Kiến nghị xử lí hình sự các dự án cụ thể 12 dự án yếu kém
Ngày 26-5, giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã báo cáo một số nội dung liên quan đến việc xử lý 12 dự án còn tồn tại gồm các dự án: Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 của Hải Phòng, dự án Nhà máy thép Việt Trung, PVTex Đình Vũ, Ethanol Quảng Ngãi, Ethanol Bình Phước, Nhà máy phân đạm Ninh Bình, nhà máy đạm Hà Bắc, nhà máy DAP số 2 Lào Cai và Công ty đóng tàu ở Dung Quất, dự án Thép Thái Nguyên...
 |
| Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh giải trình trước Quốc hội |
Về tiến độ và yêu cầu đặt ra khi xử lý các dự án, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, Chính phủ đã cho thành lập Ban Chỉ đạo của Chính phủ do một Phó Thủ tướng làm Trưởng ban, Bộ trưởng Bộ Công Thương làm Phó Trưởng ban, đã triển khai những công việc cơ bản nhất là nghiên cứu, đánh giá toàn bộ lại 12 dự án này những tồn đọng, vi phạm, sai phạm và cả những vấn đề đặt ra để có hướng giải quyết.
Trên cơ sở 138 văn bản chỉ đạo các nhiệm vụ thực hiện, trong năm 2017 Ban Chỉ đạo đã hoàn thành đề án để xử lý tồn đọng của 12 dự án này và đã báo cáo xin ý kiến Bộ Chính trị, sau đó được Thủ tướng ủy quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký phê duyệt chương trình xử lý các dự án tồn đọng.
Ban Chỉ đạo đặt mục tiêu đến hết năm 2018 sẽ xử lý cơ bản xong những vấn đề tồn tại lớn của 12 dự án này, đến năm 2020 sẽ giải quyết tồn đọng của tất cả dự án. Đồng thời, có những biện pháp, giải pháp để ngăn chặn việc hình thành hoặc xuất hiện những dự án mới trong tương lai.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, trong số 12 dự án này có 6 dự án đã dừng sản xuất hoặc sản xuất kinh doanh không có hiệu quả. Sau khi được phê duyệt cuối năm 2017, trong năm 2018 hàng loạt giải pháp đồng bộ, toàn diện, với sự tham gia của tất cả các bộ ngành, đồng thời ở tất cả các cấp, từ Chính phủ, các bộ chủ quản đến các bộ, ngành có liên quan, các tập đoàn, tổng công ty, các chủ đầu tư,... đã được triển khai thực hiện.
Với tinh thần theo đúng nguyên tắc Bộ Chính trị, Quốc hội đã phê duyệt, Chính phủ đã chỉ đạo không cấp thêm vốn của nhà nước cho việc xử lý những dự án này; đồng thời phát huy tinh thần trách nhiệm của các cấp, các ngành, thực hiện toàn diện, đồng bộ các giải pháp khắc phục, cũng như xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu và người có liên quan.
Đến nay trong 6 dự án đã dừng hoạt động sản xuất, kinh doanh, thua lỗ đã có 2 dự án hoạt động sản xuất kinh doanh trở lại và có lãi. Mặc dù lãi còn ở mức khiêm tốn nhưng đã bắt đầu tham gia lại thị trường và hoạt động có hiệu quả. Đó là Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 của Hải Phòng và dự án Nhà máy thép Việt Trung.
Đặc biệt dự án thép Việt Trung, trong một thời gian ngắn nữa có thể xin phép đưa ra khỏi danh sách 12 dự án vì đã hoạt động trở lại bình thường, đã khắc phục được những tồn tại cơ bản, cả về điều lệ, về mặt pháp lý cũng như quản trị của doanh nghiệp.
Đối với 3 dự án trước đây bị dừng sản xuất kinh doanh gồm PVTex Đình Vũ, Ethanol Quảng Ngãi và Ethanol Bình Phước, hiện nay đã có 1 dự án vận hành sản xuất trở lại. Đây là một dự án rất đau đầu, đã phải xem xét đến trách nhiệm hình sự trong vụ án của những cá nhân liên quan, đó là nhà máy sản xuất xơ sợi polyester của Đình Vũ.
Đến nay chúng ta đã ký hợp đồng để bao tiêu sản phẩm của nhà máy với các đối tác nước ngoài và đã đưa nhà máy vận hành trở lại hoạt động và theo từng bước, trước mắt là một dây chuyền sau đó cuối năm cả ba dây chuyền đi vào hoạt động. Như vậy sẽ bù được biến phí và hoạt động có hiệu quả. Sẽ xem xét để tiếp tục thực hiện các biện pháp thoái vốn Nhà nước ra khỏi dự án này khi hoạt động kinh doanh bắt đầu có hiệu quả.
Bên cạnh đó, 4 dự án còn lại đã từng bước giảm lỗ và cũng hoạt động sản xuất kinh doanh đang đi vào ổn định, gồm: Nhà máy phân đạm Ninh Bình, nhà máy đạm Hà Bắc, nhà máy DAP số 2 Lào Cai và Công ty đóng tàu ở Dung Quất.
Còn đối với dự án gang thép Thái Nguyên, việc xử lý cũng đã thực hiện theo đúng lộ trình và đã rút được 1.000 tỷ đồng vốn Nhà nước của công ty SCIC ra khỏi dự án này. Đồng thời đang tiếp tục hoàn thiện các quy trình pháp lý để tổ chức thoái vốn của Nhà nước ra khỏi hai dự án gang thép Thái Nguyên cũng như Tisco của Tổng Công ty thép, từ đó đảm bảo được hiệu quả bảo vệ nguồn vốn của Nhà nước và tiếp tục tạo điều kiện cho các nhà đầu tư mới giải quyết những tồn đọng với các nhà thầu cũng như các nhà thầu quốc tế.
Tuy nhiên, thực hiện những giải pháp mới chỉ là một khía cạnh về kinh tế thương mại và hiệu quả kinh tế thương mại của dự án, theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: “Còn một vấn đề rất quan trọng đó là xử lý những sai phạm, vi phạm của các cá nhân và tổ chức”.
Về cơ bản cả 12 dự án này đều đã có các cơ quan chức năng, bao gồm từ Bộ Công an, các cơ quan điều tra, cảnh sát kinh tế cũng như các cơ quan kiểm toán, thanh tra Chính phủ, thanh tra của Bộ Tài chính, thanh tra của Bộ Công Thương lần lượt tiến hành các hoạt động về điều tra, kiểm toán, thanh tra và kiểm tra tất cả các dự án.
Cơ bản bước đầu đã chỉ ra rõ những sai phạm của các cá nhân và tổ chức ở mức độ khác nhau và đang tiếp tục hoàn thiện. Đặc biệt là những vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự và có dấu hiệu cố ý làm trái đã có những xử lý bước đầu với một số cá nhân, tổ chức.
Quan điểm của Ban Chỉ đạo là thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, đúng quy định pháp luật để hiệu lực pháp lý một mặt được đảm bảo đối với những sai phạm này nhưng mặt khác là đảm bảo xử đúng người đúng tội cũng như rút ra bài học kinh nghiệm để sau này về thể chế, pháp lý sẽ được kiện toàn hoàn thiện đảm bảo không có sai phạm tương tự xảy ra trong các lĩnh vực ngành công thương cũng như các ngành kinh tế khác.
