Một buổi sáng đẹp trời, tôi đến xã Vũ Lăng, huyện Tiền Hải, Thái Bình để thăm nhà văn Trần Văn Thước. Tôi cứ tưởng một nhà văn nổi tiếng chuyên viết về nông dân, nông thôn như ông sẽ sống trong ngôi nhà thoáng mát, có vườn cây, ao cá. Nhưng không, nhà văn Trần Văn Thước sống trong ngôi nhà nằm ngay sát đường làng, phía sau chỉ có một khoảng sân nho nhỏ.
Ông là Tiến sĩ, Phó Giáo sư, Nhà giáo ưu tú, là thầy giáo dạy văn đại học. Những tưởng như vậy đã “an bài” được rồi, nhưng không. Ông đã làm đủ thứ việc, đủ mọi việc, kể cả những việc tưởng như rất “kị” với nghề thầy, chỉ với mục đích kiếm tiền để “nuôi” văn chương, để thỏa đam mê văn học của mình.
Một chiều mùa hè cách đây nửa thế kỷ, trên căn gác nhà Trần Hoài Dương ở phố Đường Thành, lần đầu tiên tôi gặp nhà văn Nhật Tuấn. Tôi đến chơi với Trần Hoài Dương, hai anh em đang nửa nằm nửa ngồi trên sàn gỗ thì Nhật Tuấn đến. Tôi nhỏm ngay dậy. Lúc ấy tôi là thằng sinh viên mới ra trường, mơ viết văn, còn Nhật Tuấn thì đã rất nổi tiếng.
Bị hút bởi giọng văn. Một giọng văn linh hoạt nhiều sắc thái, khi trẻ trung hài hước, lúc lãng mạn trữ tình, khi ngậm ngùi thương cảm của một nữ sĩ đã ở tuổi U70. Khác với những công trình nghiên cứu phê bình sử dụng toàn khái niệm, ở “Bà đỡ”, Đào Tuấn Ảnh sử dụng ngôn ngữ văn học tinh chất. “Trên bến xe bạt ngàn người. Còn xe chỉ lốm đốm một vài cái… Chiếc xe ca như lão già bị parkison, vừa đi vừa run bần bật…”.
Có thể, trong giới viết văn, làm thơ, làm báo hôm nay có nhiều người không biết Nguyễn Trọng Định, vì đơn giản anh đã ra đi quá sớm, khi tuổi đời mới vừa hai mươi sáu, trên chiến trường Quảng Nam - Đà Nẵng hồi Mậu Thân. Nhưng những ai đã biết anh, thì rất khó quên được anh.
Vì sao người trẻ viết văn? Đây là câu hỏi đang được đặt ra và cũng sẽ được làm rõ hơn trong Hội nghị Viết văn trẻ toàn quốc lần thứ 10, diễn ra tại Đà Nẵng. Nhiều người viết xác định văn chương chỉ là một cuộc chơi, một số khác lấy văn chương để giãi bày cảm xúc cá nhân. Song cũng không ít cây bút coi đó là nhu cầu tự thân và là cách để thể hiện trách nhiệm công dân.
Hình như ở đâu đó, vào một vài lúc nào đó, ta đã nghe: Trên tỉnh Thái Nguyên có một ông học vị học hàm khá cao, là PGS - Tiến sĩ, là nhà thơ, nhà lý luận phê bình. Ông viết văn, làm thơ, dạy học… mà như một ẩn sĩ. Thế mà gần đây, thơ ông lại xuất hiện cũng nhiều nhiều trên Facebook, khiến cho bạn đọc gần xa tò mò ông ẩn sĩ này là ai.
