Thực hiện 9 khuyến nghị của EC phải làm thường xuyên, liên tục và lâu dài
Theo Tổng cục Thuỷ sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - NN&PTNT), từ ngày 16 đến 23-5, đoàn Tổng vụ các vấn đề về biển và thủy sản, Ủy ban châu Âu (EC) sẽ sang Việt Nam để kiểm tra việc thực thi 9 khuyến nghị của EC liên quan tới vấn đề đánh bắt hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), sau đó mới đưa ra quyết định có rút “thẻ vàng” cho hải sản Việt Nam hay không.
Các địa phương quyết liệt chống khai thác IUU
Ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, về vấn đề khắc phục 9 khuyến nghị từ EC, với sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương tới địa phương, đến nay đạt được một số kết quả chính.
Toàn bộ ngư dân, đặc biệt là ngư dân trực tiếp khai thác trên biển đã nhận thức được phải chấm dứt khai thác bất hợp pháp. Đến nay hầu như không còn tàu cá vi phạm tại khu vực quốc đảo Thái Bình Dương.
Từ ngày 23-10-2017 đến nay chỉ còn 1 tàu khai thác vi phạm tai khu vực quốc đảo Thái Bình Dương và 12 tàu vi phạm khai thác tại các vùng biển trong khu vực. Ngoài ra, còn một số tàu khai thác bị các nước trong khu vực bắt giữ, xử phạt là do các vùng nước giáp ranh, lịch sử chưa phân định được.
Ông Hùng cho biết thêm, Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo Tổng cục Thủy sản cũng như 28 tỉnh ven biển chuẩn bị tiếp đón đoàn kiểm tra.
Với quyết tâm chống khai thác IUU, các tỉnh, thành ven biển đều đang triển khai quyết liệt nhiều biện pháp. Sở NN&PTNT Đà Nẵng đã chủ trì phối hợp với Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng, UBND các quận tổ chức 7 lớp tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn 20 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản và gần 400 ngư dân là chủ tàu cá, thuyền trưởng tàu cá có công suất từ 90 CV trở lên; tích cực phối hợp các lực lượng chức năng tổ chức lớp tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân về Luật Biển Việt Nam, Luật Thủy sản 2017 và các quy định liên quan đến vấn đề chống khai thác IUU, quản lý nguồn lợi, khai thác đúng quy định.
Đồng thời, tăng cường các hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khai thác IUU. Còn tại Quảng Trị, tàu cá khai thác ở vùng biển xa phải bật máy thông tin có tích hợp định vị vệ tinh, báo cáo vị trí và liên lạc về Trạm quản lý thông tin tàu cá.
Qua đó, giúp đơn vị theo dõi và cảnh báo cho các chủ tàu biết, nếu khai thác không đúng vùng biển thì điều tàu ra khỏi vùng. Đối với tàu cá được trang bị máy định vị vệ tinh (movimar), phải bật thiết bị hoạt động 24/24 giờ để cơ quan chức năng theo dõi vị trí hoạt động.
Ở Thanh Hoá, Sở NN&PTNT Thanh Hóa đã đẩy mạnh việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá. Cụ thể, đã thành lập 3 văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại 3 cảng cá.
Từ đầu năm đến đầu tháng 4, tỉnh Thanh Hoá đã kiểm tra 267 phương tiện, nhắc nhở 122 phương tiện và xử lý vi phạm hành chính 40 vụ vi phạm với tổng số tiền phạt là 136 triệu đồng. Riêng việc xâm lấn, khai thác bất hợp pháp ở vùng cấm, Thanh Hóa chưa ghi nhận tàu cá nào vi phạm Hiệp định Nghề cá Việt Nam - Trung Quốc.
Còn tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, UBND tỉnh đã thành lập các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá nhằm tiến hành kiểm tra nghiêm ngặt, chặt chẽ hoạt động của các tàu cá trong và ngoài tỉnh trước khi xuất bến, cập bến, lên cá tại các cảng: Cát Lở, Bến Đá, Incomap, Lộc An, Tân Phước, Phước Hiệp, Hưng Thái và Bình Châu. Theo đó, 100% tàu cá được kiểm tra hồ sơ giấy tờ và kiểm tra thực tế trước khi xuất bến; kiểm tra các thông tin sổ nhật ký khai thác; ngư cụ; kích thước mắt lưới...
100% nguyên liệu có nguồn gốc thủy sản nhập khẩu vào tỉnh phải khai báo thông tin trước khi cập cảng và kiểm tra thực tế.
 |
| Cả nước mới có 13 nghìn tàu được lắp thiết bị giám sát hành trình. |
Hướng tới phát triển nghề cá bền vững
Không riêng các tỉnh, TP có biển mà khắp các tỉnh, thành trong cả nước đã đẩy mạnh tuyên truyền, tích cực thực hiện đúng các quy định nhằm nỗ lực khắc phục "thẻ vàng" - lấy lại "thẻ xanh" cho ngành Thủy sản Việt Nam.
Trên cơ sở rà soát toàn bộ hồ sơ cũng như các công việc đã làm từ ngày 23-10-2017 đến nay, Tổng cục Thủy sản đã có văn bản đôn đốc, chỉ đạo 28 tỉnh cũng như các doanh nghiệp, hiệp hội hoàn thiện mọi công việc trước ngày 23-4.
Ông Nguyễn Quang Hùng đánh giá, đến thời điểm hiện tại, công tác chuẩn bị khá tốt. Về cơ bản chỉ đạo từ Chính phủ, Bộ NN&PTNT là hướng tới phát triển nghề cá bền vững.
Việc thực hiện 9 khuyến nghị của EC phải làm thường xuyên, liên tục và lâu dài. Luật Thủy sản 2017 cũng hướng tới việc cải thiện nghề cá để khai thác bền vững và phù hợp với thông lệ của các tổ chức trong khu vực cũng như trên thế giới. Với những nỗ lực hiện có, cả Chính phủ, Bộ NN&PTNT cũng như cộng đồng doanh nghiệp, người dân đều kỳ vọng sẽ gỡ được “thẻ vàng”.
Trong trường hợp gỡ được “thẻ vàng”, tiến tới “thẻ xanh” thì các hoạt động hướng tới phát triển ngành Thủy sản bền vững vẫn được triển khai, đẩy mạnh, điển hình như triển khai Luật Thủy sản 2017.
Ngoài ra, Đề án Tái cơ cấu ngành Thủy sản đã được Thủ tướng đã phê duyệt phải tiếp tục triển khai, hoàn thiện tất cả các khâu từ khai thác, chế biến, xuất khẩu làm sao đảm bảo một nghề cá gắn khai thác với bảo vệ nguồn lợi, quản lý được tàu cá, hướng tới nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
Tuy nhiên, trong quá trình khắc phục 9 khuyến nghị của EC, ở khâu kiểm soát tàu cá nổi lên khó khăn về nguồn kinh phí. Hiện nay, cả nước có khoảng 109 nghìn tàu cá. Trong đó, tàu khai thác xa bờ khoảng 28 nghìn tàu.
Trong số này, mới có 13 nghìn tàu được lắp thiết bị giám sát hành trình. Số còn lại chưa được lắp đặt do thiếu kinh phí. Khi có kinh phí và triển khai lắp đặt hết thiết bị giám sát hành trình mới kiểm soát được hết tàu cá khai thác trên biển, từ đó hoàn toàn có thể yên tâm chống khai thác bất hợp pháp.
Tổng cục Thủy sản cũng đã hoàn thiện Dự án thông tin giai đoạn 2 để tiếp tục đầu tư nâng cấp các trạm bờ và lắp đặt thêm hệ thống giám sát hành trình cho các tàu cá trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.
