Mỹ kêu gọi Trung Quốc ngừng quân sự hoá Biển Đông

• Việt Nam yêu cầu Trung Quốc đóng trạm quan trắc trái phép tại quần đảo Trường Sa
• Việt Nam phản ứng trước việc tàu Trung Quốc áp sát tàu Mỹ trên Biển Đông
• Những lo ngại của Mỹ-Australia về tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông

Đối thoại ngoại giao và an ninh Mỹ-Trung được tổ chức tại thủ đô Washington D.C với sự tham gia của Ngoại trưởng Mike Pompeo, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis, Ủy viên Bộ chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa.

Tại đây, hai bên đã bàn thảo về những vấn đề khác biệt bao gồm cả tranh chấp thương mại, vấn đề Triều Tiên và đặc biệt là tự do hàng hải trên các vùng biển châu Á-Thái Bình Dương trong đó nhấn mạnh đến việc Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự ở Biển Đông.

Hai tàu sân bay Trung Quốc trong một lần tập trận ở Biển Đông. ảnh: CNBC

Phát biểu tại cuộc họp báo chung sau đối thoại, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhấn mạnh: "Mỹ không theo đuổi một cuộc chiến tranh Lạnh hoặc chính sách ngăn chặn đối với Trung Quốc. Ngay cả khi Mỹ và Trung Quốc đối mặt với những thách thức khó khăn,  thì "sự hợp tác vẫn còn cần thiết trong nhiều vấn đề. Nhưng chúng tôi thực sự lo ngại về các hoạt động quân sự của Trung Quốc trên Biển Đông".

Thông cáo được đưa ra sau đó của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng chỉ rõ, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã chỉ trích Trung Quốc xây dựng các căn cự quân sự trên các đảo nhân tạo mà nước này bồi đắp phi pháp trên Biển Đông và  kêu gọi Trung Quốc rút hệ thống tên lửa khỏi các thực thể này ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.

"Mỹ tái khẳng định rằng tất cả các nước nên tránh giải quyết các tranh chấp thông qua cưỡng chế hoặc đe dọa. Trung Quốc cần phải thực hiện theo các cam kết của  họ về vấn đề này trong quá khứ", thông cáo có đoạn viết.

Ngoại trưởng Mike Pompeo và Ủy viên Bộ chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì trong cuộc đối thoại hôm 9-11.

Hãng CNBC cho hay, thông cáo của Bộ Ngoại giao còn nói thêm rằng, dù Ủy viên Bộ chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì vẫn biện minh cho các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông và kêu gọi Mỹ ngừng gửi tàu chiến và máy bay quân sự tới vùng biển này, song hai bên vẫn đồng ý ủng hộ một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp, các chuyến bay trên biển và việc sử dụng các tuyến đường biển một cách hợp pháp trong khu vực.

Tuy  nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã bác bỏ những lập luận vô lý này của Trung Quốc rằng nước này có quyền xây dựng các "cơ sở quốc phòng" cần thiết ở Biển Đông. Ông James Mattis nói rõ, Mỹ đang hành động theo luật quốc tế để bảo vệ quyền tự do hàng hải trên Biển Đông và những hành vi gần đây của Bắc Kinh đối với các tàu chiến của Hải quân Mỹ là không an toàn. 

Không rõ Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Nguỵ Phương Hoà đã nói lại như thế nào nhưng cuối cùng, cả hai bên đã nhất trí về sự cần thiết phải giảm căng thẳng quân sự Mỹ-Trung để tránh những xung đột không nên có.