Mở rộng quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam -Đức

PV: Xin Phó Thủ tướng, Bộ trưởng đánh giá ý nghĩa chuyến thăm cấp Nhà nước tới Đức của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang? 

Nhận lời mời của Tổng thống Đức Joachim Gauck, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Phu nhân đã thăm cấp Nhà nước tới Đức từ ngày 24 đến ngày 26/11/2015. Đây là chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử trong quan hệ song phương, là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên của một Chủ tịch nước Việt Nam tới Đức kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1975.

Chuyến thăm nhằm khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam coi Đức là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài, mong muốn thúc đẩy toàn diện và làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước. Các nhà lãnh đạo Đức bày tỏ coi trọng và đánh giá chuyến thăm là dấu mốc lịch sử, mở ra một giai đoạn hợp tác mới đầy triển vọng trong quan hệ hai nước. Lãnh đạo Đức đón tiếp Chủ tịch nước ta trọng thị, thân tình với các nghi lễ cao nhất dành cho chuyến thăm cấp Nhà nước.

Tại các cuộc hội đàm, hai bên đã xác định những phương hướng và biện pháp cụ thể đẩy mạnh quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Đức trong thời gian tới, nhất là về hợp tác thương mại - đầu tư, khoa học - công nghệ và giáo dục - đào tạo. Nhiều cơ hội hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước cũng đã được thiết lập tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Đức tại Frankfurt, góp phần tạo xung lực mới, khơi thông dòng chảy giao thương giữa hai nước.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh.

PV: Xin Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cho biết về những kết quả nổi bật của chuyến thăm?

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã có chương trình hoạt động hết sức phong phú, như báo chí đã đưa tin. Tại Berlin, Chủ tịch nước đã có các cuộc hội đàm với Tổng thống và Thủ tướng Đức, tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Đức, tiếp các Nghị sỹ hữu nghị ASEAN của Quốc hội Đức, trao đổi với chính giới và học giả Đức tại Viện Koerber. Chủ tịch nước cũng đã có các cuộc gặp gỡ với những người bạn Đức đoàn kết, ủng hộ Việt Nam và với cộng đồng người Việt tại Đức. Tại bang Hessen, Chủ tịch nước đã có buổi làm việc với Thủ hiến bang, gặp với Chủ tịch Quốc hội bang và thăm trung tâm đào tạo nghề của tập đoàn sản xuất ô tô Opel. Chủ tịch nước cũng đã dự và phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Đức với sự tham dự của đông đảo doanh nghiệp hai nước và tiếp lãnh đạo một số tập đoàn hàng đầu của Đức, khẳng định chính sách và môi trường đầu tư thuận lợi mà Việt Nam dành cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài và tiềm năng hợp tác to lớn giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước.

Với những hoạt động quan trọng nêu trên, chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã thành công tốt đẹp. Kết quả nổi bật của chuyến thăm là chúng ta đã củng cố và đẩy mạnh quan hệ Đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Cộng hòa Liên bang Đức, mở ra một giai đoạn hợp tác mới trên các lĩnh vực thế mạnh của hai nước:

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang hội đàm với Thủ tướng Đức Angela Merkel.

Thứ nhất, chuyến thăm đã củng cố sự tin cậy chính trị giữa Lãnh đạo cấp cao hai bên. Các cuộc tiếp xúc của Chủ tịch nước diễn ra trong không khí cởi mở và tin cậy, thể hiện nhiều điểm tương đồng và nhất trí cao về việc tăng cường quan hệ song phương cũng như thúc đẩy hợp tác trong các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Tổng thống Joachim Gauck và Thủ tướng Đức Angela Merkel đều nhấn mạnh Đức coi trọng tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược trong tất cả các lĩnh vực với Việt Nam, thành viên tích cực và có trách nhiệm của ASEAN; ủng hộ Việt Nam tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện với EU, trong đó có việc thúc đẩy sớm ký kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA); khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trên các diễn đàn khu vực và quốc tế, đặc biệt là Liên hợp quốc, ASEM, ASEAN - EU.

Thứ hai, chuyến thăm đã tạo cú hích mạnh để thúc đẩy quan hệ thương mại - đầu tư, một trụ cột của quan hệ Đối tác chiến lược. Từ nhiều năm nay, Đức luôn duy trì vị trí đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong EU, chiếm gần 20% xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU, kim ngạch xuất khẩu tăng đều đặn 10-15%/năm. Nhiều doanh nghiệp lớn của Đức đã có mặt và hoạt động hiệu quả tại Việt Nam. Tuy nhiên, đầu tư trực tiếp của Đức vào Việt Nam còn hạn chế, hiện mới đạt 1,41 tỷ USD, đứng thứ 5 trong EU và còn nhiều tiềm năng để phát triển. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng Tổng thống và Thủ tướng Đức cho rằng hai nước đang có môi trường và điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh hợp tác thương mại - đầu tư lên gấp 2 - 3 lần trong thời gian tới, nhất là trong bối cảnh Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU sắp được ký kết. Hai bên nhất trí sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên tăng cường hợp tác, đầu tư, kinh doanh nhất là trong các lĩnh vực hai nước có thế mạnh và nhu cầu như công nghiệp chế tạo, kỹ thuật điện và điện tử, năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng, hàng tiêu dùng, hàng nông thủy sản…

Thứ ba, chuyến thăm cũng là dịp để hai bên mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng là giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ và lao động. Lãnh đạo hai nước đã nhất trí tiếp tục nỗ lực đưa trường Đại học Việt - Đức sớm trở thành cơ sở đào tạo và nghiên cứu hàng đầu Việt Nam, đạt đẳng cấp quốc tế; tạo thuận lợi cho các chương trình giảng dạy tiếng Đức và tiếng Việt tại hai nước và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực đào tạo nghề, trong đó có việc nghiên cứu xây dựng một số trung tâm đào tạo nghề chất lượng cao theo mô hình đào tạo nghề “song hành” của Đức. Với thế mạnh là có lực lượng lao động dồi dào, trẻ và năng động, có thể hỗ trợ cho nhiều ngành nghề cần nhân lực ở Đức, ta cũng đã đề nghị phía Đức quan tâm mở rộng hợp tác lao động trong thời gian tới.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang chứng kiến lễ ký kết hợp đồng dịch vụ kỹ thuật giữa VietJet với Tập đoàn Lufthansa về động cơ máy bay A320.

Thứ tư, các hoạt động của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trong chuyến thăm cũng thể hiện vai trò chủ động, tích cực và tinh thần trách nhiệm của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế. Chính giới và học giả Đức đánh giá cao cuộc trao đổi với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Viện Koerber, trong đó Chủ tịch nước đã chia sẻ những đánh giá, nhận định về sự vận động của tình hình thế giới và khu vực, vai trò của ASEAN trong một cấu trúc khu vực đang định hình hiện nay và mong muốn của Việt Nam về một khu vực Châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Chủ tịch nước khẳng định duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực; các quốc gia cần nỗ lực, thể hiện trách nhiệm trong việc thực hiện mục tiêu chung này. Trong chuyến thăm, Tổng thống, Thủ tướng, chính giới và học giả Đức đã bày tỏ lo ngại về tình hình gia tăng các hoạt động tôn tạo bãi đá, gây bất ổn cho hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải, hàng không ở biển Đông, chia sẻ và ủng hộ lập trường của Việt Nam trong việc giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển, Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và phấn đấu sớm có Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Thứ năm, một điểm nhấn có ý nghĩa quan trọng của chuyến thăm là các cuộc gặp gỡ rất thân mật và cảm động giữa Chủ tịch nước Trương Tấn Sang với bạn bè Đức và cộng đồng người Việt tại Đức, thể hiện chủ trương, chính sách đại đoàn kết dân tộc và tri ân những người bạn Đức của Việt Nam, những người đã dành tình cảm hữu nghị và ủng hộ, hỗ trợ Việt Nam trong cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc trước đây, cũng như trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội ngày nay. Quan hệ lâu dài, tốt đẹp giữa Việt Nam và Đức vốn được xây dựng trên nền tảng gắn kết và sự thấu hiểu về văn hóa giữa nhân dân hai nước. Cộng động người Việt Nam đang sinh sống tại Đức cũng đang phát triển rất năng động, hòa nhập, có nhiều hoạt động đóng góp cho sự phát triển của nước Đức cũng như hướng về quê hương, đất nước, giữ gìn bản sắc và văn hóa dân tộc. Đây là tài sản chung quý báu của lịch sử hai nước và là cầu nối gắn kết, tạo thuận lợi cho việc thúc đẩy quan hệ trong tất cả các lĩnh vực.

Thứ sáu, trong khuôn khổ chuyến thăm, các Bộ, ngành và doanh nghiệp hai bên đã ký kết 6 thỏa thuận hợp tác: Hiệp định cho phép thân nhân thành viên cơ quan đại diện ngoại giao được làm việc có thu nhập; Hiệp định cấp Chính phủ về Hợp tác khoa học và công nghệ; Nghị định thư sửa đổi và bổ sung Hiệp định vận tải hàng không năm 1994; Bản ghi nhớ chung về hợp tác trong lĩnh vực lâm nghiệp; và Biên bản ghi nhớ giữa Bộ Công Thương Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và Hiệp hội doanh nghiệp Đức, Văn phòng đại diện Phòng Thương mại Công nghiệp Đức tại Việt Nam về Đối thoại thường xuyên; Hợp đồng dịch vụ kỹ thuật giữa VietJet với Tập đoàn Lufthansa về động cơ máy bay A320.

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Đức tại thành phố Frankfurt lần này, nhiều quan hệ hợp tác kinh doanh đã được thiết lập và nhiều cơ hội hợp tác đầy triển vọng đã được mở ra. Đây là những bước đi cụ thể, thiết thực nhằm gia tăng hợp tác giữa các đối tác và doanh nghiệp hai nước. 

Có thể khẳng định chuyến thăm cấp Nhà nước tới Đức của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và đoàn đại biểu cấp cao Nhà nước Việt Nam đã thành công tốt đẹp, tạo bước chuyển biến mới và đưa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Đức ngày càng đi vào chiều sâu và thực chất.

PV: Phó Thủ tướng, Bộ trưởng có thể cho biết các Bộ, ngành của ta cần làm gì để triển khai kết quả chuyến thăm Đức của Chủ tịch nước?

Trên cơ sở những kết quả quan trọng đã đạt được trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Đức của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, cùng nền tảng quan hệ lâu dài, tốt đẹp và những thế mạnh và cơ cấu kinh tế mang tính bổ trợ cho nhau giữa hai nước, chúng ta cần khai thác những điều kiện thuận lợi để thắt chặt hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Đức, phục vụ công cuộc phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam. Cụ thể:

- Chúng ta cần tiếp tục duy trì hiệu quả các cơ chế hợp tác với Đức về  song phương và trên các diễn đàn đa phương; tổ chức tốt các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo cấp cao và các hoạt động hợp tác giữa các Bộ, ngành hai nước.

Các Bộ, ngành, doanh nghiệp Việt Nam cần tích cực và chủ động có kế hoạch triển khai các kết quả đã được Lãnh đạo hai bên thống nhất trong chuyến thăm, qua đó khai thác các thế mạnh về nguồn lực tài chính, công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm quản lý trình độ cao của Đức trong các lĩnh vực hai bên có tiềm năng và nhu cầu, phù hợp với chiến lược phát triển của Việt Nam; đưa Việt Nam trở thành một điểm đến thu hút doanh nghiệp Đức và quốc tế, trở thành đầu cầu phát triển giữa khu vực Đông Nam Á và châu Âu. Với việc Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, cùng sự chủ động, tích cực của các Bộ, ngành, sự chuẩn bị đầy đủ về nhân lực và nguồn lực của cộng đồng doanh nghiệp doanh nghiệp hai nước và sự hợp tác của hai bên, tôi tin tưởng rằng chúng ta có cơ hội tốt đưa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Đức ngày càng phát triển thiết thực, hiệu quả và cùng có lợi, đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước của Việt Nam.

Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng.