Bộ trưởng Đinh La Thăng giải trình về Vinalines, Vinashin

Báo cáo của Bộ trưởng Đinh La Thăng đã được chuyển tới các vị đại biểu Quốc hội. Bộ trưởng cho biết, thực hiện tiến trình tái cơ cấu Vinashin, Bộ đã ra quyết định thành lập Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy trên cơ sở tổ chức lại công ty mẹ và một số đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam.

Kết quả đã sắp xếp được 52 doanh nghiệp trong tổng số 236 doanh nghiệp không giữ lại trong mô hình tập đoàn. Với Vinashin đang tiếp tục thực hiện tái cơ cấu lao động, theo hướng giữ lại công ty mẹ - tập đoàn và 8 đơn vị thành viên khoảng 8.000 người, lao động tiếp tục làm việc tại các doanh nghiệp không giữ lại trong mô hình khoảng 6.000 người. Còn 14.000 lao động dự kiến cắt giảm, giải quyết chế độ cùng với quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp.

Liên quan vấn đề tài chính, đến nay Vinashin, Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (DATC) và các tổ chức tín dụng đã hoàn thành việc tái cơ cấu đợt 1 theo hình thức phát hành trái phiếu hoán đổi nợ, kỳ hạn 10 năm, lãi suất 8,9%/năm. Vì vậy, Vinashin giảm nợ gốc và lãi được 13.152 tỷ đồng, khoản nợ này sau tái cơ cấu còn 3,462 tỷ đồng, sẽ trả 1 lần sau 10 năm. Khoản nợ 600 triệu USD tự vay các tổ chức tín dụng nước ngoài, Vinashin và DATC đã hoàn thành việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp có bảo lãnh của Chính phủ trên thị trường Singapore.

Sau khi Vinashin chuyển từ tập đoàn thành tổng công ty, việc tái cơ cấu tiếp tục được đốc thúc.

Theo phương án này tổng mệnh giá phát hành tính đến ngày 10/10/2013 là 626.799.000 USD, tương đương 13.163 tỷ đồng, lãi suất đơn 1%/năm, thời hạn 12 năm, lãi và gốc được thanh toán toàn bộ một lần vào ngày đáo hạn (năm 2025). Khoản nhận nợ bắt buộc với các chủ tàu do hủy hợp đồng và các khoản vay khác, trong đó nghĩa vụ nợ có thể đàm phán giảm nợ với các chủ nợ nước ngoài là 135,1 triệu USD.

Đến nay, Vinashin đã hoàn thành cơ cấu nợ tương đương 112 triệu USD với điều kiện mua lại nợ bình quân khoảng 30% khoản nợ gốc. Như vậy đã giảm được khoảng 85 triệu USD tương đương 1.704 tỷ đồng. Sau tái cơ cấu tài chính, các khoản nợ của Vinashin cơ bản sẽ được giảm nợ, xóa lãi, giảm lãi suất, một số khoản nợ sẽ được Vinashin thực hiện mua lại nợ. Số còn lại cơ bản được kéo dài, gia hạn thời gian trả nợ đến 2023 và 2025. Theo tính toán, tổng các nguồn thu cơ bản đáp ứng được kế hoạch trả nợ (năm 2013 dự kiến Vinashin bàn giao 39 tàu trị giá 146 triệu USD, có 19 tàu xuất khẩu trị giá 79 triệu USD).

Bộ trưởng Thăng cũng thừa nhận, việc tái cơ cấu tập đoàn được nhìn nhận là còn chậm, nhất là tái cơ cấu  tài chính và sản xuất, kinh doanh còn gặp nhiều khó khăn bởi căn cứ pháp lý, cơ chế chính sách còn thiếu, chưa đồng bộ để thực hiện tái cơ cấu một tập đoàn kinh tế đã lâm vào tình trạng phá sản.

Về Vinalines hiện đang thực hiện tái cơ cấu toàn diện. Doanh nghiệp này được thu gọn đầu mối từ 73 doanh nghiệp xuống còn 36 doanh nghiệp, tập trung vào ba nhóm ngành nghề kinh doanh chính là vận tải biển, cảng biển và dịch vụ hàng hải. Năm 2013 đã cổ phần hóa doanh nghiệp, chấm dứt hoạt động, giải thể 6 doanh nghiệp, thoái vốn tại 7 doanh nghiệp. Tổng công ty cũng đã cơ cấu được 7.855 tỷ đồng dư nợ tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam, cơ cấu nợ được 20.412 tỷ đồng tại các tổ chức trong nước theo hướng giãn nợ, giảm số tiền phải trả mỗi kỳ trong giai đoạn 2013 – 2014. Đồng thời hoàn thành thủ tục bổ sung 900 tỷ đồng vốn điều lệ.

Vinalines đã rút khỏi liên doanh dự án cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện - Hải Phòng, dừng triển khai dự án cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong. Cũng với mục tiêu này, với 4 cảng liên doanh với nước ngoài, Vinalines thực hiện đàm phán với các đối tác để xây dựng phương án giảm tỷ lệ góp vốn trong liên doanh theo hình thức chuyển nhượng cho các nhà đầu tư khác hoặc chuyển nhượng cho chính đối tác liên doanh nhằm giảm áp lực tài chính cho chính mình.

Trước đó, Bộ GTVT có Quyết định số 3287 (ngày 21/10/2013) về việc thành lập Tổng công ty công nghiệp tàu thủy trên cơ sở tổ chức lại công ty mẹ và một số đơn vị thành viên của Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam. Tổng công ty công nghiệp tàu thủy có tên giao dịch quốc tế: SHIPBUILDING INDUSTRY CORPORATION (SBIC) hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. SBIC là công ty TNHH một thành viên do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, hoạt động theo luật Doanh nghiệp.

Số công ty con gồm 8 công ty đóng tàu: Phà Rừng, Bạch Đằng, Hạ Long, Thịnh Long, Cam Ranh, Công nghiệp tàu thủy Sài Gòn, Công nghiệp hàng hải Sài Gòn và Sông Cấm. Vốn điều lệ của SBIC là 9.520 tỉ đồng, gồm các ngành nghề kinh doanh chính: đóng mới tàu thủy, thiết bị và phương tiện nổi; sửa chữa, hoán cải tàu thủy, thiết bị và phương tiện nổi; tư vấn, thiết kế tàu thủy và phương tiện nổi; tái chế, phá dỡ tàu cũ...