Kinh phí đầu tư dự án nở từ “chuột nhắt” thành “voi ma mút”

• “Dự án nạo vét sông điều chỉnh vốn tăng 36 lần nên cử tri tâm tư là có cơ sở”
• Khuất tất trong việc nạo vét sông Trường Giang

“Vừa qua cử tri giật mình với một dự án nạo vét sông Sào Khê với phê duyệt ban đầu là 72 tỷ, thế nhưng sau đó cứ nợ dần, nợ dần lên đến gần 2.600 tỷ, quả là qua sức tưởng tượng. Có thể nói cả thế giới khó tìm ra được loại bột nở nào để làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, lại là voi ma mút như vậy” – đại biểu nói.

ĐBQH Nguyễn Anh Trí

Về vấn đề chậm tiến độ dự án theo ông lý do là thiếu sâu sát, thiếu quyết tâm, thiếu phương pháp làm việc, thậm chí là thờ ơ, thiếu trách nhiệm. “Những cán bộ làm dự án thường sử dụng một thì đặc biệt không có trong tiếng Việt để báo cáo công việc, tôi tạm gọi là "thì hiện tại tiếp diễn kéo dài". Ví dụ, chúng tôi đang thúc đẩy tiến độ nhưng không biết bao giờ mới xong, chúng tôi đang gọi điện cho nhà thầu để…”, ông ví von, đồng thời khẳng định việc chậm tiến độ gây lãng phí, đánh mất cơ hội, gây thiệt hại rất lớn.

Giơ biển xin tranh luận về vấn đề này, ĐBQH Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng, nếu chỉ nhìn con số tròn từ 72 tỷ lên 2.600 tỷ người dân và cử tri sẽ băn khoăn, do đó ông muốn giải thích rõ thêm:

Dự án này bắt đầu từ năm 2001, cách đây 17 năm. Ban đầu mục tiêu là nạo vét sông phục vụ thủy lợi tưới tiêu sản xuất nông nghiệp nhưng vì sông Sào Khê chảy qua khu vực cố đô Hoa Lư nơi bến sông ngày xưa vua Lý Công Uẩn dời kinh đô ra Hà Nội. Nhân dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội nhà nước cho đầu tư để tôn tạo cố đô Hoa Lư. Sông Sào Khê chảy qua di sản thế giới Tràng An và Ninh Bình lại là vùng đất du lịch, cho nên dự án được điều chỉnh lại.

ĐBQH Trương Trọng Nghĩa giơ biển tranh luận

“Đầu tiên mục tiêu chỉ dành cho sản xuất nông nghiệp, sau đó dự án điều chỉnh với 4 mục tiêu là sản xuất nông nghiệp, tôn tạo cố đô Hoa Lư, tạo nền tảng một bước để Tràng An được công nhận là di sản thế giới, phục vụ cho giao thông thủy, phục vụ cho các công trình để phát triển du lịch. Chính vì yêu cầu đó, dự án được điều chỉnh lại” – đại biểu thông tin.

Theo ông, ngân sách nhà nước trong dự án này chỉ có khoảng 1.400 tỷ, số vốn còn lại là của doanh nghiệp và các nguồn vốn khác để kết hợp phát triển du lịch của địa phương. “Chúng tôi nghĩ việc điều chỉnh dự án như thế để có được Ninh Bình hôm nay, có được cố đô Hoa Lư được tôn tạo, có được di sản Tràng An được cả thế giới biết đến và chúng ta tự hào về di sản đó, trong đó có phần đóng góp của dự án này thì việc điều chỉnh đó là phù hợp”, ông Phương giải thích.

Không đồng tình với lý giải của ĐBQH Bùi Văn Phương, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh) tranh luận: “Tôi nghĩ trên thế giới này một dự án đầu tư phát triển tăng vốn hơn 30 lần như thế thì chúng ta không thể giải thích gì thêm được vì đầu tư phát triển quan trọng nhất là chất lượng và hiệu quả. Dự án kéo dài chưa nói tham nhũng, tiêu cực là nó đã không có hiệu quả và không hiệu quả thì tác động ngược trở lại nền kinh tế, thua lỗ và nó là gánh nặng của nền kinh tế”.

ĐBQH Bùi Văn Phương

Đại biểu đề nghị thanh tra dự án này, từ đó đi đến kết luận đâu là khách quan, đâu là chủ quan. “Nếu khách quan và đáng khen thưởng thì chúng ta khen thưởng, còn chỗ nào đáng khắc phục, đáng sửa chữa và phải rút kinh nghiệm chúng ta phải rút kinh nghiệm. Trong trường hợp có hiện tượng như vậy tôi đề nghị tiến hành thanh tra, có kết luận để các đồng chí ở Ninh Bình khỏi băn khoăn, thắc mắc, cử tri thấy minh bạch, rõ ràng và người ta yên tâm” – ĐBQH TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh.

Tranh luận lại về nội dung này, ĐBQH Nguyễn Anh Trí khẳng định ông muốn đề cập hiện tượng "đầu chuột đuôi voi" rất phổ biến, đây là hội chứng lãng phí, khi xin dự án thì chỉ dự án rất nhỏ, sau cứ nở dần ra. “Thử hỏi Quốc hội hàng năm vẫn thông qua bây giờ lấy tiền đâu ra để bù vào?”, đại biểu chất vấn.

“Thứ hai, nói trong đó chỉ có 1.400 tiền của nhà nước, còn lại là kêu gọi vốn. 1.400 không nhiều à? Có nở ra nhưng nở gấp 2-3 lần là quá đáng, còn nở nhiều như thế này thì nên xin làm một dự án khác”, ông nêu quan điểm.