Nữ họa sĩ đi xuyên Việt để vẽ mẹ Việt Nam Anh hùng
Sau 4 tháng rưỡi, vượt qua hơn 3.200km, 181 ký họa về Bà mẹ Việt Nam Anh hùng đã được hoàn thành. Vậy là hành trình "tri ân và trả ơn cuộc đời" của bà đã được rút ngắn một chặng...
Hành trình và khát vọng…
Vài ngày trước, mới nghe họa sĩ Ái Việt kể vẫn "cắm bản" ở Quảng Trị, đang nấu cơm ăn cùng với một Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, ngày 4/6, vừa gọi điện đã thấy bà hồ hởi thông báo mình đang dừng chân ở nhà mẹ Đàm Thị Mính ở thôn Tiên Tiến, xã Quảng Châu, huyện Quảng Trạch, Quảng Bình.
Việc thực hiện ký họa chân dung các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng trên khắp cả nước không phải là ý tưởng đột xuất và nhất thời mà đã là nguyện vọng từ rất nhiều năm trước của họa sĩ. Nữ họa sĩ Ái Việt cho biết. Từ vài chục năm trước, bà đã ao ước được gặp, được làm điều gì đó cho những Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, để bù đắp, dù chỉ là một phần nhỏ nhoi đối với những người đã cống hiến, hy sinh cho sự sống tốt đẹp của ngày hôm nay. Ước thế nhưng sau này, về công tác tại Trường Đại học Mỹ Thuật TP HCM, bao bộn bề lo toan của cuộc sống cứ đẩy đưa về phía trước, nên bà chưa có cơ hội để thực hiện. Năm 2007, sau khi người chồng yêu quý mất, bà quyết định dành thời gian cho kế hoạch vẽ chân dung tất cả những Bà mẹ Việt Nam Anh hùng trên cả nước.
Đúng mùng 6 Tết (19/2/2010), một người, một xe với lỉnh kỉnh những "đồ nghề", bà xuất phát từ TP Hồ Chí Minh ra các tỉnh phía Bắc. Thấm thoắt vậy mà đã 4 tháng rưỡi và 181 bức ký họa đã được bà hoàn thành là một thành quả lao động thật đáng khâm phục. Mới đây nhất, khi đặt chân đến Quảng Trị, con số thống kê cho thấy, tỉnh có đến cả ngàn người mẹ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng nhưng chỉ 35 mẹ còn sống. Bà cứ ân hận trách mình đã không thể bắt đầu cuộc hành trình tìm đến với các mẹ được sớm hơn.
 |
| Hoạ sĩ Đặng Ái Việt miệt mài làm việc. |
"Cuốn từ điển sống" về các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng
Hỏi họa sĩ Ái Việt về bất kỳ "người mẫu" nào của bà hiện nay, gần như ngay lập tức đều có câu trả lời. Không chỉ ký họa chân dung, bà còn nắm "lý lịch" của những Bà mẹ Việt Nam Anh hùng mà mình tiếp cận rất kỹ cả về tuổi tác, hoàn cảnh gia đình, quê hương bản quán… Chia sẻ về các "người mẫu" đặc biệt của mình, họa sĩ Ái Việt tự hào kể rằng: Mặc dù từng đọc, từng tìm hiểu, từng được nghe rất nhiều chuyện về những người phụ nữ Việt Nam Anh hùng nhưng phải trực tiếp gặp các mẹ, được trò chuyện, chứng kiến cuộc sống của các mẹ mới thực sự hiểu thế nào là mẹ Anh hùng. Trước các mẹ, bà thấy mình còn nhỏ bé quá.
Còn nhớ, ngày đầu tiên đến gặp mẹ Nguyễn Thị Thứ ở Điện Bàn, Quảng Nam, chuyện về mẹ cả nước đã biết rồi, bản thân nữ họa sĩ cũng đã nghe nhiều, đọc nhiều, sách báo cũng viết nhiều rồi, song bà không thể ngờ mẹ lại vĩ đại đến thế. Mẹ Thứ Anh hùng, con của mẹ Nguyễn Thị Trị cũng là Anh hùng. Đây cũng không phải là trường hợp hai mẹ con cùng được phong tặng danh hiệu Anh hùng duy nhất. Mẹ Trần Thị Dẫn, sinh năm 1918, quê ở xã Xuân Phúc, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, chồng và 2 con đều hy sinh trong kháng chiến. Con gái mẹ Văn Thị Xuân cũng là Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân… Những gia đình như thế, những người phụ nữ như thế có lẽ chỉ có ở Việt
Được biết, cho đến hôm nay, bạn bè, đồng nghiệp, người thân vẫn theo sát từng bước đi của họa sĩ Ái Việt. Bà kể rằng, có khi đó chỉ là những câu hỏi thăm qua điện thoại nhưng từ đáy lòng, bà rất vui. Ngày chúng tôi ghé thăm căn hộ của gia đình họa sĩ Ái Việt tại Bình Thạnh, hai người cháu của bà cho biết, cả nhà đi công tác vắng nhưng riêng với bà thì cứ khoảng 6h chiều, thường cách một ngày lại liên lạc một lần. Mỗi lần gọi đến gọi đi là bà cháu cứ ríu rít hết chuyện này đến chuyện khác. Tranh của bà mang về đợt 1 đã triển lãm dịp 30-4 được chuyển về cất cẩn thận.
Họa sĩ Ái Việt cũng cho biết, nếu theo đúng dự kiến, khoảng tháng 7 hoặc tháng 8, có mặt ở Thủ đô Hà Nội. Lộ trình trở lại TP HCM, bà tính đi theo tuyến đường Trường Sơn huyền thoại nhưng nhiều người khuyên đi xe gắn máy sẽ bất tiện vì không có trạm đổ xăng nên bà đang phân vân không biết có thực hiện được không. Nhưng dù thế nào thì đúng 20/10, một triển lãm tiếp theo về chân dung các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng còn đang sống ở khắp các tỉnh, thành từ TP HCM trở ra phía Bắc qua ký họa của bà sẽ chính thức được "trình làng". Sau đó, hành trình tìm vẽ chân dung các mẹ sẽ tiếp tục được thực hiện tại các tỉnh, thành phía Nam, từ TP Hồ Chí Minh trở vào đất mũi Cà Mau…
