Xã hội hóa hoạt động kiểm tra chuyên ngành để giảm thủ tục hành chính

Thứ Tư, 28/10/2015, 08:40

Đây là một trong những đề xuất trong Đề án Giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu vừa được Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đây cũng là một trong những yêu cầu của Chính phủ đối với Bộ Tài chính trong cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt trong lĩnh vực hải quan.

Theo Đề án, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động kiểm tra chuyên ngành thì việc huy động các nguồn lực xã hội là mục tiêu quan trọng.

Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan Ngô Minh Hải cho rằng, một trong những vấn đề trọng tâm của Đề án là xác định rõ những lĩnh vực, mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành do cơ quan quản lý nhà nước thực hiện, lĩnh vực nào nên huy động nguồn lực của cộng đồng xã hội theo chủ trương xã hội hóa. Trên cơ sở đó, các bộ, cơ quan ngang bộ quản lý chuyên ngành sẽ rà soát, xây dựng hoàn thiện hệ thống văn bản, ban hành đầy đủ các mặt hàng thuộc diện phải kiểm dịch, kiểm tra an toàn thực phẩm, kiểm tra chất lượng.

Trên thực tế, các lĩnh vực, mặt hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thực hiện đó là hàng hóa gây nguy hại đến sức khỏe cộng đồng, gây ô nhiễm môi trường, nguy hại cho kinh tế, cho an ninh quốc gia như hàng hóa thuộc diện phải kiểm dịch động vật, thực vật, y tế, hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu, phế liệu, phế thải, vũ khí, chất phóng xạ... phải được kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ ngay tại cửa khẩu, tại các địa điểm có sự quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Tuy nhiên, chuyên gia tư vấn Dự án GIG Phạm Thanh Bình cho rằng, hiện nay do các văn bản hướng dẫn quy định về hoạt động kiểm tra an toàn thực phẩm, kiểm dịch, kiểm tra nhà nước về chất lượng, quy chuẩn kỹ thuật đối với hàng hóa xuất nhập khẩu quá nhiều nhưng chưa đầy đủ, thiếu thống nhất...

Đơn cử như, từ 1/1/2015, hàng xuất khẩu phải kiểm dịch thực vật, dù phía người mua nước ngoài không yêu cầu phải kiểm dịch. Đây là một nguyên nhân quan trọng làm cho lượng hàng hoá phải kiểm dịch 6 tháng đầu năm 2015 tăng đột biến so với năm 2014, cũng là vấn đề “nóng” hiện nay. Các quy định không đủ rõ ràng làm phát sinh nhiều vướng mắc, nhưng các vướng mắc không được xử lý kịp thời, để kéo dài, gây khó khăn cho cả cơ quan thực thi và doanh nghiệp.

Ông Hải cũng cho biết, trong đề xuất của Đề án có một số điểm nổi bật đó là việc áp dụng quản lý rủi ro, ứng dụng công nghệ thông tin, trao đổi dữ liệu điện tử; đặc biệt, thực hiện công nhận lẫn nhau về kết quả kiểm tra hàng hóa hoặc giảm thiểu việc kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa nhập khẩu từ những quốc gia, khu vực có tiêu chuẩn kỹ thuật cao như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada, Úc, New Zealand, và của những nhà sản xuất với các nhãn hiệu nổi tiếng đã được quốc tế thừa nhận để giảm tải cho cơ quan kiểm tra và giảm gánh nặng cho cộng đồng doanh nghiệp trong thực hiện kiểm tra chuyên ngành.

Theo đó, chỉ còn lĩnh vực kiểm dịch thực vật và kiểm dịch động vật hoàn toàn do cơ quan nhà nước thực hiện, các hoạt động kiểm tra chuyên ngành khác chủ yếu do các tổ chức giám định thực hiện theo dạng xã hội hóa.

Lưu Hiệp