Lý Sơn tổ chức lễ khao lề thế lính Hoàng Sa

• Tri ân những hùng binh Hoàng Sa

Nghi lễ bắt đầu bằng những hồi trống rộn ràng, các bậc cao niên trong làng đứng lễ tế tri ân những người đã ngã xuống trong quá trình xác lập chủ quyền biển đảo Tổ quốc; cầu cho mưa thuận, gió hòa đối với ngư dân đánh bắt hải sản trên biển và người dân sinh sống nơi đảo tiền tiêu Lý Sơn nói riêng.

Theo sử sách, vào đầu thế kỷ 17, khi vào trấn nhậm phía Nam, Chúa Nguyễn đã cho lập Hải đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải tại làng An Vĩnh và An Hải, nay thuộc xã Tịnh Kỳ, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi. Để gìn giữ chủ quyền, hằng năm đều có 70 suất đinh là những trai tráng khỏe mạnh, giỏi bơi lội được sung vào Hải đội Hoàng Sa. 

Đến đầu thế kỷ 19, các dân binh trong đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải; chủ yếu là những trai tráng thuộc các tộc họ trên đảo Lý Sơn, tự nguyện vươn khơi, bám biển như một nghĩa vụ thiêng liêng đối với Tổ quốc. Nhiệm vụ của đội dân binh Hoàng Sa là đo đạc hải trình, dựng bia, cắm mốc chủ quyền và thu lượm sản vật tại Hoàng Sa và Trường Sa. 

Để thực thi nhiệm vụ vua ban, những dân binh phải lênh đênh trên biển bằng những chiếc thuyền câu mong manh trong suốt 6 tháng, từ tháng 2 đến tháng 8 âm lịch. Giữa sóng nước mênh mông, số phận của những dân binh nhiều may rủi nên trước khi lên thuyền làm nhiệm vụ, các tộc họ trên đảo tổ chức lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa (lễ tế sống), để động viên những người con ưu tú của quê hương vì nước quên thân. Hiện nay, tên tuổi của những người đã ngã xuống vì chủ quyền biển đảo của Tổ quốc được sử sách ghi lại. 

Khao lề thế lính Hoàng Sa là hoạt động văn hóa, truyền thống đặc sắc thể hiện tình yêu và quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc.

Ông Dương Hữu Nghĩa, Trưởng ban khánh tiết Đình làng An Hải, cho biết: Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa năm nay được các tộc họ xã An Hải tổ chức với những nghi thức trọng thể, để tri ân, tưởng nhớ công lao to lớn của các dân binh Hoàng Sa năm xưa. Đây cũng là dịp giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần anh dũng, bất khuất của thế hệ cha ông đối với thế hệ trẻ; đồng thời, thể hiện nét sinh hoạt văn hóa phong phú, đa dạng mang tính tâm linh của người dân trên đảo Lý Sơn. 

Việc tổ chức Lễ hội này hàng năm đã góp phần khôi phục, tôn tạo và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của cư dân ven biển và hải đảo, đặc biệt là duy trì các lễ hội truyền thống, có ý nghĩa quan trọng trong đời sống, văn hóa tâm linh của cư dân ven biển và hải đảo, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, truyền thống gìn giữ và bảo vệ lãnh thổ và lãnh hải thiêng liêng của Tổ quốc.

Được biết, hiện nay, đảo Lý Sơn có hơn 400 tàu đánh bắt ở ngư trường Hoàng Sa và Trường Sa, với hơn 3.000 lao động; nguồn thu từ ngành thủy sản chiếm hơn 50% trong cơ cấu kinh tế của địa phương.