Tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu: Cần sử dụng tiền thu đúng mục đích

• Tăng thuế xăng dầu và những hệ lụy
• Tăng kịch trần thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu từ 1-1-2019
• Bộ Tài chính quyết tăng kịch khung thuế bảo vệ môi trường xăng dầu

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết tăng thuế bảo vệ môi trường với các mặt hàng xăng dầu với mức thuế môi trường đối với xăng được tăng kịch trần lên mức 4.000 đồng/lít (mức cũ là 3.000 đồng/lít). Thuế môi trường đối với dầu diesel tăng từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; dầu mazut, dầu nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; dầu hỏa tăng từ 300 đồng/lít lên mức trần 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên 2.000 đồng/lít.

Vận tải là lĩnh vực chịu tác động trực tiếp của giá xăng dầu.

Là một trong những lĩnh vực chịu tác động trực tiếp và mạnh mẽ của việc tăng thuế này, ông Nguyễn Hồng Minh, Tổng thư ký Hiệp hội Vận tải Hà Nội (Giám đốc Taxi Nguyên Minh) lo ngại, taxi là lĩnh vực chịu tác động trực tiếp từ việc điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường tới đây. Với taxi, giá xăng chiếm từ 35-40% giá thành, do đó, việc tăng giá xăng chính là trực tiếp đẩy giá taxi tăng.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Hồng Minh cho rằng, lo ngại nhất vẫn là vận tải hàng hóa, vì tác động tới hầu hết các lĩnh vực khác của nền kinh tế. “Xăng, dầu đều tăng kịch trần thuế bảo vệ môi trường, tới đây sẽ rất khó khăn cho doanh nghiệp, buộc doanh nghiệp phải tính toán lại cơ cấu giá cước, từ vận tải khách đến vận tải hàng hóa. Song, nếu doanh nghiệp tăng 10 đồng thì người tiêu dùng sẽ phải chịu đến 6-7 đồng”, ông Nguyễn Hồng Minh bày tỏ.

Còn ông Khúc Hữu Thanh Hải, Giám đốc Công ty CP Vận tải, Thương mại và Dịch vụ Đất Cảng (khai thác tuyến vận tải khách Hải Phòng - Hà Nội) cho rằng, giá xăng dầu thời gian qua tăng liên tục, nhưng doanh nghiệp vận tải vẫn “ghìm giá” cước và chịu thua lỗ. Nếu giờ tăng thêm thuế xăng dầu, chắc chắn sẽ tác động đến giá thành vận tải và đẩy gánh nặng chi phí về phía doanh nghiệp, người dân và hành khách.

“Đối với ngành Vận tải, chi phí xăng dầu chiếm từ 30-40% giá thành. Trong cơ cấu giá thành, nếu thuế đánh vào xăng dầu tăng 10% thì cước vận tải sẽ tăng 3-4%. Việc tăng thuế bảo vệ môi trường với các mặt hàng xăng dầu chẳng khác nào giáng một đòn khá nặng vào các doanh nghiệp vận tải đang chịu nhiều gánh nặng về chi phí bến bãi, phí BOT cầu đường cao, phí bảo trì đường bộ thu trên đầu xe”, ông Hải bày tỏ.

Ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho biết, mức thuế đối với xăng dầu tăng thì mỗi lít xăng doanh nghiệp vận tải phải “móc hầu bao” chi thêm 1.000 đồng. Con số này tưởng chừng nhỏ, song cộng dồn vào cả năm sẽ dẫn đến chi phí doanh nghiệp tăng khá lớn. “Các loại vật giá đều tăng theo giá xăng dầu… Khi chi phí đầu vào tăng, buộc doanh nghiệp phải tăng giá đầu ra như giá cước vận tải và người dân phải sẽ là đối tượng gánh chịu cuối cùng”, ông Liên cho biết.

Thừa nhận việc tăng kịch trần thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu chắc chắn sẽ tác động đến giá cước vận tải, song ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam cho rằng, việc tăng này đã có lộ trình, và việc tăng cước vận tải cũng có độ trễ nhất định, không phải từ ngày 1-1-2019 thuế môi trường với xăng dầu tăng thì lập tức cước vận tải cũng sẽ tăng.  “Theo tính toán, khi giá nhiên liệu tăng 10% thì mới phải điều chỉnh giá cước, hiện mức tăng thuế xăng chỉ là 1.000 đồng/lít, tức là mới 5%, sẽ chưa ảnh hưởng ngay, nhưng có thể dần dần tích tiểu thành đại”, ông Thanh phân tích.

Đánh giá dưới góc độ kinh tế, chuyên gia Lê Đăng Doanh cho rằng, xăng dầu tác động đến vận tải, và vận tải tác động đều hầu hết các lĩnh vực khác của xã hội, từ dệt may, lương thực, thực phẩm đến các lĩnh vực dịch vụ khác. Và tất nhiên, khi vận tải hàng hóa tăng cước thì các ngành nghề khác cũng sẽ phải tăng giá thành, chi phí.

Cũng theo chuyên gia Lê Đăng Doanh, việc tăng thuế bảo vệ môi trường là nằm trong lộ trình, song cần làm rõ, thu là để bảo vệ môi trường hay sử dụng vào những việc khác, thiếu minh bạch, chỗ này cần làm rõ cho người dân hiểu và ủng hộ.