WHO thúc giục các nước giàu ngừng mua "thừa mứa" vaccine COVID-19

• Bác sĩ ở Mỹ qua đời sau khi được tiêm vaccine COVID-19
• Cuộc chiến giành vaccine ngừa COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp
• EU chạy đua với chiến dịch tiêm Vaccine COVID-19 trong toàn khối

Tổng Giám đốc WHO Tedros Ghebreyesus. Ảnh: Reuters

“Tôi kêu gọi các quốc gia đã ký hợp đồng với số lượng vaccine nhiều hơn mức họ sẽ cần và đang kiểm soát nguồn cung toàn cầu, hãy tài trợ và chuyển giao chúng cho COVAX ngay lập tức”, Guardian ngày 9/1 dẫn lời Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu.

Tổng Giám đốc WHO không nêu rõ tên các nước, song phát ngôn được ông đưa ra sau khi Liên minh châu Âu (EU) cho biết họ đã đạt được thỏa thuận với Pfizer/ BioNTech để mua thêm 300 triệu liều bổ sung, tức một nửa sản lượng toàn cầu của liên doanh dược này năm 2021, theo Reuters.

“Các nước giàu đang có phần lớn nguồn cung (vaccine COVID-19)”, ông Tedros Ghebreyesus nói thêm, cho biết 42 quốc gia đã khởi động việc tiêm vaccine diện rộng, trong khi một số vẫn không có nguồn cung cấp vaccine để khởi động tiêm chủng.

Được biết, sau khi COVID-19 bùng phát, một nỗ lực toàn cầu để đưa vaccine bình đẳng tới tay tất cả mọi người đã được xây dựng, mang tên COVAX, do Liên minh Vaccine (GAVI) dẫn dắt và được Liên Hợp Quốc bảo trợ.

CNN mô tả COVAX tập trung vào hai hướng: Các quốc gia có thu nhập cao và trung bình cam kết tài trợ để đảm bảo khả năng tiếp cận vaccine và sản xuất vaccine công bằng. Các nước nghèo hơn, chủ yếu ở Châu Phi, tham gia COVAX để được hỗ trợ vaccine.

Hiện, 189 quốc gia và vùng lãnh thổ đăng ký tham gia sáng kiến COVAX, song không gồm Mỹ và Nga. WHO cho biết họ đã nhận được 6 tỷ USD tài trợ cho sáng kiến COVAX để tiêm chủng cho 92 quốc gia nghèo khó vào năm 2021.

Tuy nhiên, tiền không phải yếu tố quan trọng nhất lúc này, bởi tiền cũng không thể mua được những liều vaccine đã bán.

Các nước giàu có đã tham gia chương trình mua sắm vaccine từ nhiều tháng. Một cơ sở dữ liệu được cập nhật liên tục do Trung tâm Đổi mới Y tế Toàn cầu Duke biên soạn đã ghi nhận các giao dịch song phương liên quan đến vaccine COVID-19 trị giá hàng tỷ USD.

Có tình trạng một số nước và khối khu vực đặt trước lượng vaccine có thể bao phủ nhiều hơn toàn bộ dân số của họ. Liên minh vaccine nhân dân (PVA), một cơ quan giám sát vaccine quốc tế, cho biết các quốc gia giàu có thậm chí đã mua đủ liều vaccine để chủng ngừa cho 3 lần dân số.

Trong đó, chỉ riêng Chính phủ Canada đã đặt mua hàng loạt loại vaccine khác nhau, với số lượng liều có thể tiêm đủ cho từ 5-6 lần tổng dân số nước này, khoảng 37,6 triệu người, dù rằng không phải ứng viên vaccine nào mà Canada đặt hàng trước cũng được cấp phép sử dụng.

Dữ liệu của PVA cũng chỉ ra rằng, trong khi các quốc gia giàu nhất thế giới đang bàn thảo các thoả thuận, thì gần 70 quốc gia nghèo khó, trong trường hợp thuận lợi nhất, thì cũng chỉ đủ khả năng tiêm chủng khoảng 1/10 dân số cho đến hết năm 2021.

“Virus đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở một số quốc gia”, ông Tedros nói, kêu gọi người dân nâng cao ý thức giãn cách xã hội vì đây là cách tốt nhất ngăn dịch lây lan lúc này.