Để ngăn ngừa tệ độc đoán, chuyên quyền, phá vỡ các nguyên tắc tập trung dân chủ, xâm hại lợi ích của Nhà nước, tập thể và công dân, rất nhiều giải pháp đã được đưa ra. Ngoài hoạt động thanh tra, kiểm tra với những kết luận “nóng” của Ủy ban Kiểm tra Trung ương thì việc giám sát bằng hình thức chất vấn và lấy phiếu tín nhiệm được xem như “luồng gió mới”!
Nhiều tập thể, cá nhân chỉ đến khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương vào cuộc, làm rõ mới lộ diện hàng loạt sai phạm, nội bộ mất đoàn kết, mất dân chủ nghiêm trọng. Điều dư luận băn khoăn là tại sao cũng tập thể đó, cá nhân đó, thời gian trước vẫn báo cáo với hàng loạt thành tích "đoàn kết, nhất trí, giữ nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ", nhiều người còn được khen thưởng và… tín nhiệm cao!?
Tại sao vấn đề tập trung dân chủ được nói nhiều, bàn nhiều mà sai phạm vẫn phức tạp, hậu quả để lại không chỉ về mặt vật chất, gây thiệt hại bao nhiêu tiền, tài sản mà còn tạo ra môi trường tiêu cực, tác động xấu đến tâm lý, tư tưởng, tình cảm của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Xét từ thực tiễn các vụ vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ nổi cộm, chúng tôi cho rằng, nguyên nhân trực tiếp và cơ bản nhất chính là ở người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương.
