Tìm thấy mình trong phim tài liệu “Hà Nội của tôi” của cựu Đại sứ Pháp tại Việt Nam

Thứ Bảy, 07/10/2017, 07:48
Nói tiếng Việt rất sõi, am hiểu về kiến trúc Hà Nội, mê nhạc Trịnh và từng phát biểu rằng “Phụ nữ Việt Nam làm tất cả và đàn ông làm những việc còn lại”, tôi tin chắc ngài cựu Đại sứ Pháp tại Việt Nam Jean Noel Poirier là một người rất “đắm đuối” với mảnh đất này.


May mắn được dự buổi công chiếu bộ phim tài liệu “Hà Nội của tôi” vào tối 4-10 tại Trung tâm Văn hóa Pháp LEspace, tôi như tìm lại được những mảnh ghép ký ức thuở nhỏ. Đó là những khi “ê mông” ngồi sau chiếc xe đạp Thống Nhất, tung tăng cùng anh trai khám phá các ngóc ngách Hà Nội. Và để rồi thương thương nhớ nhớ, dù đi bất cứ nơi đâu cũng chỉ mong sớm được trở về với thành phố nhỏ và dung dị của mình.

“Hà Nội của tôi” (Mon Hanoi) là một bộ phim tài liệu đặc biệt dài 52 phút do chính cựu Đại sứ Jean Noel Poirier viết kịch bản và đọc lời bình bằng tiếng Việt, còn anh trai ruột của ông làm đạo diễn. Bộ phim có chiều sâu, khiến người xem bị hút vào từng ngõ phố, từng khung cảnh và khoảnh khắc vốn thân quen hàng ngày, mà đôi khi vì bận rộn công việc nên ta “lỡ quên đi” vẻ đẹp dân dã của nó.

Cựu Đại sứ Jean Noel Poirier trong một cảnh quay của “Hà Nội của tôi”.

"Cảm ơn các bạn đã sắp xếp thời gian tham dự, dù hôm nay là Tết Trung thu. Đây là món quà tôi muốn gửi tặng người dân Việt Nam, đặc biệt là người Hà Nội, sau 5 năm làm việc và sinh sống ở Việt Nam. Tôi và anh trai mình đã quay trong năm 2016 và 2017", ông Poirier cho biết tại buổi công chiếu.

Hà Nội cuốn Poirier ra ngoài từ sáng sớm, khi mọi người cùng nhau tập thể dục nhịp điệu trên những nền nhạc sôi động và vui tươi. Hà Nội trong mắt của Poirier cũng bắt đầu khi những cô đi buôn “zìnzìn” chiếc xe máy chở đồ tới họp ở các khu chợ cóc gần nhà.

Poirier cho biết, trông đông đúc vậy thôi chứ các cô ngoài chợ “không hề lộn xộn” và đều có những quy tắc riêng. Và điều đặc biệt là Poirier luôn được mọi người chào đón bởi dù là một ông tây nhưng lại có thể nói được tiếng Việt. Nelson Mandela đã từng nói “Nếu bạn trò chuyện với một người bằng thứ ngôn ngữ mà anh ta hiểu, anh ta sẽ ghi nhớ điều đó trong đầu. Nhưng nếu bạn trò chuyện bằng thứ ngôn ngữ của họ, điều đó sẽ chạm đến trái tim".

Ngài cựu Đại sứ chia sẻ, ngoài đọc sách thì hoạt động giúp ông thư giãn chính là khám phá các ngóc ngách của Hà Nội, từ những khu tập thể cũ kĩ, tới những ngõ cụt, nơi mà lan can tầng 3 của hai nhà đối diện nào đó “dính” vào nhau. Poirier ví von, được sải bước đi “thâm nhập” khắp nơi, thậm chí có khi “chẳng biết mình đang ở đâu” giống như đang đóng phim trinh thám và bối cảnh là ở Italia vậy.

Nơi đó và Hà Nội cũng có những nét tương đồng, cũng cổ kính, ngóc ngách và càng khám phá càng có cảm giác muốn được đi tiếp. Hơn nữa, đôi khi việc “chẳng biết mình đang ở đâu” lại đưa Poirier tới những chốn có nhiều loại hình kiến trúc lạ. Lắm khi bắt gặp những khu đô thị khiến Poirier tưởng như mình đang ở Pháp vậy.

Ngoài ra, bộ phim cũng có những cảnh quay hỗn loạn, “thót tim” của giao thông Hà Nội như muốn nhắc nhở người dân Thủ đô hãy chậm lại một chút vì sự an toàn của bản thân và những người cùng tham gia giao thông. Bộ phim khép lại là sự tiếp nối của những tràng pháo tay dài không ngớt mà tất cả những khán giả tham dự dành tặng ngài cựu Đại sứ và anh trai. Đứng lên cảm ơn tất cả mọi người, ông Poirier hân hoan, rạng rỡ nhưng cảm động không nói nên lời.

Một sự trùng hợp tình cờ là buổi công chiếu bộ phim tài liệu “Hà Nội của tôi” tại Trung tâm Văn hóa Pháp LEspace diễn ra đúng vào đêm Trung thu. Sau khi theo chân ngài cựu Đại sứ đi “du lịch” Hà Nội qua màn ảnh, tôi cũng muốn mình gác lại những bận rộn của công việc để được “lượn” Hà Nội về đêm. Trăng tròn, to và rất sáng, thời tiết thì mát dịu.

Biết mình không đủ “kỹ năng” để len vào phố Hàng Mã như các bạn trẻ, tôi vòng qua những khung đường bao quanh đó, rồi lượn qua Nguyễn Tri Phương. Con đường này là “đại bản doanh” của Quân đội Nhân dân Việt Nam nên có rất nhiều trạm gác. Các “chú bộ đội” có khi còn ít tuổi hơn tôi đứng gác rất nghiêm trang.

Đi chầm chậm, giơ tay lên chào điều lệnh và tôi nhận lại được một hình ảnh đẹp vô cùng, các đồng chí ấy đồng loạt chào lại tôi kèm theo một nụ cười rất tươi. Quay về cơ quan cất đồ, tôi cảm được hương hoa sữa trên đường Nguyễn Du và tự nhiên thấy Hà Nội sao nhẹ nhàng và ưu ái mình đến thế! Nếu có cơ hội gặp lại ngài cựu Đại sứ, tôi sẽ cảm ơn ông vì nhờ bộ phim tài liệu này, tôi đã có một đêm Trung thu đặc biệt và ý nghĩa. Bộ phim tài liệu “Hà Nội của tôi” sẽ chính thức được ra mắt khán giả cả nước vào lúc 20h40 ngày 8-10 trên kênh truyền hình VTV1.

Jean Noel Poirier được sinh ra tại Pháp nhưng có mối duyên đặc biệt với Việt Nam bởi bà nội của ông được sinh ra tại Hội An. Ông Poirier học tiếng Việt từ khi 20 tuổi, tốt nghiệp ngành văn hóa phương Đông và lấy vợ gốc Việt. Lần đầu ông đến Việt Nam năm 1989 là khi đang công tác tại Vụ châu Á của Bộ Ngoại giao Pháp. Hơn mười năm sau đó, ông Poirier được bổ nhiệm làm Tổng Lãnh sự Pháp tại TP Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2000 - 2004. Đến năm 2012, ông trở thành Đại sứ Pháp tại Việt Nam. Tháng 5-2017, ông vinh dự được Chính phủ Việt Nam trao tặng Huân chương Hữu nghị.

Linh Bùi
.
.
.