Khúc hùng phiêu chim Lạc

Hôm nay hành hương về đất Tổ. Trở về đây, bên đỉnh Nghĩa Lĩnh, thắp nén tâm nhang tưởng nhớ các vua Hùng, ta thấy thiêng liêng hai tiếng Cội nguồn và lòng thật thanh nhẹ. Nhẹ như khói hương ta vừa thắp vào chiếc lư đồng đặt trước đất trời Phong Châu. Chắp tay bái đất Tổ trong làn hương uốn cong bay lên đầy linh nghiêm, tâm thức ta hiện về bao cảm xúc nguồn cội, dường như là mạch ngầm thấm chảy từ khởi xa vẫn chưa nguôi qua bao thế hệ, nay bỗng vụt lên như một ngọn triều cường.

Ngửa mặt lên cao xanh thấy bất chợt một đám mây thiêng giăng ngang trời kết tụ thành dáng rồng ưỡn gió đầy phiêu tráng. Rồi đám mây tan biến thành muôn vàn cánh Lạc bay đi khắp bốn phương trời. Đi mở cõi và cai quản sơn hà hay khai phá những miền đất, chân trời mới, để đến Ngày giỗ Tổ (mồng 10 tháng 3) lại hội tụ về bên đền Hùng, dù những cánh chim Lạc tha hương cũng hướng về trời Việt.

Trong cảm thức Tiên Long

Chính trong phút giây bái niệm các vua Hùng, tâm tưởng tôi đã lặng chìm vào miền hồng hoang và ngập tràn cảm thức Tiên Long. Một chiếc trống đồng lớn tang phình, chân thon, đế choãi được đặt giữa thềm nắng trong bối cảnh hết sức mang mang huyền sử. Như có sự mách bảo của thần chim Lạc hay là một cử chỉ của bản năng tiền kiếp, tôi đã cầm chiếc dùi trống mạnh mẽ và hào sảng vung lên đánh vào tâm trống một hồi dài thật dài để vang lên những âm thanh từ thuở Rồng Tiên vọng lại.

Trong tiếng ngân của trống, tôi bay lên dọc theo những đường trang trí hình kỷ hà, những họa tiết chim Lạc sống động cũng vút bay ra từ hoa văn chiếc trồng đồng. Dường như có cảm giác tôi đang rơi vào trường âm thanh của trống đồng. Trong trường âm thanh hùng phiêu ấy, dường như có tiếng gọi huyền sử đưa tôi về một không gian vừa lạ trầm vừa thân thuộc. Như là chưa bắt gặp bao giờ nhưng lại rất gần gũi với những sinh hoạt cổ xưa.

Những hội mùa phồn thực thậm thình trong tiếng giã gạo đêm trăng bên đống lửa có nhịp trống đồng. Những nếp sinh hoạt dân dã ngày thường với săn bắt, hái lượm, chài lưới. Những yêu thương đùm bọc khi có biến cố thăng trầm của thiên nhiên. Những bất khuất kiên cường khi có sự xâm lăng của giặc dữ… Tôi thấy Lang Liêu dâng vua cha bánh chưng bánh giầy vuông tròn như trời đất mà giấc mơ hiếu thảo chàng được tiên ông mách bảo đêm qua. Có cả Sơn Tinh và Mỵ Nương cưỡi ngựa đỏ rực chín hồng mao tung bay trong gió sớm. Nàng Ngọc Hoa công chúa còn đang chải tóc soi mình bên giếng Ngọc. Và đàn voi 99 con chầu về đây, quanh ngọn núi Đột ngột cao sơn. Có khúc phiêu thanh đàn bầu, có đoạn phiêu tình của Tiên Dung cùng Chử Đồng Tử bên dòng sông Hồng ngầu đỏ phù sa, có cậu Gióng cưỡi ngựa sắt phun lửa nhổ lũy tre đằng ngà đuổi giặc Ân, có Mai An Tiêm và dưa hấu ngọt đỏ nơi trùng dương sóng vỗ…

Tất cả tụ về đây, nghe lại lời nhắc nhở của vua cha về đạo lý làm người và cách sống ở đời, về lòng hiếu thuận, về tình yêu nước thương nòi và lòng nhân ái, về sự đùm bọc tương thân tương ái và tinh thần đoàn kết, về chữ Tâm nhân văn và tấm lòng trung nghĩa, về những sinh hoạt văn hóa và tâm linh… vừa ấm áp vừa chí tình chí nghĩa. Tất cả tụ về đây, nghe lại lời Bác dặn hôm nào: "Các vua Hùng đã có công dựng nước" còn vang vọng đâu đây…

Trong cảm thức Tiên Long, tôi đã thúc một hồi trống đồng, cái sản phẩm đầy trí tuệ của người Việt cổ, tinh hoa văn hóa của dân tộc, vừa là nhạc khí trong các cuộc trình tấu đại nhạc, vừa là vũ khí, đã vang lên niềm tự hào sâu sắc của văn minh Việt Nam. Trống đồng nói với chúng ta rất nhiều điều, hoặc sáng tỏ hoặc còn đầy bí ẩn về cuộc sống và tâm hồn tổ tiên ta, như bản thông điệp của quá khứ gửi tới hậu duệ chúng ta và mai sau. Bản thông điệp ẩn mã trong dáng hình của thân trống, trong cách thức chế tạo tinh xảo, trong mỗi đường nét hoa văn họa tiết trang trí trên mặt trống và trong âm sắc hùng vang như sấm của tiếng trống.

Sau hồi trống dài, ngôi sao nhiều cánh trên mặt trống đồng bỗng dựng lên thành vầng mặt trời vươn ra những tia nắng rực rỡ của ngày thiên thanh. Những hình người hóa trang thành chim Lạc, tự trang sức bằng những chiếc mũ lông chim vây quanh đống lửa, hò reo nhảy múa khi đêm về, như một nghi thức. Những chiếc thuyền được trang trí hình chim Lạc lao mình về phía trước như những mũi tên bay…

Một hồi trống nữa lại rền vang, nghe như thúc giục. Hồi trống dài bằng ngàn sải cánh đàn chim Lạc buổi hội làng ngày xuân. Một tiếng gọi Âu Long dẫn lối tôi vào không gian lạ huyền. Díu dan trong đó có những âm thanh liêu ma.

Tiếng binh đao vó ngựa, tiếng thần tốc hành quân nhẹ như gió lướt. Tiếng gươm mài vào vách đá mòn vẹt đêm trăng. Tiếng ầu ơ cánh cò chao nghiêng cả giông bão. Tiếng bút lông tì lên giấy dó thành nét chữ thư pháp thảo cuồng ma bụi, có mái đình vút cong vào thanh thiên niềm mặc thảo ngàn thu. Tiếng tát nước đêm trăng. Tiếng sóng cồn triều dâng… Tiếng trống đồng đã gợi sự tượng hình trong tôi với tất cả những nét hồng hoang phiêu hùng nhất mà không một loại âm thanh nào có được.

Trống đồng vang khúc hùng phiêu

Nếu cây độc huyền cầm gảy khúc phiêu thanh với những giọt đàn bầu uyên ly, như ngàn giọt nước vỡ ra ai oán, như chắt chiu từ sâu thẳm, mang niềm chất chứa và nỗi cảm hoài, ngân nga trầm bổng vừa huyền mị vừa rưng rưng thì âm thanh của trống đồng thật trầm hùng và phiêu tráng, uy nghi và cương hồng.

Cung đàn bầu xa xót ướt nét mi Thuý Kiều, giọt đàn bầu từ trời xanh chảy xuống rót vào nỗi tâm tư thì khúc hùng âm trống đồng lôi cuốn, từ đất cất lên thúc giục ta, cổ xúy úy lạo tinh thần ta thêm tráng Việt. Nếu đàn bầu mảnh mai thánh thót thì trống đồng lẫm liệt hùng uy. Nếu đàn bầu là đôi lứa tương tư thì trống đồng là đoàn quân xung trận…

Vẫn biết rằng trong lịch sử phát triển của dân tộc và cả trong cuộc sống đương đại vẫn có những cánh chim bay ngược lại quá trình tiến lên phía trước hoặc oải cánh trên đường bay nhiều gian truân sóng gió, vẫn có một con voi không chịu quay đầu về núi Tổ nhưng dẫu vậy cũng không thể kéo lùi được bánh xe lịch sử đang vươn mình chuyển động theo quy luật vốn không thể cưỡng. Với khúc hùng phiêu trống đồng cùng với cung uẩn huyền đàn bầu, bằng sự phiêu mãnh và uy ly của mình sẽ đỡ nâng những cánh chim oải mệt, cảm thuyết chú voi hồi hướng trở về cùng đàn voi. Tiếng trống, tiếng đàn bao giờ cũng bao dung vị tha với những sự hối cải, dẫn lối về yêu thương nhân ái, đưa ta đến nẻo thiện. Nhiễu điều phủ lấy giá gương, cùng đoàn kết một lòng dựng xây non sông gấm vóc…

Trong dũng lực của âm thanh trống đồng, có mạch chảy đại long khí lan truyền trong cơ thể tôi, có dòng máu Tiên Long chảy truyền trong từng huyết mạch tế bào mỗi khi khúc hùng phiêu trống đồng vang lên. Cảm thức đại long khí ấy được truyền thừa từ buổi khai nguyên mở nước đến nay và các thế hệ Tiên Rồng, những hậu duệ thần chim Lạc mai sau để giúp xứ sở này thêm thắm tươi đẹp đẽ. Tôi đã rất xúc động mừng vui đến rưng rưng khôn xiết mỗi khi hay tin đất Tổ có thêm di vật thuở Hùng Vương được phát hiện dù chỉ là một mảnh vỡ của thời kỳ đồ đá, và cũng thật đau xót bất bình khi nghe các phương tiện truyền thông nói về di tích Làng Cả, một phần của kinh đô Văn Lang cổ, bị nước thải từ nhà máy công nghiệp xả ra…

Trong trường âm thanh phiêu dũng của trống đồng, tôi ngỡ mình là một trong muôn ngàn cánh chim Lạc đang bay giữa trời cao. Tôi đã hoá thành chim Lạc khi trống đồng bắt đầu ngân lên khúc hùng phiêu của mình về tộc Việt hay ngàn chim Lạc đã biến thành con dân nước Việt trong cuộc hành trình khắp dải nước non hình chữ S này. Có lẽ cả hai quá trình đó song hành với nhau. Trùng điệp tiếng trống vút lên thành ngàn cánh Lạc hay đàn chim Lạc đã bay vào chiếc trống.

Tôi cũng tự khảm mình thành họa tiết hoa văn chim Lạc trên trống hay hồn chim Lạc đã bay lên nhập vào tôi trên bước đường đi tới tương lai cùng đất nước. Có nhịp tiếng trống vang lên trong mình sẽ vượt qua mọi giông bão, giữ nhịp trống trong tim mình sẽ không lạc lối giữa trùng khơi. Khi chấp chới, lúc chao nghiêng nhưng không bao giờ được mất phương hướng trên hành trình bay kiếm tìm một tương lai tươi sáng cho dân tộc. Đàn chim Lạc chở khát vọng Việt bằng đôi cánh của hòa bình và tình yêu thương, lòng nhân ái. Những cánh chim Lạc mang vẻ đẹp Việt, nét hùng, cái phiêu của văn hóa Việt đi khắp thế giới tới bạn bè năm châu…

Đất nước vóc Rồng dáng Tiên, đôi mắt nghìn trùng trông ra biển rộng. Vận hội cất tiếng gọi chỉ đường ra biển lớn. Thách thức cũng ở nơi biển lớn. Con đường phía trước tươi sáng và cũng nhiều chông gai ta phải vững tay chèo lái và đòi hỏi một bản lĩnh kiên cường trước những sóng gió luôn rình rập. Không có con đường nào chỉ trải toàn hoa hồng và thảm đỏ.

Ta sẽ là một Sơn Tinh không sờn chí, một Mai An Tiêm không quản ngại gió mưa, một Lang Liêu yêu trời đất thiên nhiên biến thách thức thành thơm thảo nghĩa tình, một Thạch Sanh vang ngân lên tiếng đàn tích tịch tình tang không ai oán, một Tiên Dung quay tơ vào con đường huyền thoại... Để cuối cùng ta sẽ ngự trên đỉnh triều con sóng biếc, cập bến bờ hạnh phúc mà khát vọng ta mong mỏi mưu cầu cùng với trí tuệ, nỗ lực công sức ta. Để tỏa lan mãi những âm thanh Tiên Rồng…