Những lo ngại mới ở Biển Đông

• Mỹ và G7 kêu gọi giải quyết vấn đề Biển Đông bằng biện pháp hòa bình
• Các tổ chức ở Pháp kêu gọi tôn trọng phán quyết Biển Đông
• Trung Quốc hứng búa rìu tại ASEAN về Biển Đông
• “Tranh chấp ở Biển Đông cần được giải quyết bằng luật pháp quốc tế”

Theo tin từ hãng Reuters ngày 28-9, cách đây vài ngày, truyền thông Trung Quốc đã liên tục đăng tải thông tin về việc Bắc Kinh chuẩn bị triển khai UAV tàng hình ở khu vực Biển Đông và biển Hoa Đông.

Phát ngôn viên lực lượng không quân Trung Quốc còn lớn tiếng nói rằng các cuộc tuần tra trên Biển Đông do lực lượng máy bay của không quân nước này tiến hành sẽ trở thành hoạt động “thường xuyên” nhằm cải thiện khả năng sẵn sàng chiến đấu.

Tiếp đó, Philippines cũng đưa ra cáo buộc rằng lực lượng hải cảnh Trung Quốc quấy rối ngư dân Philippines quanh bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham…

Ngoài ra, Trung Quốc còn liên tiếp thực hiện những hành động được cho là gia tăng sức mạnh ở khu vực biển Hoa Đông. Trước tình hình đó, Tiểu ban Hải lực thuộc Ủy ban quân lực Hạ viện Mỹ đã tổ chức một cuộc điều trần về vấn đề này.

Đáng chú ý là tại cuộc điều trần, các chuyên gia nghiên cứu châu Á và luật biển của Mỹ khẳng định rằng, chính quyền Tổng thống Barack Obama đã “quá rụt rè” trước việc Trung Quốc cải tạo đảo phi pháp trên Biển Đông và dùng những hành động trái phép để khẳng định chủ quyền với các đảo trên Biển Đông.

Thậm chí, 3 chuyên gia hàng đầu của Mỹ về Biển Đông đã đề xuất nhiều biện pháp cụ thể, cả về pháp lý, chính trị và quân sự nhằm răn đe Bắc Kinh mạnh mẽ hơn.

Cụ thể, nghị sĩ Randy Forbes, Chủ tịch Tiểu ban Hải lực cho biết, chiến lược xoay trục sang châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ là một chủ trương đúng đắn nhưng cần phải có những biện pháp thực hiện hiệu quả hơn.

Tàu chiến Mỹ USS FortWorth (LCS 3) tuần tra ở vùng biển quốc tế trên Biển Đông. Ảnh: US Navy

Đồng tình với quan điểm này, các chuyên gia đến từ Trường Chiến tranh Hải quân Mỹ (NWC) và Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) nhấn mạnh, việc tuân thủ luật hàng hải ở vùng biển quốc tế này không chỉ quan trọng đối với an ninh khu vực mà còn có ý nghĩa trong việc duy trì luật biển ở những nơi khác trên thế giới.

GS-TS Andrew Erickson thuộc NWC cảnh báo rằng, Trung Quốc đã triển khai 3 loại tàu nhằm thể hiện ý đồ ở Biển Đông gồm tàu hải quân “thân xám”, tàu cảnh sát biển “thân trắng” và tàu dân quân biển “thân xanh”.

Lực lượng thứ nhất là tàu hải quân mang tính đe dọa và thể hiện thái độ leo thang nên Trung Quốc thường hạn chế triển khai. Lực lượng thứ 2 là tàu cảnh sát biển và tàu thực thi pháp luật để canh gác ở Biển Đông. Lực lượng thứ 3 là lực lượng bán quân sự hoạt động ở tiền tuyến những ẩn náu dưới dạng hoạt động quân sự.

Quan điểm của GS-TS Andrew Erickson là Trung Quốc đang tạo ra một làn sóng mới là phát triển lực lượng thứ 3 nhằm thực hiện hóa ý đồ độc chiếm Biển Đông. Vì vậy, Chính phủ Mỹ cần phải có biện pháp xử lý kịp thời, lật mặt nạ bản chất và hoạt động thực sự của lực lượng thứ 3 này.

Trong khi đó, chuyên gia thuộc CSIS Bonnie Glaser thì cho rằng, cần phải gia tăng các  hoạt động ngăn cản hành động trái phép của Trung Quốc ở Biển Đông. Bà Bonnie Glaser cho rằng, Mỹ nên thực hiện các cuộc tuần tra một cách thường xuyên hơn để phá vỡ chiến thuật ngăn chặn tàu Mỹ của Bắc Kinh.

Còn nhà nghiên cứu Elbridge Colby đến từ Trung tâm An ninh Mỹ nói: “Cho dù là trực tiếp hay gián tiếp, Mỹ cần phải cứng rắn và kiên định hơn nữa trước những hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông. Washington không nên do dự trong vấn đề này”.

Chuyên gia Elbridge Colby kiến nghị Washington cần tiếp tục các hoạt động bảo vệ tự do hàng hải, tăng cường sức mạnh quân sự của các đồng minh, giúp các đồng minh gánh vác trách nhiệm nhiều hơn.

Ngoài ra, Mỹ cũng cần phải tăng cường các mối liên hệ kinh tế với khu vực châu Á-Thái Bình Dương, phê chuẩn Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)…