viên hàng đầu trong các cuộc thăm dò tại quốc hội. Tuy nhiên, cơ hội để ông giành chiến thắng trong cuộc bầu chọn chủ tịch mới của LDP được đánh giá là không cao.

Trước đây, ông từng dẫn trước Thủ tướng Shinzo Abe trong vòng một của cuộc bầu cử chủ tịch LDP năm 2012, nhờ sự ủng hộ của nhiều nhóm trong nội bộ đảng, song sau đó ông đã thua ông Shinzo Abe trong vòng hai khi chỉ các nghị sỹ quốc hội được phép bỏ phiếu.

Ông Shigeru Ishiba ủng hộ các chính sách kinh tế được coi là dân túy hơn Thủ tướng Shinzo Abe. Trên trường quốc tế, ông đã cùng Thủ tướng Shinzo Abe nỗ lực duy trì mối quan hệ với Trung Quốc.

Người đứng thứ hai sau cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, theo kết quả cuộc khảo sát của Kyodo, là Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga, 71 tuổi và là người không thuộc bất cứ phái nào trong LDP, với 14,3% ý kiến ủng hộ. Ông Yoshihide Suga đã giữ vị trí Chánh Văn phòng Nội các kể từ khi Thủ tướng Shinzo Abe quay trở lại nắm quyền vào cuối năm 2012.

Trong thời gian qua, chính trị gia này đã nhiều lần phủ nhận khả năng trở thành người kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe, song sau khi ông Shinzo Abe từ chức, ngày càng có nhiều thành viên cấp cao trong nội bộ LDP bày tỏ mong muốn ông Yoshihide Suga sẽ ra tranh cử để kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe và tiếp tục thực hiện các chính sách của ông này, trong đó có các biện pháp ứng phó với dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.

Trước đó, trên cương vị này, từ năm 2012, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản luôn là một ứng cử viên liên tục được nhắc đến, người được đánh giá là nhân vật chủ chốt nếu thủ tướng bất ngờ từ chức.

Cũng theo kết quả cuộc khảo sát của Kyodo, người ở vị trí thứ ba là Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, 57 tuổi, khi chỉ nhận được 13,6% ý kiến ủng hộ. Chính khách này tốt nghiệp trường Đại học Georgetown (Mỹ). Trong cuộc trả lời phỏng vấn tờ Nikkei hồi đầu tháng này, ông đã bày tỏ quan tâm đến việc tăng cường hợp tác với Liên minh tình báo Five Eyes, bao gồm các nước Australia, Canada, New Zealand, Anh và Mỹ.

Trong năm 2017, ông Taro Kono đã hối thúc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) vạch ra chiến lược chấm dứt chính sách nới lỏng tiền tệ. Ông cũng được biết đến với việc ủng hộ chính sách cắt giảm chi phí và trong năm nay đã hủy kế hoạch triển khai lá chắn phòng thủ tên lửa đạn đạo Aegis Ashore của Tập đoàn sản xuất thiết bị quốc phòng Lockheed Martin của Mỹ, cho rằng chi phí lắp đặt hệ thống này theo chuẩn an toàn của Nhật Bản là quá lớn.

Việc làm này được đa số các cử tri ủng hộ. Tuy nhiên, ông Taro Kono, Bộ trưởng Ngoại giao Toshimitsu Motegi và Chủ tịch Ủy ban Chiến lược Bầu cử LDP Hakubun Shimomura cho biết họ sẽ thảo luận với các đồng minh của mình ở trong đảng về việc liệu có nên ra tranh cử hay không.

Ngoài những gương mặt sáng giá trên còn có cựu Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông Seiko Noda, 59 tuổi; cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida, 63 tuổi, người đang giữ chức Chủ tịch Ủy ban Nghiên cứu LDP. Thủ tướng Shinzo Abe từng đánh giá ông Fumio Kishida là một nhà lãnh đạo tiềm năng, đồng thời bổ nhiệm ông làm Ngoại trưởng và sau đó giữ vị trí cấp cao trong đảng.

Ông Fumio Kishida Kishida chú trọng vấn đề kinh tế, kêu gọi gia tăng chi tiêu để chống lại khủng hoảng kinh tế. Và cũng không thể không nhắc tới ông Taro Aso, 79 tuổi, Bộ trưởng Tài chính. Ông là Bộ trưởng Tài chính lâu năm của Nhật Bản, đồng thời cũng là Phó Thủ tướng.

Dù ai ngồi vào chiếc ghế Thủ tướng Nhật Bản trong thời gian này thì cũng khó dẫn đến những thay đổi chính sách lớn ngay lập tức tại đất nước “Mặt trời mọc”. Việc ông Shinzo Abe từ chức sẽ không có ảnh hưởng nhiều về mặt đối nội, bởi đa số ghế Quốc hội đang thuộc về LDP.

Bên cạnh đó, trong đảng vẫn có những người có nhiều kinh nghiệm như: Tổng Thư ký Nikai Toshihiro, Chánh Văn phòng Nội các Suga Yoshihide. Trong các giai đoạn lịch sử của Nhật Bản đều có Thủ tướng từ chức giữa nhiệm kỳ, hoặc chỉ tại chức trong thời gian rất ngắn. Đối với những vị Thủ tướng có nhiều chính sách cụ thể và có hiệu quả, thì ngay cả khi từ chức hay hết nhiệm kỳ cũng sẽ được những Thủ tướng kế nhiệm duy trì và phát triển. Đây là điều đáng quí, ít quốc gia nào trên thế giới thực hiện liên tục được như Nhật Bản.

Trong trường hợp này cũng vậy, trước hết người kế nhiệm ông Shinzo Abe sẽ tiếp tục thực hiện những chính sách trước đó của ông Shinzo Abe, bởi ông vẫn là người trong Đảng và còn có sức ảnh hưởng lớn. Hơn thế nữa, chỉ còn 1 năm cho chức Thủ tướng ở nhiệm kỳ này.

Nên sự thay đổi lớn trong các chính sách có lẽ không nhiều, nếu như không nói có thể sẽ giữ nguyên và chỉ duy trì ở mức ổn định, đặc biệt là những vấn đề quốc tế. Riêng vấn đề dồn sức lực cho chống dịch COVID-19 thì không chỉ LDP, ngay cả đảng phái đối lập cũng hết sức mong muốn tăng cường chống dịch.