Thu ngân sách 2015 vượt hơn 87.000 tỷ đồng so với dự toán

• Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét Nghị quyết về xử lý nợ xấu
• Hôm nay, khai mạc kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV
• Thủ tướng yêu cầu thu ngân sách vượt dự toán
• Phân công chuẩn bị nội dung Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV

Thu ngân sách thiếu bền vững và chưa xuất phát từ nội lực

Theo báo cáo của Chính phủ, tổng thu cân đối NSNN năm 2015 là 1.291.342 tỷ đồng, trong đó các khoản thu theo dự toán được Quốc hội quyết định là 998.217 tỷ đồng, tăng 9,6% (87.117 tỷ đồng) so với dự toán. Dù hầu hết các khoản thu NSNN năm 2015 đều đạt và vượt dự toán, chỉ có 2 khoản thu không đạt dự toán là thu từ dầu thô (đạt 72,6% dự toán), thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (đạt 99% dự toán), song Ủy ban Tài chính – ngân sách (UBTCNS) cho rằng đây là 2 khoản thu có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả thực hiện dự toán thu NSNN năm 2015.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng báo cáo trước Quốc hội về quyết toán ngân sách 2015

Trong cơ cấu thu NSNN, thu nội địa từ hoạt động sản xuất kinh doanh chiếm 66% - tỷ trọng khá cao so với các năm trước. Thu từ doanh nghiệp nhà nước có chuyển biến tích cực, nhưng vẫn chưa tương xứng với nguồn lực và vai trò trong nền kinh tế. Số vượt thu trong năm 2015 chủ yếu là do tăng thu từ tiền sử dụng đất; thu từ cổ tức, lợi nhuận còn lại từ các doanh nghiệp nhà nước và thu từ đất đai, tài nguyên còn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu NSNN, thể hiện tính thiếu bền vững và chưa xuất phát từ nội lực phát triển của nền kinh tế.

Công tác quản lý thu thuế vẫn hạn chế, chưa có giải pháp hữu hiệu để khắc phục tình trạng trốn thuế, thất thu và nợ đọng thuế còn lớn. Kết quả kiểm toán và thanh tra cho thấy, hầu hết các tổ chức, cá nhân được kiểm toán, thanh tra đều kê khai chưa đầy đủ các khoản phải nộp NSNN ở các mức độ khác nhau. Việc hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) chưa kịp thời, dẫn đến quyết toán chưa phản ánh chính xác số thu và bội chi NSNN. Theo báo cáo của Chính phủ, trong năm 2015 thực hiện hoàn thuế GTGT theo chế độ là 92.452 tỷ đồng; nhưng kết quả kiểm toán cho thấy, ngoài số trên còn phải chuyển sang năm 2016 tiếp tục hoàn thuế 5.847 tỷ đồng.

Kỷ luật 699 người có vi phạm trong quản lý ngân sách

Quyết toán chi cân đối NSNN năm 2015 là 1.502.189 tỷ đồng, tăng 7,5% so với dự toán được Quốc hội quyết định. Chi thường xuyên vẫn còn tình trạng lãng phí, chi sai chế độ quy định, không đúng mục đích; một số khoản chi quan trọng không  đạt dự toán. Ngược lại, một số khoản chi quan trọng lại thực hiện thấp hơn dự toán, ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và hiệu quả sử dụng NSNN, như: chi giáo dục đào tạo và dạy nghề, chi sự nghiệp y tế, dân số và kế hoạch hoá gia đình, chi sự nghiệp khoa học, công nghệ, chi lương hưu và bảo đảm xã hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải trình bày báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách trước Quốc hội

Riêng chi đầu tư phát triển năm 2015 là 308.853 tỷ đồng, tăng 37,3% so với dự toán. UBTCNS cho rằng, tình trạng sai phạm, thất thoát, lãng phí trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản vẫn diễn ra khá phổ biến và chưa được khắc phục hữu hiệu, sai phạm vẫn xảy ra ở hầu hết các dự án được kiểm toán và hầu hết các khâu của quá trình đầu tư. 

Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đảm bảo kỷ luật, kỷ cương tài chính. Thực hiện Nghị quyết số 21/2016/QH14, Báo cáo quyết toán NSNN năm 2015 của Chính phủ có nêu đã xử lý kỷ luật đối với 425 tổ chức và 699 cá nhân vi phạm trong quản lý, điều hành NSNN. Tuy nhiên, UBTCNS cho rằng, Chính phủ cần cụ thể, chi tiết hơn như danh sách, mức độ xử lý vi phạm để báo cáo về nội dung này trước Quốc hội nhằm đảm bảo thực hiện nghiêm Nghị quyết Quốc hội đã ban hành.

Theo báo cáo của Chính phủ, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, UBTCNS thống nhất số bội chi NSNN năm 2015 là 263.135 tỷ đồng, bằng 6,28% GDP thực hiện, cao hơn con số bội chi NSNN năm 2015 được Quốc hội thông qua (là 256.000 tỷ đồng, bằng 5,71% GDP kế hoạch và bằng 6,10% GDP thực hiện). Về nợ công, các chỉ số dư nợ công, dư nợ nước ngoài của quốc gia vẫn trong giới hạn cho phép nhưng dư nợ Chính phủ đã chạm trần là 50% GDP, nợ công là 61,8% GDP.