Bộ Công Thương giải thích lý do trao thẩm quyền tăng giá không cần xin phép cho EVN

Thứ Bảy, 01/07/2017, 11:09

Ngày 1-7, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực Nguyễn Anh Tuấn đã lên tiếng cung cấp thêm thông tin về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân mới vừa được ban hành. Theo đó, ngưỡng điều chỉnh giá điện tối thiểu được rút xuống 3% thay vì 7% như trước với lý tăng ở mức 7% sẽ khiến chi phí giá tăng thêm khoảng 16.000 tỷ đồng - mức mà Bộ Công Thương nhận định là khó nhận được sự chia sẻ của xã hội.

Quyết định mới này có một số thay đổi đáng chú ý như trao thẩm quyền tăng giá mức dưới 5% cho EVN, thời gian tối thiểu của 2 lần điều chỉnh tăng lên 6 tháng (thay vì 3 tháng như trước) và biên độ điều chỉnh giá được kéo giảm xuống 3% -5% thay vì 7%.

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết có 5 lý do để Quyết định 24/2017/QĐ- TTg này được ban hành để thay thế Quyết định số 69/2013/QĐ-TTg. Thứ nhất, theo Quyết định 69, quy định giá bán điện bình quân được xem xét điều chỉnh khi thông số đầu vào biến động, các thông số khác chỉ được xem xét để điều chỉnh giá bán điện bình quân sau khi có báo cáo quyết toán, kiểm toán.

Điều này dẫn đến việc điều chỉnh giá bán điện bình quân theo các thông số đầu vào cơ bản trong năm và điều chỉnh giá bán điện bình quân hàng năm theo biến động thông số đầu vào các khâu chưa được tách bạch rõ ràng, dễ gây hiểu nhầm khi thực hiện điều chỉnh giá điện. “Việc tách bạch rõ cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân trong năm và hàng năm tại Quyết định 24 sẽ đảm bảo công khai minh bạch giá điện và yêu cầu quản lý giá điện theo nguyên tắc thị trường” – ông Tuấn cho biết.

EVN đã chính thức được trao thẩm quyền điều chỉnh giá thay vì phải báo cáo và đợi đồng ý mới được tăng như trước kia

Cùng với đó, “quy định về ngưỡng điều chỉnh giá điện ở mức tối thiểu 7% được cho là cao, mỗi lần điều chỉnh có tác động lớn đến sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp cũng như đời sống sinh hoạt của nhân dân. Mặt khác, việc chỉ điều chỉnh giá bán điện bình quân khi giá điện tăng từ 7% trở lên sẽ không phản ánh kịp thời biến động của các các thông số đầu vào cơ bản trong năm”.

Việc sửa đổi quyết định lần này cũng nhằm trao thêm thẩm quyền cho EVN “trong điều chỉnh giá điện ở một mức độ nhất định để phù hợp với Luật Điện lực và phù hợp với định hướng điều hành giá điện theo cơ chế thị trường”, bởi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực năm 2012 đã quy định giá bán lẻ điện do đơn vị bán lẻ điện xây dựng – ông Tuấn lý giải. Cuối cùng, Quyết định mới cũng được cho là phúc đáp tốt hơn yêu cầu của xã hội về “tăng cường kiểm tra, kiểm soát giá điện, nâng cao sự công khai minh bạch của giá điện”.

Ông Nguyễn Anh Tuấn cũng khẳng định việc trao thẩm quyền điều chỉnh giá không cần xin phép cho EVN ở phạm vi dưới 5% là “phù hợp với quy định tại Luật Giá và Luật Điện lực”. “Cụ thể: điểm b khoản 3 Điều 19 Luật Giá và khoản 2 Điều 31 Luật Điện lực đã quy định theo hướng Thủ tướng không quy định giá bán lẻ điện cho từng đối tượng khách hàng mà chỉ quy định khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân và cơ cấu biểu giá bán lẻ.

Để phù hợp với quy định tại các Luật trên, Quyết định 24 quy định EVN được phép điều chỉnh 3% đến dưới 5% khi có biến động của các thông số đầu vào cơ bản để đảm bảo phản ánh kịp thời các biến động vào giá điện. Đối với việc điều chỉnh từ 5% trở lên, do có tác động lớn đến kinh tế xã hội, nên cần được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, quyết định” – ông Tuấn cho hay.

Lý giải nguyên nhân vì sao mức tối thiểu điều chỉnh giá bán lẻ điện thay đổi từ 7% như quy định tại Quyết định 69 sang mức 3% như quy định tại Quyết định 24, ông Tuấn cho biết: Việc điều chỉnh nêu trên là để phù hợp với thực thực tế hiện nay. Với việc giá nhiên liệu trên thế giới, đặc biệt là giá dầu biến động lớn và tỷ giá ngoại tệ giữa đồng đô la Mỹ và đồng Việt Nam có xu hướng tăng cao thì việc chỉ điều chỉnh giá bán điện bình quân khi giá điện tăng từ 7% trở lên sẽ không phản ánh kịp thời biến động của các các thông số đầu vào cơ bản trong năm. Giá điện không phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh gây lỗ cho các đơn vị điện lực và không thu hút đầu tư, từ đó không đáp ứng được nhu cầu phụ tải điện hiện nay (từ 12%-14%).

Ngoài ra, theo Báo cáo kết quả kiểm tra giá thành năm 2015 của Bộ Công Thương, tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2015 của EVN là 234,73 nghìn tỷ đồng. Việc thực hiện điều chỉnh tăng giá điện 7% đồng nghĩa với việc tăng tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện ít nhất khoảng 16 nghìn tỷ đồng sẽ khó đạt được sự đồng thuận của người dân trong việc tăng giá điện, gây khó khăn trong việc điều chỉnh giá điện theo giá thị trường. Vì vậy, cần giảm ngưỡng điều chỉnh giá và cho phép EVN quyết định điều chỉnh giá điện trong phạm vi nhất định từ 3% đến dưới 5% so với giá bán điện bình quân hiện hành và trong khung giá quy định để kịp thời phản ánh kịp thời sự biến động của các thông số đầu vào cơ bản.

Vũ Hân