Những điểm sáng trong quan hệ hữu nghị Việt - Nga

Thứ Bảy, 17/11/2018, 12:10

Mối quan hệ truyền thống hữu nghị giữa Việt Nam và Liên bang Nga có bề dày lịch sử, được thử thách qua bao thời gian và vẫn thường xuyên được lãnh đạo, nhân dân hai nước cùng nhau vun đắp, thêm động lực để phát triển lên tầm cao mới, thiết thực và hiệu quả hơn.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 18 đến 19-11 theo lời mời của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Đây là chuyến công du thứ tư của ông Medvedev tới Việt Nam. Ông từng đến nước ta lần đầu tiên vào năm 2010 với tư cách Tổng thống Nga, lần thứ hai vào năm 2012 và lần gần nhất là vào năm 2015 với tư cách Thủ tướng Nga.

Quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga thường xuyên được vun đắp, xây dựng.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước đang phát triển tốt đẹp trong mọi lĩnh vực; đặc biệt diễn ra trước thềm các sự kiện lớn kỷ niệm 25 năm ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga trong năm 2019 và 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Liên bang Nga vào năm 2020.

Quan hệ chính trị, ngoại giao, an ninh-quốc phòng được củng cố

Có thể nói, mối quan hệ truyền thống hữu nghị Việt Nam-Liên bang Nga có bề dày lịch sử, được thử thách qua bao thời gian, được lãnh đạo và nhân dân hai nước cùng nhau vun đắp, thêm động lực để phát triển lên tầm cao mới, thiết thực và hiệu quả hơn.

Theo tài liệu của Bộ Ngoại giao, Việt Nam và Liên Xô chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao cách đây 68 năm, vào ngày 30-1-1950. Ngày 16-6-1994, Việt Nam và Liên bang Nga ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị, đặt nền móng và cơ sở pháp lý cho quan hệ hai nước trong giai đoạn phát triển mới.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong chuyến thăm đến Nga tháng 9-2018. Ảnh: AP

Ngày 1-3-2001, Việt Nam và Nga ký Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác chiến lược. Hơn một thập kỉ sau, vào ngày 27-7-2012, Việt Nam và Nga ra Tuyên bố chung về tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Những năm qua, quan hệ chính trị Việt – Nga tiếp tục cho thấy độ tin cậy cao và không ngừng được củng cố. Trao đổi đoàn cấp cao diễn ra thường xuyên, tạo động lực mạnh mẽ cho việc phát triển quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Bên cạnh đó, hai bên cũng cho thấy sự đồng quan điểm về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực, phối hợp chặt chẽ và ủng hộ nhau trên các diễn đàn quốc tế như Liên hợp quốc, APEC, ASEM, ARF, CICA...; ủng hộ lẫn nhau ứng cử vào ECOSOC (Việt Nam nhiệm kỳ 2016-2018, Nga nhiệm kỳ 2017-2019), Ủy ban Luật pháp quốc tế nhiệm kỳ 2017-2021; đẩy mạnh hợp tác trong khuôn khổ ASEAN. Việt Nam đã hỗ trợ tích cực để Nga chính thức được kết nạp vào ASEM tháng 10/2010 và tham gia Cấp cao Đông Á từ năm 2011.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Nga Medvedev gặp mặt tháng 11-2017. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Về an ninh - quốc phòng, mối quan hệ hợp tác giữa hai nước thường xuyên được đẩy mạnh. Việt Nam và Nga duy trì Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kỹ thuật quân sự cấp Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. Nga là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực này. Hai bên đã tiến hành Đối thoại chiến lược Quốc phòng cấp Thứ trưởng Quốc phòng lần thứ nhất vào tháng 12-2013, lần thứ hai vào tháng 3-2016, lần thứ ba vào tháng 11-2017.

Hợp tác kinh tế - thương mại phát triển

Hợp tác kinh tế - thương mại Việt Nam - Nga thời gian qua phát triển năng động, dù rằng vẫn chưa thể tương xứng với tiềm năng hai nước. Hai nước hiện đang duy trì thường xuyên cơ chế Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế - thương mại và khoa học - kỹ thuật, thành lập từ năm 1992. Việt Nam và Nga đã công nhận lẫn nhau có nền kinh tế thị trường năm 2007.

Năm 2015, kim ngạch thương mại song phương đạt 2,2 tỷ USD, năm 2016 đạt 2,7 tỷ USD. Tới năm 2017, kim ngạch đạt 3,55 tỷ USD, tăng 31% so với năm 2016. Việt Nam xuất sang Nga nhiều mặt hàng như điện thoại, may mặc, nông, thủy, hải sản. Các mặt hàng nhập khẩu chính từ bạn là xăng dầu, sắt thép, phân bón, máy móc, thiết bị các loại…

Dầu khí là một trong những lĩnh vực hợp tác hiệu quả giữa hai nước.

Hiện Nga đứng thứ 23 trong số các nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 116 dự án và tổng số vốn đăng ký 990 triệu USD. Đầu tư của Nga tập trung chủ yếu vào lĩnh vực dầu khí, công nghiệp chế tạo, khai khoáng, giao thông vận tải, viễn thông, nuôi trồng và đánh bắt hải sản.

Việt Nam có 22 dự án đầu tư sang Nga với tổng vốn gần 3 tỷ USD, chủ yếu của các dự án Liên doanh dầu khí Rusvietpetro và Gazpromviet, Trung tâm Văn hóa - Thương mại Hà Nội – Moskva, Chăn nuôi bò sữa và nông nghiệp.

Năng lượng là lĩnh vực hợp tác truyền thống chiến lược và hiệu quả, đem lại nguồn thu đáng kể cho ngân sách Việt Nam và Nga. Bên cạnh việc tiếp tục hợp tác trong khuôn khổ Xí nghiệp liên doanh Vietsovpetro đến năm 2030, hai nước đã thành lập các Liên doanh Rusvietpetro, Vietgazprom, Gazpromviet để mở rộng hợp tác dầu khí ở Việt Nam, Nga và các nước thứ ba.

Nhiều điểm sáng trong hợp tác khoa học, văn hoá, giáo dục

Trong thời gian qua, các hoạt động giao lưu văn hóa được tổ chức thường xuyên, góp phần tăng cường hiểu biết, hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và Nga.

Hai bên tổ chức thường niên và luân phiên Những Ngày Văn hóa tại Việt Nam và Nga. Nga tiếp tục là một trong 10 thị trường tăng trưởng hàng đầu về du lịch ở Việt Nam. Năm 2012, Việt Nam đón 176 nghìn lượt khách du lịch Nga, năm 2013 đón 300 nghìn lượt, năm 2014 đón 364 nghìn lượt, tới năm 2017 là 570 nghìn lượt khách.

Các bạn sinh viên người Việt ở Nga.

Giáo dục tiếp tục là một điểm sáng khác trong mối quan hệ giữa hai nước. Trước đây, Liên Xô đã giúp Việt Nam đào tạo gần 40 nghìn cán bộ, chuyên gia giỏi thuộc nhiều chuyên ngành khác nhau.

Hiện nay, Nga tiếp tục hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực. Hàng năm, Nga cung cấp cho Việt Nam hàng trăm suất học bổng, đỉnh điểm là năm 2017 với 953 suất học bổng toàn phần. Hiện có khoảng hơn 5.000 sinh viên Việt Nam du học tại Nga.

Hợp tác khoa học - công nghệ tiếp tục được duy trì. Hai nước đã thực hiện gần 60 dự án nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Hợp tác nghiên cứu khoa học trong khuôn khổ Trung tâm Nhiệt đới tại Việt Nam mang lại nhiều kết quả tích cực.

Hợp tác địa phương tiếp tục được tăng cường, thông qua trao đổi đoàn và ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác. Nhiều địa phương hai nước đã thiết lập quan hệ hợp tác với nhau, đặc biệt giữa Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Moscow, Saint-Peterburg.

Bên cạnh đó, do yếu tố lịch sử, cộng đồng người Việt Nam (khoảng 60-80 nghìn người) đã tồn tại và làm ăn, sinh sống tại Nga gần hai thập kỷ; có những đóng góp đáng kể cho đất nước và luôn đi đầu trong các hoạt động từ thiện.

Cơ sở điều ước pháp lý mới cho quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Liên bang Nga đã được tạo dựng khá đầy đủ và đang tiếp tục được hoàn thiện. Từ năm 1991 đến nay, đã có trên 100 văn kiện hợp tác được ký kết thuộc tất cả lĩnh vực như kinh tế - thương mại, đầu tư, dầu khí, điện hạt nhân, giáo dục - đào tạo, văn hóa – khoa học, kỹ thuật quân sự.

Việt Nam coi trọng việc tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Nga phát triển theo hướng thực chất, bền vững và hiệu quả. Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Liên bang Nga Dmitry Medvedev lần này được đánh giá là sẽ thúc đẩy các lĩnh hợp tác theo hướng xứng tầm hơn với mối quan hệ tốt đẹp của hai nước.

Thiện Minh