Đại tá Trần Anh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Sơn La cho biết, trong những năm qua, tỉnh Sơn La tập trung nguồn lực, huy động cả hệ thống chính trị, toàn dân phòng chống ma túy với các giải pháp đồng bộ, địa bàn trọng điểm về ma túy dần bị thu hẹp. Tuy nhiên, ở một số địa bàn vùng biên giới, lợi dụng địa hình hiểm trở, các đối tượng ma túy trong nước móc nối với tội phạm bên kia biên giới hoạt động buôn bán ma túy, tổ chức thành các đường dây lớn.
Nổi lên là bản Lũng Xá và Tà Dê (xã Lóng Luông), trong đó có 2 đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm cầm đầu là Nguyễn Thanh Tuân (35 tuổi, trú tại thôn Lặt, Yên Trung, huyện Thạch Thất, TP Hà Nội), có 4 quyết định truy nã về tội mua bán trái phép chất ma túy và tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng; Nguyễn Văn Thuận (34 tuổi, tức Thuận “chột”, Thổ, tên khác là Sồng A Trang, quê ở huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam; hộ khẩu thường trú tại huyện Mộc Châu), có 2 quyết định truy nã về tội mua bán trái phép chất ma túy.
Đây là 2 đối tượng “mắt xích” quan trọng trong đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy số lượng lớn đã bị Bộ Công an, Công an tỉnh Quảng Ninh điều tra. Khi đường dây tội phạm ma túy bị phát hiện, cả hai đối tượng bỏ trốn vào bản Lũng Xá và Tà Dê. Tại đây, chúng xây dựng nhà kiên cố, có hầm trú ẩn, mua rất nhiều súng các loại, đạn, lựu đạn, xăng, bình gas, nuôi chó béc giê trông giữ, lắp đặt camera ở nhiều vị trí trong và phía ngoài nhà...
Để tạo vỏ bọc ở bản Tà Dê, các đối tượng rất tinh vi khi không từ bất cứ thủ đoạn nào hòng mua chuộc, thiết lập mối quen hệ thân quen như người nhà với bà con trong bản. Mỗi khi gia đình nào có việc ma chay, cưới xin hay bị đau ốm, cả Tuân và Thuận cùng đệ tử đều có mặt, vung tiền không tiếc. Sau đó, Tuân và Thuận lôi kéo các đối tượng truy nã từ nơi khác đến, đối tượng có tiền án, tiền sự, nghiện ma túy để trông coi, bảo vệ, tạo thành đường dây mua bán ma túy khép kín từ Lào về rồi chuyển đi một số tỉnh và đưa ra cả nước ngoài.
Dần dần “boong ke” ma túy của 2 đối tượng quy tụ nhiều thành phần bất hảo, chúng lợi dụng con đường độc đạo, địa thể hiểm trở heo hút để cô lập bản Tà Dê thành nơi “bất khả xâm phạm”.
Theo một trinh sát đánh án ma túy, trước khi trận đánh diễn ra, người lạ mặt khó có thể vào bản do các “ông trùm” này cài cắm “chim lợn” dọc đường. Chúng cắt cử một số đối tượng làm nhiệm vụ cảnh giới nấp trên sườn núi có trang bị súng. Người lạ vào trong bản bị chúng cấm quay phim, chụp ảnh, dừng xe ngó nghiêng hỏi han...
Trước tình hình trên, Công an tỉnh Sơn La đã xác lập 2 chuyên án truy bắt Nguyễn Thanh Tuân và Nguyễn Văn Thuận. Công an tỉnh Sơn La phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, 6 lần phát thư kêu gọi đối tượng truy nã ra đầu thú, kiên trì vận động thông qua gia đình, vợ con nhưng Tuân và Thuận vẫn ngoan cố, thậm chí thách thức, ráo riết chuẩn bị các phương tiện, vũ khí chống đối, tuyên bố tử thủ với lực lượng Công an...
Sau một thời gian chuẩn bị chu đáo về điều kiện, lực lượng, phương tiện, vũ khí công cụ hỗ trợ đấu tranh chuyên án, với tinh thần kiên quyết tấn công tội phạm, mặc cho cơn mưa khá to nhưng từ 4h sáng ngày 26-6, 300 cán bộ chiến sỹ với 6 xe đặc chủng của Bộ Công an và Công an tỉnh Sơn La cùng nhiều công cụ, vũ khí hỗ trợ... xuất phát. Để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân trong vùng, toàn bộ nhân dân trong bản đã được lệnh sơ tán đến nơi an toàn trước khi diễn ra cuộc đọ súng căng thẳng trong nhiều giờ đồng hồ.
Là người trực tiếp chỉ đạo trận đánh, Đại tá Trần Anh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Sơn La có mặt ở mũi 1 tại khu vực nhà đối tượng Nguyễn Thanh Tuân. Đại tá Phùng Tiến Triển, Phó Giám đốc Công an tỉnh Sơn La chỉ đạo ở mũi 2 tiếp cận nhà của đối tượng Nguyễn Văn Thuận.
Từ 7h sáng đến 12h trưa 26-6, lực lượng Công an nhiều lần kêu gọi, thương thuyết các đối tượng ra đầu hàng để hưởng lượng khoan hồng của pháp luật nhưng đáp lại là sự im lặng. Lúc này, trời vẫn mưa không dứt, các cán bộ chiến sỹ mặc áo giáp, đội mũ, người ướt đẫm vì đứng nhiều tiếng đồng hồ ở vị trí chiến đấu.
Tại nhà Nguyễn Văn Thuận, bất ngờ có hàng loạt tiếng súng nổ từ trong nhà bắn ra về phía lực lượng Công an. Để đảm bảo an toàn tính mạng cho cán bộ chiến sỹ và người dân, buộc lực lượng Công an phải phòng vệ chính đáng, nổ súng tiêu diệt đối tượng.
Cũng vào thời điểm này, tại nhà Nguyễn Thanh Tuân có 6 đối tượng cố thủ trong nhà, lực lượng Công an tiếp tục kêu gọi nhưng các đối tượng dùng vũ khí chống trả quyết liệt, cho nổ bình gas, xăng gây cháy...
Do khói quá nhiều, 3 đối tượng ở trong nhà phải đi ra phía ngoài đã bị lực lượng Công an bắt giữ. Cả ngày 27-6, các chiến sĩ tham gia chuyên án chỉ ăn lương khô, uống nước, tuy mệt nhưng ai cũng quyết tâm cao, giữ đúng vị trí, bao vây chặt ngôi nhà.
Chiều cùng ngày, lực lượng công an đã đưa 2 người phụ nữ là mẹ của Tuân và đối tượng Hùng đến thương thuyết, kêu gọi đối tượng đầu thú nhận lượng khoan hồng của pháp luật nhưng các đối tượng phớt lờ chính người thân của mình. Chúng sử dụng vũ khí quân dụng điên cuồng vãi đạn về phía lực lượng công an. Tiếng súng, lựu đạn nổ, khói và lửa phát ra trong nhà Tuân ngày càng nhiều...
Đến chiều 29-6, khi bản Tà Dê đã dứt tiếng súng, lực lượng chức năng mới tiếp cận ngôi nhà, tổ chức khám nghiệm hiện trường, phát hiện thi thể của Tuân và 2 đệ tử trên tay vẫn cầm súng.
Khoảng 15h chiều ngày 29-6, chúng tôi là những phóng viên đầu tiên được Công an huyện Mộc Châu cho phép đi cùng vào bản Tà Dê. Lúc này, một số chốt chặn của lực lượng công an nhiều đơn vị phối hợp vẫn đang làm nhiệm vụ hai bên đường để đảm bảo an ninh trật tự. Chúng tôi được khuyến cáo chưa thể tiếp cận hiện trường bởi bên trong nhà đối tượng có rất nhiều đạn, lựu đạn vương vãi khắp nơi. Lúc này, xe rà mìn, xe đặc chủng, xe cứu hỏa tiến vào hiện trường cùng cán bộ chiến sỹ mặc áo giáp, đeo súng áp sát ngôi nhà, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ. Khói bụi mù mịt bốc lên từ khu nhà của đối tượng Tuân, thi thoảng có tiếng nổ nhỏ phát từ phía trong...
Những mảng tường chi chít vết đạn, khói đen bao phủ phía trên mái tôn do các đối tượng gây nổ bình xăng, gas đã phần nào phản ánh sự chiến đấu khốc liệt của lực lượng công an với hai tên trùm ma túy đặc biệt nguy hiểm này.
Đến 16h30, khi lực lượng Công an đã thu giữ kho vũ khí khủng của Nguyễn Thanh Tuân và hoàn thành xong việc rà phá bom mìn, lựu đạn do các đối tượng cài cắm, đảm bảo an toàn trong khu vực, chúng tôi mới được phép vào sâu bên trong ngôi nhà.
Toàn khu nhà được Tuân thiết kế khá công phu, một mặt giáp đường liên bản, 3 mặt còn lại giáp núi. Dãy nhà gồm 4 đơn nguyên xây dựng theo kiểu nhà cấp 4 lợp mái tôn. Nhìn qua thì có vẻ đơn giản nhưng toàn bộ cửa nhà đều được làm bằng thép chống đạn, tường xây kiên cố chịu lực và đổ trần bê tông. Gian đầu có gác xép, bếp và nhà tắm. Gian thứ hai được Tuân bố trí làm phòng khách và buồng ngủ; gian thứ ba cũng có giường ngủ và để một số đồ gỗ; gian cuối dùng để chứa các loại gỗ quý.
Ngoài việc lắp đặt camera khắp nơi quanh nhà, Tuân còn cho xây dựng 2 lớp tường gạch chắc chắn ở hai bên và trước mặt căn nhà. Trên mỗi bờ tường đều được cắm mảnh thủy tinh kèm theo các hàng dây thép gai, bao bọc bởi lưới thép B40. Lo sợ nơi trú ẩn có thể bị lực lượng công an vây ráp bất cứ lúc nào, Tuân đã cho xây dựng một căn hầm, có 3 lối đi thông với các gian của dãy nhà.
Chúng tôi theo trinh sát đi sâu vào căn hầm còn khét lẹt mùi thuốc súng. Nhiệt độ vẫn còn khá nóng khiến không khí đặc quánh, khó thở. Theo một đồng chí trong tổ công tác, căn hầm có chiều cao khoảng 2,5m, diện tích 20m² được Tuân thiết kế thành phòng hát karaoke khá hoành tráng làm nơi tụ tập, giải trí với đồng bọn. Lúc này, nhìn xung quanh, tôi mới thấy sát với bờ tường của hầm rất nhiều khung sắt đan xen giống như các phòng hát karaoke thường dùng, có đệm mút phía sau để cách âm. Dưới nền nhiều đồ vật bị cháy đen sì, có 2 bánh xe máy nằm chỏng chơ...
Phía ngoài 3 cửa ra vào được Tuân dùng các khối gỗ, bao xi măng che chắn. Theo tay chỉ của đồng chí trinh sát, ngay phía trong góc hầm, lực lượng công an thu giữ hàng chục khẩu súng các loại, hàng nghìn viên đạn, gần chục quả lựu đạn và lương thực mà các đối tượng đã tích trữ sẵn với ý đồ cố thủ chống trả lại lực lượng truy bắt.
Rời nhà đối tượng Tuân, chúng tôi tiếp tục đi theo con đường độc đạo mới được trải nhựa đến nhà đối tượng Nguyễn Văn Thuận cách đấy khoảng 600m hướng đi về xã Hang Kia, Pà Cò của huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Không nằm ngay sát mặt đường như nhà của Tuân, nhà của trùm ma túy Nguyễn Văn Thuận là quần thể lợp mái tôn xanh, nằm lọt thỏm trong nửa quả đồi được xây dựng đơn giản hơn, ngoài căn nhà chính, có 1 khu chăn nuôi...
Trong nhà, Thuận cũng thiết kế căn hầm có diện tích khoảng 16m², cao 2,5m, thông với lối thoát hiểm ra vườn và lỗ thông để lấy không khí ngoài trời. Thuận sống một mình, trước đấy vợ con của Thuận cũng lên ở, sau đó lại về quê.
Tại hiện trường nhà các đối tượng Tuân và Thuận, đồng chí Tếnh A Chìa, Chủ tịch UBND xã Lóng Luông cho chúng tôi biết, khoảng 2 năm nay, đàn em của 2 trùm ma túy thường xuyên dùng súng để đe dọa, uy hiếp người dân trong bản. Đồng chí Chìa từng bị người trong nhóm đàn em của 2 tên này nhắn tin, gọi điện đe dọa. Năm 2017, khi giải phóng mặt bằng tuyến đường đi qua bản bị vướng vào góc tường nhà Tuân, đám đàn em của hắn chẳng ngại ngần vác súng AK ra đe dọa, không cho giải tỏa; đồng thời viết vào tờ bìa các-tông gắn vào tường nội dung chống đối, đe dọa không được phá tường gạch. Sau khi chính quyền xã tích cực vận động, bọn chúng mới tự xây một bức tường ở phía trong và phá bức tường bị vướng nhưng cũng không đúng so với quy hoạch con đường.
Khi lực lượng Công an bắt đầu triệt phá “boong ke” ma túy này, đồng chí Sồng A Tồng, Trưởng bản Tà Dê được giao nhiệm vụ phối hợp với chính quyền địa phương và lực lượng công an vận động nhân dân sơ tán ra nơi an toàn. Đồng chí Sồng A Tồng cho biết, người dân đi làm, hay ban đêm có việc qua nhà Nguyễn Thanh Tuân thường bị đàn em của Tuân ra ngăn chặn.
Có lần, một người đàn ông trong bản đi từ trên nương xuống khu vực đối diện với nhà Tuân liền bị một số đối tượng cầm súng đi theo đe dọa khiến dân trong bản rất e ngại và lo sợ. Nhìn thấy nhóm đối tượng này đi lên rừng lấy một số cây gỗ quý bà con trong bản đang bảo vệ nhưng không ai dám ngăn cản chúng.
Ngày 2-7, Công an tỉnh Sơn La đã hoàn tất việc khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi và bàn giao cho thân nhân. Cơ quan chức năng cũng hoàn tất việc san phẳng dãy nhà cấp bốn của Nguyễn Thanh Tuân cùng hệ thống tường bao chạy dài tại nhà trùm ma túy này. Riêng nhà của Nguyễn Văn Thuận được giữ lại và bàn giao cho bố mẹ hắn và địa phương quản lý. Việc truy bắt những kẻ bỏ trốn vẫn đang được tiếp tục.
Như vậy, sau nhiều năm “làm mưa, làm gió” tại bản Tà Dê, sào huyệt của 2 trùm ma túy đã bị lực lượng chức năng đánh sập và san phẳng, chấm dứt “đế chế” ma túy khét tiếng, nỗi khiếp sợ của người dân Tà Dê. Theo đánh giá của ban chuyên án, chuyên án đấu tranh với các đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm này đã góp phần làm thay đổi cục diện, chuyển hóa căn bản địa bàn phức tạp về tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, tội phạm truy nã đặc biệt nguy hiểm ở Sơn La.