Để quỹ thất thu lớn, không thể thay thế bằng tăng tuổi hưu

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội quy định, từ năm 2016 trở đi, điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu của cán bộ, công chức, viên chức cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng tuổi cho đến khi đạt 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi đối với nam. Từ năm 2020 trở đi, điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu của người lao động, người quản lý doanh nghiệp, quản lý điều hành HTX... cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng tuổi cho đến khi đạt 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi đối với nam. Với quy định này, tuổi nghỉ hưu của nam tăng thêm 2 tuổi, trong khi nữ tăng tới 5 tuổi so quy định hiện hành của Bộ luật Lao động (nam 60, nữ 55).

Trao đổi với Báo CAND, đại biểu Trần Ngọc Vinh, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Ủy viên BCH Trung ương Hội Luật gia Việt Nam, Chủ tịch Hội Luật gia thành phố Hải Phòng tỏ rõ quan điểm: “Tuổi nghỉ hưu đã ghi rõ tại Điều 187, Bộ luật Lao động, không có bất cứ luật nào, không có bất cứ lý do gì để quy định trái bộ luật này”.

- Nhưng cơ quan soạn thảo cho rằng, quỹ lương hưu sẽ “vỡ” nặng nếu không tăng tuổi nghỉ hưu?

Hiện về dự luật BHXH có nhiều vấn đề sửa đổi, trong đó có việc đề nghị nâng tuổi hưu. Vấn đề này chính người lao động họ cũng không đồng tình. Lấy lý do để bảo đảm quỹ BHXH không bị thâm hụt nên cần có lộ trình nâng tuổi hưu, đấy là vô lý. Tôi nói thẳng, thâm hụt quỹ BHXH có nhiều nguyên nhân. Hiện ta mới thu quỹ được có hơn 20% của số người phải đóng bảo hiểm xã hội, còn hơn 70% nữa ta chưa thu được, thế thì vỡ quỹ là do không thu được, bị thất thu, mà trách nhiệm để thất thu trước hết là thuộc ngành BHXH, sao lại đẩy sang chuyện nâng tuổi hưu?

- Ngành BHXH để thất thu quỹ lớn, trong khi họ vẫn ung dung xài 3% quỹ để nuôi bộ máy?

Những người đóng bảo hiểm lại trích ra ba phần trăm để nuôi bộ máy của BHXH. Lẽ ra bộ máy này phải được lương của nhà nước nhưng lại lấy tiền của người đóng bảo hiểm, đây là vấn đề bất cập.

- Đi tiếp xúc cử tri, ông có thấy công nhân ở các nhà máy, công trường, xí nghiệp muốn nâng tuổi hưu không?

Làm gì có, công nhân lao động nặng nhọc, họ muốn nghỉ hưu sớm để bảo đảm sức khỏe, có ai muốn kéo dài. Phải thấy rằng, đối với người lao động nặng nhọc, công nhân lao động trực tiếp thì tuổi nghỉ hưu đã quy định tại Bộ luật Lao động. Mà Bộ luật Lao động mới có hiệu lực hơn 1 năm nay. Khi thảo luận Bộ luật Lao động cũng có nhiều ý kiến đề nghị nâng tuổi hưu, nhưng Quốc hội thấy rằng trong điều kiện hiện nay việc nâng là không hợp lý, cần giữ nguyên. Bộ luật quy định như vậy đòi hỏi các luật phải thống nhất, thế nhưng nay mỗi luật lại “đẻ” thêm một tuổi nghỉ hưu khác nữa là không được. Công nhân đi làm việc nếu tăng tuổi nghỉ hưu sẽ xảy ra mấy việc. Một là không đảm bảo sức khỏe lao động, rồi hay xảy ra tai nạn lao động. Khi họ đã già cả, không có sức khỏe, sức yếu, mắt kém thì đương nhiên xảy ra tai nạn lao động. Do đó, khối lao động sản xuất cần phải giữ nguyên, không tăng.

- Lao động nặng nhọc không muốn tăng, ông lý giải vì sao chỉ khối hành chính ngồi điều hòa, máy lạnh muốn kéo dài?

Muốn tăng là ở khối hành chính, sự nghiệp, khối hành chính nhà nước. Họ ngồi điều hòa, máy lạnh, làm việc thư thái thì muốn kéo dài tuổi nghỉ hưu. Nhất là những người đảm nhiệm các vị trí có bổng lộc, nghỉ hưu là nghỉ bổng lộc, nghỉ mất bổng lộc thì ai muốn nghỉ?

- Ông nghĩ sao khi Bộ luật Lao động đã quy định cụ thể tuổi nghỉ hưu của người lao động, vậy mà nhiều luật khác không tuân thủ, lại “đẻ” ra các quy định riêng để nâng tuổi hưu? 

Về độ tuổi lao động, nhóm đối tượng được kéo dài tuổi hưu đã quy định cụ thể ở Điều 187- Bộ luật Lao động rồi, đối tượng được tăng có rồi, vậy làm sao lại có đặc cách khác? Tôi cũng thấy rằng, hiện lao động trẻ chúng ta rất nhiều, sinh viên tốt nghiệp các trường ra thất nghiệp rất lớn, nay lại kéo thêm tuổi nghỉ hưu thì làm sao các cháu có cơ hội làm việc, làm sao chen được?

- Cái cần làm là...

Cho nên, tôi nói rõ là không đồng tình tăng tuổi hưu. Cái ta cần làm là phải làm sao nâng đối tượng đóng BHXH cho nhiều, có chế tài xử lý những nơi trốn nợ đọng BHXH.

- Một số dự luật khi trình Quốc hội, cơ quan soạn thảo đã tìm cách “gài” lợi ích nâng tuổi hưu. Chẳng hạn, dự luật Viện KSND, TAND sửa đổi quy định nâng tuổi hưu cho kiểm sát viên VKSND tối cao, thẩm phán TAND tối cao hơn 5 tuổi trong khi các thẩm phán, kiểm sát viên còn lại yên vị?

Bộ luật Lao động quy định, chỉ có người lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người lao động làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt khác có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 5 năm. Hiện nay các luật quy định tuổi hưu phải tuân thủ quy định này của Bộ luật Lao động. Thứ hai, phải xác định tuổi nghỉ hưu khác, tuổi hành nghề khác. Tuổi hành nghề nếu quá sáu mươi rồi nhưng anh vẫn có năng lực, có khả năng thì vẫn tiếp tục hành nghề. Còn những đối tượng được mở rộng tuổi hưu thì vẫn phải nhất quán là không được tiếp tục giữ chức vụ lãnh đạo. Các luật phải tuân thủ quy định, đảm bảo thống nhất, không thể “gài” lợi ích với lý lẽ này, lý do kia được.

- Cảm ơn ông!