Bộ trưởng GTVT lý giải việc đường sắt Cát Linh – Hà Đông đội vốn, chậm tiến độ

Thứ Tư, 05/06/2019, 11:32

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể sáng nay, 5-6, các ĐBQH đã liên tục chất vấn, truy đến cùng nguyên nhân vì sao các dự án đường sắt đô thị bị đội vốn, chậm tiến độ; bao giờ thì hoàn thành, đưa vào hoạt động.

ĐBQH Nguyễn Minh Đức (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, báo cáo của Bộ nêu nguyên nhân 2 dự án đường sắt đô thị của Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đội vốn là do kinh nghiệm lập dự án ban đầu của tư vấn trong nước còn hạn chế; năng lực bộ máy còn hạn chế; tổng thầu chưa chuyên nghiệp, không đủ kinh nghiệm…

“Xin hỏi, ứng xử của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào? Đề nghị Bộ trưởng cung cấp thông tin và giải pháp?” – ông chất vấn.

ĐBQH Nguyễn Minh Đức

Câu hỏi của ĐBQH Bùi Văn Xuyền (Thái Bình) cũng gần giống với câu hỏi của đại biểu Nguyễn Minh Đức. Ông nói, dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông do Bộ GTVT làm chủ đầu tư, phê duyệt từ năm 2009, vốn ban đầu hơn 8.000 tỷ, đến năm 2016 điều chỉnh lên hơn 18.000 tỷ đồng, dự kiến đưa vào hoàn thành năm 2013 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành.

Xin hỏi Bộ trưởng, lý do gì mà qua chạy thử rồi, 99% phần thi công hoàn thành nhưng đến nay vẫn chưa được đưa vào vận hành? Có xem xét trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan việc đội vốn, kéo dài dự án này hay không?

ĐBQH Bùi Văn Xuyền

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, qua đánh giá thì cả hai dự án đường sắt đô thị ở Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh đều do tư vấn trong nước và nhà đầu tư có yếu kém, tổng thầu có vấn đề. Những dự án đường sắt khi lập thì chưa có chủ trương xin vốn, do đó thường chúng ta huy động các doanh nghiệp trong nước lập, cũng giống như hiện nay để xác lập danh mục dự án trình Quốc hội thông qua thì hoàn toàn chưa có kinh phí. Các tỉnh, các chủ đầu tư cũng căn cứ vào suất đầu tư để lập dự án trình Quốc hội, do đó số liệu không chuẩn.

“Khi có chủ trương của Quốc hội, chúng tôi lập dự án thì tư vấn không nghiên cứu kỹ, tạo nên việc đội vốn. Cán bộ ngành đường sắt trình độ thực tiễn yếu kém, tư vấn hạn chế nên thực tế lúng túng, phát sinh nhiều vấn đề” – Bộ trưởng thừa nhận.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể

Về tổng thầu của đường sắt ở Hà Nội là phía Trung Quốc, nằm trong hiệp định vay vốn, phía Trung Quốc chỉ định nhà thầu này, do đó chúng ta không thể thay đổi. “Chúng tôi thấy rồi, tổng thầu này xây dựng đường sắt thì tốt nhưng trong vận hành chưa có kinh nghiệm. Chúng tôi làm việc với phía Trung Quốc, Đại Sứ quán nhiều lần, làm sao đưa dự án sớm đi vào vận hành. Còn nguyên nhân chậm thì chúng tôi nói rằng, thiết bị cung cấp và thi công đã đạt 99%. 1% còn lại là do các hạng mục nhỏ, công tác xây lắp và chứng minh tính an toàn hệ thống”, ông cho hay.

Theo Bộ trưởng, dự án này đang thuê phía doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có Pháp sẽ đánh giá tính an toàn hệ thống. Nếu thông tin tổng thầu không chuẩn thì tư vấn sẽ không thông qua phương án an toàn. Ông khẳng định sẽ cùng với tổng thầu, cơ quan thẩm định và các cơ quan liên quan sớm hoàn thành nốt 1% này để vận hành đường sắt.

Bấm nút tranh luận thêm vấn đề này, ĐBQH Quách Thế Tản (Hoà Bình) cho rằng, Bộ trưởng trả lời rồi nhưng ông muốn hỏi rõ hơn, bao giờ dự án này đưa vào hoạt động?

ĐBQH Quách Thế Tản tiếp tục tranh luận

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định rất mong muốn đưa dự án Cát Linh – Hà Đông đưa vào vận hành thương mại. Nhưng đây là dự án đường sắt đô thị đầu tiên của quốc gia liên quan đến tính mạng của hành khách, do đó để vận hành thì tư vấn phải chứng minh an toàn hệ thống. Mà muốn chứng nhận được an toàn hệ thống thì chúng ta phải nghiệm thu, phải có đầy đủ thông tin về các thiết bị công nghệ.

“Việc này tư vấn đang làm cùng với Bộ. UBND TP. Hà Nội cũng đang chỉ đạo Công ty Đường sắt Hà Nội đào tạo khoảng 800 cán bộ, người sử dụng các phương tiện này và đang thử vận hành thông tải. Đội ngũ 800 cán bộ này phải am hiểu thuần thục mới vận hành thương mại, nếu không xảy ra sự cố sẽ rất nghiêm trọng” – Bộ trưởng nói.

Ông bày tỏ quyết tâm sẽ phối hợp với TP. Hà Nội và các cơ quan chức năng cố gắng kết thúc đợt nghiệm thu và chứng nhận an toàn hệ thống để vận hành thương mại. Chúng tôi làm việc với tổng thầu yêu cầu thay đổi người quản lý, làm việc với Đại sứ quán và các cơ quan chức năng để phía bạn cung cấp đầy đủ các quy trình vận hành, sửa chữa an toàn, để làm sao dự án đảm bảo an toàn tuyệt đối. Vì chúng ta còn nhiều dự án đường sắt đô thị nữa, nếu dự án này có vấn đề thì các dự án khác sẽ khó khăn.

“Chúng tôi sẽ cố gắng tối đa, còn nếu chúng tôi không làm hết trách nhiệm thì ở đây sẽ có Chính phủ và các cơ quan sẽ xử lý theo quy định của pháp luật” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.

Quỳnh Vinh