Sáng chân dung "người gác cửa" ngôi đền chính kịch

Chương trình được phối hợp thực hiện giữa Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) với Hội Nghệ sỹ sân khấu Việt Nam cùng các nhà hát, đài truyền hình, chính là nghĩa cử đẹp của đồng nghiệp, bạn hữu, học trò và gia đình dành tặng NSND Xuân Huyền, vị đạo diễn nổi tiếng tài hoa, kỹ tính và độc đáo của sân khấu đương đại.

Ý tưởng tổ chức Tuần lễ kịch Xuân Huyền xuất phát từ tác giả Nguyễn Đăng Chương, một học trò từng được thầy Xuân Huyền rèn cặp tại lớp đạo diễn, Trường Sân khấu điện ảnh. Người đắm đuối với sàn gỗ như Xuân Huyền, coi sân khấu là lẽ sống, đến một ngày phải xa rời bầu không khí đầy thanh âm và sắc mầu ấy, quả là nghiệt ngã.

Bệnh trọng, hầu như chỉ ngồi nhà, nhưng qua sách báo, truyền hình, qua bạn bè thân hữu, NSND Xuân Huyền vẫn dõi theo mọi biến chuyển của đời sống sân khấu và khôn nguôi nung nấu ước mơ một ngày được trở lại. Dẫu rất khó để sắp đặt trong hàng trăm tác phẩm thuộc nhiều thể loại: kịch nói, kịch hát, tuồng… mà Xuân Huyền từng đặt dấu ấn cá nhân mình trong hành trình 30 năm đeo đẳng nghề đạo diễn, nhưng nhà tổ chức cũng đã chọn được 5 vở diễn làm nổi bật nhất phong cách Xuân Huyền, những vở chính kịch gai góc, sắc nhọn, súc tích, dấn thân vào các đề tài bỏng rẫy của xã hội.

Lần lượt "Tiếng chuông" (kịch bản: Trung tướng - nhà văn Hữu Ước - Nhà hát Tuổi trẻ), "Nhà có 3 chị em gái" (kịch bản: nữ tác giả Nguyễn Thu Phương - Nhà hát Tuổi trẻ), "Một cây làm chẳng nên non" (kịch bản: tác giả Nguyễn Đăng Chương - Nhà hát kịch Việt Nam), "Cái chết chẳng dễ dàng gì" (kịch bản: nhà văn Xuân Đức - Nhà hát Kịch Quân đội) và "Cát bụi" (kịch bản: nhà văn Triệu Huấn - Nhà hát Kịch Hà Nội) sẽ tái ngộ công chúng tại Trung tâm nghệ thuật Âu Cơ (đường Huỳnh Thúc Kháng - Hà Nội) từ ngày 6 đến 10/1/2012.

Cảnh trong vở "Tiếng chuông" - Tiết mục khai mạc Tuần nghệ thuật. Ảnh Trang Dũng.

Xuân Huyền họ Ngô, vốn dân Thanh Chương, Nghệ An, vùng đất chứa chan nắng và bỏng rẫy gió Lào. Sống, học tập, lập nghiệp ở Hà Nội từ nhỏ, nhưng chất đồ gàn xứ Nghệ vẫn đậm đặc trong ông, không chỉ ở giọng miền Trung nằng nặng, mà còn là cá tính thẳng thắn, quyết liệt, đôi khi nghiệt ngã đến át vía người đối diện. Nguyên là kép tướng của tuồng, đi học đạo diễn ở nước ngoài, về nước rồi bắt đầu hành trình tự đày ải mình trên sàn diễn, NSND Xuân Huyền đã tạo dựng chân dung mình như người gác cửa nghiêm nghị, thâm trầm và đầy bản lĩnh của ngôi đền chính kịch. Nhắc đến Xuân Huyền, lập tức người hâm mộ sân khấu nhiều thế hệ nhớ tới những vở kịch chính luận hôi hổi tính thời sự, nặng ưu tư thế sự, gay gắt, đáo để nhưng vẫn ấm áp, hồn hậu, và dí dỏm, y như con người thật của ông ngoài đời.     

Chương trình "NSND Xuân Huyền và mùa xuân của sân khấu kịch Việt Nam" khai màn các hoạt động nghệ thuật của năm 2012, là cơ hội lớn để đông đảo khán giả Hà Nội, những người nhiệt tâm với chính kịch hội ngộ trong một thánh đường sân khấu đích thực, không a dua chạy theo thị hiếu thường nhật. Đây cũng là nghĩa cử thể hiện tình đồng nghiệp, thầy trò, tình bạn và sự tôn trọng lẫn nhau của những người làm nghệ thuật nói chung, những người hoạt động trong giới sân khấu nói riêng