Năm trọng tâm trong chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in

• Chủ tịch nước Trần Đại Quang bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc
• Xung quanh chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ
• Tổng thống Philippines thăm Trung Quốc: Bà con xa sao bằng láng giềng gần

Trong đó, đáng chú ý nhất là vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.

Trả lời báo chí trước thềm chuyến công du, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết, chuyến thăm tới Trung Quốc từ ngày 13 đến ngày 16-12 của ông sẽ tập trung vào việc khôi phục lòng tin với Bắc Kinh nhằm đưa mối quan hệ song phương giữa hai nước trở lại đúng quỹ đạo, Reuters ngày 13-12 đưa tin.

Theo lịch trình, Tổng thống Moon Jae-in và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ có cuộc hội đàm thượng đỉnh song phương trong ngày 14-12. Đây là cuộc gặp thứ ba giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Moon nhậm chức hồi tháng 5-2017, song là lần đầu tiên trong khuôn khổ một chuyến thăm song phương.

Giới quan sát chính trị nhận định, cuộc gặp lần này giữa Tổng thống Hàn Quốc và Chủ tịch Trung Quốc tập trung vào năm trọng tâm chính, bao gồm: chương trình tên lửa và hạt nhân của CHDCND Triều Tiên; việc triển khai Hệ thống Phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ ở Hàn Quốc; lệnh cấm công dân du lịch tới Hàn Quốc của Trung Quốc; vấn đề cải thiện quan hệ kinh tế; và chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Liên quan đến chương trình hạt nhân và tên lửa của CHDCND Triều Tiên, hai nhà lãnh đạo sẽ có những trao đổi cụ thể nhằm tìm kiếm một giải pháp toàn diện hơn, qua đó kiềm chế tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng. Tổng thống Moon Jae-in khẳng định, Hàn Quốc có chung cam kết với Trung Quốc về việc thúc đẩy một giải pháp chính trị cho vấn đề nóng bỏng này, đồng thời nhấn mạnh hai bên cần duy trì hợp tác chặt chẽ.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong lần gặp gỡ hồi tháng 7-2017 tại Berlin, Đức. Ảnh: EPA.

Ông cũng nói thêm rằng, nỗ lực Trung-Hàn có thể “đạt đến kết quả tốt đẹp” nếu hai bên cùng đưa được Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán. Theo Reuters, kể từ khi ông Moon nhậm chức, CHDCND Triều Tiên đã phóng thử tổng cộng 11 đợt tên lửa đạn đạo các loại.

Lần gần đây nhất, vào sáng sớm 29-11, Bình Nhưỡng đã phóng thử một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) có tầm bắn ước tính lên tới 13.000km. Hàn Quốc coi các hành động này từ phía CHDCND Triều Tiên là một sự đe dọa và đáp trả bằng cách cùng Mỹ tiến hành nhiều cuộc tập trận quy mô lớn, với sự xuất hiện của những loại vũ khí chiến lược.

Phía Trung Quốc mặc dù lên án các vụ thử của Bình Nhưỡng vì đã vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, nhưng cho rằng các cuộc tập trận của Hàn Quốc và Mỹ không khiến tình hình bớt căng thẳng.

Vấn đề gai góc tiếp theo trên bàn nghị sự giữa hai nhà lãnh đạo là làm thế nào để cải thiện quan hệ song phương, vốn có dấu hiệu nguội lạnh sau khi Hàn Quốc và Mỹ bắt tay triển khai hệ thống THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc.

Trong nhiều tháng qua, Trung Quốc liên tiếp bày tỏ phẫn nộ khi hệ thống THAAD được triển khai ở Hàn Quốc, nói rằng radar mạnh của hệ thống này có thể quét sâu vào Trung Quốc, gây ảnh hưởng tới cán cân quân sự tại khu vực và không giúp hạ nhiệt căng thẳng với CHDCND Triều Tiên.

Trong một tuyên bố đưa ra hôm 11-12, ông Moon Jae-in thừa nhận rằng THAAD là một rào cản trong quan hệ hai nước và việc xử lý đúng đắn các vấn đề liên quan tới hệ thống tên lửa THAAD là rất cần thiết vì lợi ích của cả hai bên. Bởi vậy, chuyến công du lần này mang tới cơ hội quan trọng để ông Moon trấn an Bắc Kinh rằng hệ thống THAAD chỉ phục vụ một mục đích duy nhất là phòng thủ trước các mối đe dọa từ phía CHDCND Triều Tiên.

Tranh cãi về THAAD cũng chính là nguyên nhân dẫn đến việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm bán tour du lịch theo nhóm tới Hàn Quốc. Lệnh cấm của Bắc Kinh đã làm chậm đà tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc, nhất là mảng du lịch, khi các đoàn khách Trung Quốc ngưng đến nước này du lịch, nhiều chuyến bay của các hãng hàng không Hàn Quốc theo đó cũng không thể tiếp tục khai thác.

Theo thông tin từ công ty du lịch trực tuyến Ctrip, số lượng khách Trung Quốc đến Hàn Quốc đã giảm 70% trong dịp nghỉ lễ Quốc khánh Trung Quốc hồi tháng 10. Bắc Kinh mới đây đã tạm nới lỏng lệnh cấm trên, song Seoul kỳ vọng chuyến thăm lần này của Tổng thống Moon sẽ “phá băng” mối quan hệ và đưa mọi thứ trở lại đúng quỹ đạo.

Theo các nhà quan sát, trọng tâm thứ tư trong cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Trung-Hàn là bàn về cải thiện quan hệ kinh tế song phương. Tờ SCMP cho biết, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc.

Ngày 11-12, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc loan báo sẽ có hàng chục lãnh đạo doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế hàng đầu tháp tùng nhà lãnh đạo Moon Jae-in trong chuyến thăm Bắc Kinh lần này như SK, Hanwha, Doosan, LS, Samsung, Hyundai Motor và LG.

Theo đó, các hoạt động ký kết hợp tác được trông đợi nhất sẽ diễn ra vào ngày 16-12 tại Trùng Khánh, thành phố trung tâm của sáng kiến “Vành đai và Con đường” do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng.

Then chốt thứ năm trong chuyến thăm của ông Moon tới Trung Quốc được cho là việc chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, vốn đóng vai trò rất quan trọng trong việc giải quyết những vấn đề nổi cộm trong khu vực.

Theo RT, một hội nghị thượng đỉnh hàng năm giữa 3 quốc gia này vốn được lên lịch để diễn ra vào tháng 7 vừa qua đã bị hủy bỏ do những bất đồng nội bộ. Trong bối cảnh năm 2017 sẽ kết thúc trong vài tuần nữa, hai nhà lãnh đạo được cho là sẽ bàn tính tới một hội nghị thượng đỉnh ba bên vào đầu năm 2018.