Nhà đầu tư nước ngoài cần sự ổn định về chính sách, pháp lý

Theo ông Adam Sitkoff, hiện có nhiều DN Hoa Kỳ đang hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau trong nền kinh tế Việt Nam. Họ đều nỗ lực góp phần vào việc đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế năng động hơn, hiệu quả hơn, an toàn hơn và minh bạch hơn. Tuy nhiên, các thành viên của Amcham đang gặp phải khó khăn từ việc thực thi chính sách thiếu đồng nhất, không hiệu quả và đối xử không công bằng giữa các khu vực.

“Trong một số trường hợp, hiện tượng này còn nảy sinh những hình thức mới. Thực tế này gây khó khăn lớn cho hoạt động của DN”, ông Adam Sitkoff  nhấn mạnh. Minh chứng cho phản ánh này, đại diện AmCham dẫn chứng, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước ngọt cũng là thực tế không thông dụng và không được khuyến khích. Hầu hết các quốc gia không đánh thuế đối với mặt hàng này, bởi nó tác động xấu đến nền kinh tế và chưa được minh chứng là đánh thuế để bảo vệ sức khỏe…

Từ thực tế đó, ông Adam Sitkoff  kiến nghị, các chính sách của Việt Nam phải được thiết kế thống nhất và đảm bảo thực thi công bằng. Điều này sẽ góp phần giúp Việt Nam cải thiện niềm tin của người tiêu dùng trên thị trường. Đây cũng là một vấn đề quan trọng để Việt Nam thu hút được dòng vốn đầu tư chất lượng cao, đẩy mạnh sự phát triển của kinh tế tư nhân.

Cộng đồng doanh nghiệp FDI đang ngày càng nỗ lực góp phần vào việc đưa Việt Nam thành một nền kinh tế năng động hơn, hiệu quả, an toàn và minh bạch hơn. Nhiều DN đã đầu tư hàng tỷ USD vào đây, góp phần đưa Việt Nam gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu, tạo ra nhiều việc làm có chất lượng cho người lao động Việt Nam, và mở ra một thị trường mới cho hàng hoá và dịch vụ của thế giới. 

Tuy nhiên, ông Herbert Cochran- Giám đốc Liên minh Thuận lợi hóa Thương mại Việt Nam cho rằng, việc thường xuyên thay đổi chính sách pháp lý sẽ khiến Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư rủi ro hơn đối với nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài. Các thay đổi về chính sách pháp lý, đặc biệt là những thay đổi liên quan đến chính sách thuế như tăng thuế suất hoặc áp dụng các loại thuế mới sẽ tạo ra những tác động tiêu cực đối với các dự án đầu tư.

DN FDI quan tâm đến sự ổn định của chính sách, pháp luật

Nhà đầu tư khi đưa ra quyết định đầu tư, họ sẽ xây dựng một kế hoạch kinh doanh dài hạn từ 5 đến 10 năm để ước tính lợi nhuận đầu tư thu được. Những thay đổi về thuế sẽ làm thay đổi toàn bộ kế hoạch kinh doanh ban đầu, do chi phí tăng cao, giảm doanh thu và do đó, giảm tỷ suất lợi nhuận hoặc kéo dài thời gian thu hồi vốn đầu tư. Nhà đầu tư có thể do dự trước những quyết định mở rộng đầu tư vào Việt Nam khi họ đã phải đối mặt với những thay đổi thường xuyên về chính sách hay về thuế suất”.

Ông Herbert Cochran lấy ví dụ về đề xuất tăng thuế GTGT và bổ sung thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước ngọt từ 10% lên 12% và áp thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với nước ngọt sẽ gây những ảnh hưởng tiêu cực đối với các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp nước giải khát và cả người tiêu dùng.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam khẳng định, thời gian qua, Việt Nam có những thay đổi chính sách rất tích cực, hoạt động tham vấn lấy ý kiến DN với chính sách cũng tốt hơn so với cách đây 10 năm. Dù vậy, thực tế vẫn còn một vài chỗ, vài nơi chưa thực hiện tốt đã gây khó khăn cho DN, nhà đầu tư.

Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài Nguyễn Mại cho rằng, theo các cuộc điều tra của các tổ chức khác nhau thì vẫn còn nhiều vấn đề đang được doanh nghiệp FDI quan tâm như tính ổn định của pháp luật. Điển hình là luật thuế thay đổi liên tục và quá nhanh, thông tư của Bộ Tài chính ban hành rồi sửa đổi làm cho DN trở thay không kịp, thủ tục hải quan tuy đã cải tiến nhưng vẫn còn mất khá nhiều thời gian so với các nước ASEAN 4…

Do vậy, trong thời gian tới, ông Mại cho rằng Việt Nam cần hình thành định hướng và chính sách mới về FDI. Bên cạnh việc coi trọng các ngành nghề thu hút nhiều lao động ở những địa phương kém phát triển thì cần ưu tiên thu hút FDI một số ngành và sản phẩm công nghệ cao, tạo ra giá trị gia tăng lớn như công nghệ thông tin, điện tử, Internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo. 

Mặt khác, chính sách kết nối doanh nghiệp FDI với DN trong nước cần chú trọng để khắc phục nhược điểm tác động lan toả của doanh nghiệp FDI; phát triển công nghiệp hỗ trợ, tham gia chuỗi cung ứng giá trị toàn cầu.