Để lễ “giải hạn” đầu năm không trở thành hủ tục

Đi lễ chùa cầu sự bình an vào đầu xuân năm mới đã trở thành nếp sống đẹp trong mỗi gia đình Việt. Cùng với việc đi lễ cầu may có không ít gia đình còn làm lễ dâng sao giải hạn đầu năm. Vào những ngày tháng Giêng nhà nhà đổ xô đến các đền, điện, chùa, phủ... làm lễ dâng sao giải hạn, với mong muốn một năm mới tránh được những vận hạn, cầu sự an lành. Tuy nhiên, bên cạnh ý nghĩa nhân văn đó cũng có không ít chuyện biến tướng dẫn đến lãng phí, tốn kém do quá cầu kì và nhuốm màu mê tín dị đoan...

17h ngày 19/2, có mặt tại chùa QS (Hà Nội), lượng khách đến lễ chùa đã bớt đông, nhưng phòng tiếp đón vẫn rất đông người đến đăng ký làm lễ cầu an cho cả năm và dâng sao giải hạn. Chị Hồng Minh (Hà Nội), đăng ký cho cả gia đình làm lễ vào ngày thứ 7 (14 tháng giêng) cho biết, năm nào gia đình chị cũng đăng ký làm lễ ở chùa, cầu an cho một năm an lành, chi phí cho lễ dâng sao giải hạn của nhà chị là 450.000 đồng. Từ mùng 4 Tết đến 16 tháng giêng Nhà chùa bắt đầu tổ chức lễ dâng sao giải hạn.

Bác Trịnh Long ở Kim Liên thì cho biết, năm nay mức thu phí dâng sao giải hạn ở các chùa đều ngang nhau, từ 100.000 đồng cho mỗi gia đình cho lễ cầu an, còn những ai năm nay có sao xấu thì thêm tiền cho mua đồ lễ, mua hình nhân thế mạng sẽ tốn thêm khoảng 70.000 đồng. Ở Chùa Kim Liên, mỗi gia đình làm lễ đóng 300.000 đồng. Còn tại của Bát Tháp (Đội Cấn) cũng có mức thu 200.000 cho mỗi gia đình làm lễ cầu an.

Chùa Phúc Khánh (Hà Nội), theo lịch được niêm yết công khai tại chùa thì ngày mùng 8 Tết làm lễ khóa sao La Hầu, ngày 14 tháng giêng, tổ chức Đại lễ cầu an cả năm cho mọi gia đình, ngày rằm tháng Giêng làm lễ khóa sao Thái Bạch, ngày 18 tháng Giêng làm lễ khóa sao Kế Đô, ngày 19 tháng Giêng làm lễ khóa Tam Quy…

Chùa Phúc Khánh là một trong những địa chỉ thu hút được đông đảo phật tử vào nghi lễ này. Hàng năm, vào dịp này, hàng nghìn người đến chùa đăng ký lễ, viết sớ cầu an. Thủ tục làm lễ cầu an và giải hạn ở chùa khá đơn giản. Sau khi ghi tên và nộp lệ phí thì vào giờ quy định của các ngày nói trên, những ai bị sao nào chiếu thì đến nghe nhà chùa đọc kinh, đọc tên mình, nhận sớ và hóa vàng là hoàn tất. Với lễ cầu an nhà chùa thu 100.000 cho mỗi gia đình, nhà nào có người giải sao thì thu 100.000 đồng cho mỗi sao.

Đi lễ chùa cần nhất sự thành tâm. (Ảnh có tính chất minh họa).

Anh Nguyễn Hiếu (Đống Đa -  Hà Nội), năm nay 40 tuổi, đang ghi chép các sao ứng với từng thành viên trong gia đình năm Quý Tỵ, anh Hiếu cho biết năm nay anh có sao Thái Bạch, nên việc đầu tiên là lễ xong ra đăng ký giải sao, cầu an cho anh và các thành viên trong gia đình, cầu mong một năm mới an lành, tránh được vận đen. Bởi theo quan niệm dân gian, mỗi người vào mỗi năm có một sao chiếu mệnh. Tất cả có 9 ngôi sao, cứ sau 9 năm lại luân phiên ứng với một cá nhân. Trong các ngôi sao này, có ngôi sao rất tốt, cũng có ngôi sao rất xấu. Các sao tốt mang lại bình an, sao xấu mang đến nhiều vận hạn.

Người Việt cũng quan niệm, trong năm có sao xấu thì gặp nhiều điều không may mắn, gặp những vận đen. Đặc biệt là những người có năm tuổi ứng với ngôi sao vận hạn thì đều mong muốn cúng sao giải hạn cho mình. Vì thế vào những ngày đầu xuân, người đến chùa cúng sao để cầu mong một năm an lành, khỏe mạnh rất đông.

Tuy nhiên nhiều gia đình có điều kiện kinh tế khá giả hoặc "cẩn thận" hơn thì lại có xu hướng thích tổ chức tại nhà. “Từ nay đến hết tháng Giêng, các chùa đều quá tải trong việc làm lễ dâng sao giải hạn, nên gia đình tôi đã mời thầy cúng tại nhà, không sợ bị đọc sai, sót tên, làm cẩn thận, mình yên tâm hơn”, chị Nguyễn Thị Minh ở (Cầu Giấy - Hà Nội) cho biết.

Thông thường mỗi khóa dâng sao giải hạn, tại các chùa, đền, phủ thì các gia đình đăng ký phải chi từ 100 nghìn đến cả triệu đồng. “Mức phí cho mỗi gia đình là hai trăm ngàn đồng nếu làm lễ ở những chùa, còn làm ở điện thờ thì cao hơn rất nhiều. Cả gia đình tôi 5 người làm lễ dâng sao giải sao xấu cũng ngốn ngót nghét vài triệu đồng”, bà Trần Thị Thu (Hưng Yên) cho biết sau khi làm lễ dâng sao giải hạn đầu năm tại một điện thờ ở Bắc Ninh.

Chị Nguyễn Thị Nhung ở Đan Phượng - Hà Nội cho biết, gia đình chị năm nào cũng làm lễ dâng sao giải hạn ở chùa, làm ở chùa đơn giản và đỡ tốn kém hơn mời thầy về nhà và làm ở điện của thầy. Trung  bình mỗi nhà đóng góp 200 nghìn vào nhà chùa, nhà chùa chuẩn bị lễ, mình chỉ đến dự một buổi tối là xong. Còn tổ chức ở điện, hay mời thầy về nhà cúng thì tốn rất nhiều tiền có thể lên đến hàng chục triệu, thậm chí cả trăm triệu cho một khóa lễ cho việc sắm đồ lễ và mời cô đồng. Gia chủ nào năm nay có sao Thái Bạch hay sao xấu thì thầy còn bắt mua thêm nhiều đồ lễ rất tốn kém.

Vừa rồi em gái tôi làm lễ ở điện, nhờ thầy cúng cho 7 hộ gia đình mỗi nhà mất 8.000.000 đồng, một khóa lễ như vậy mất gần 60 triệu đồng, một khoản tiền khá lớn cho mỗi gia đình chi vào lễ bái. Quá là tốn kém. Chị Nhung chia sẻ.

Thường những người đi xem sao đều được các thầy “phán” về năm nay có hạn, người có hạn này, người có hạn kia không ai giống ai nhưng nếu không giải sao sẽ nguy hiểm đến tính mạng và gia đình. Nghe thầy phán như vậy, ai cũng lo và đều phải làm lễ dù ở tại gia hay ở chùa. Nhiều gia đình cầu kỳ mời thầy về cúng không chỉ quá tốn kém mà còn tạo nên sự sùng bái quá mức và không ít hệ lụy bi hài. Số đồ lễ theo thầy phán cũng tăng lên, các gia chủ phải bỏ ra một khoản tiền lớn làm lễ để mua sự bình an “ảo” rất lãng phí và tốn kém.