Phòng chống tham nhũng có nhiều bước tiến mạnh với giải pháp đột phá

• Tổng Bí thư họp Bộ Chính trị về nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo TW về phòng chống tham nhũng
• Kiến nghị phòng chống tham nhũng trong chính các cơ quan chuyên trách
• Ban chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng làm việc tại Đắk Lắk

Công tác phòng chống tham nhũng có nhiều kết quả tích cực

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2019 sáng 4-11 tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XIV, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái nhấn mạnh, công tác phòng chống tham nhũng đã có thêm những bước tiến mạnh với nhiều chủ trương, giải pháp đột phá, đạt được kết quả tích cực, rõ rệt; tham nhũng đang từng bước được kiềm chế và có chiều hướng giảm.

Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái. Ảnh: quochoi.vn

"Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn xác định phòng chống tham nhũng là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, phải tổ chức thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính", Tổng Thanh tra Chính phủ khẳng định.

Theo ông Lê Minh Khái, Chính phủ cũng chú trọng chỉ đạo các cấp, các ngành sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, pháp luật về quản lý kinh tế - xã hội để phòng chống tham nhũng. Công tác xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền thông minh; tổ chức giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông được tăng cường. Kết quả chỉ số hài lòng về phục vụ hành chính cho thấy tỷ lệ người dân và tổ chức hài lòng đạt mức 82,99%.

Việc kê khai tài sản, thu nhập tiếp tục được thực hiện nghiêm túc, đạt tỷ lệ 99,9% số người phải kê khai. Công khai bản kê khai đạt tỷ lệ 99,4%; có 46 người được xác minh tài sản, thu nhập, phát hiện 10 trường hợp vi phạm. Đã xử lý kỷ luật 8 trường hợp, đang xem xét xử lý 2 trường hợp.

Việc thực hiện quy định về tặng quà, nộp lại quà tặng tiếp tục được Chính phủ quán triệt, chỉ đạo thực hiện nghiêm. Tuy nhiên, cũng đã phát hiện, xử lý 3 vụ việc nhận quà không đúng quy định với tổng giá trị là 3,99 tỷ đồng.

Về, kết quả công tác thanh tra, kiểm toán, giải quyết khiếu nại, tố cáo góp phần phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng, toàn ngành thanh tra đã triển khai 7.585 cuộc thanh tra hành chính và 252.499 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, từ đó phát hiện vi phạm, kiến nghị thu hồi 81.835 tỷ đồng và trên 819 ha đất, kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính nhiều tập thể và cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 102 vụ, 181 đối tượng.

Năm 2019, cơ quan điều tra trong CAND cũng đã thụ lý điều tra 423 vụ án, 1.073 bị can phạm tội về tham nhũng; trong đó: khởi tố mới 220 vụ, 515 bị can (giảm 0,9% số vụ, tăng 20,6% số bị can so với cùng kỳ năm trước). Thiệt hại trong các vụ án đã thụ lý là trên 7.503,5 tỷ đồng, 22.069m2 đất; đã thu hồi, phong tỏa được trên 9.455,2 tỷ đồng, 11.867 m2 đất và nhiều tài sản khác.

Viện kiểm sát các cấp đã truy tố 300 vụ/672 bị can. Cơ quan điều tra VKSND tối cao khởi tố mới 12 vụ/16 bị can về tội danh tham nhũng xảy ra trong hoạt động tư pháp. Tòa án nhân dân các cấp đã xét xử sơ thẩm 279 vụ, 614 bị cáo. Có 10 bị cáo bị tuyên phạt mức án tử hình, tù chung thân.

Vẫn còn tình trạng "tham nhũng vặt"

Trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2019, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết Uỷ ban nhận thấy, dưới sự chỉ đạo kịp thời, kiên quyết, sát sao của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng, nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp được phát hiện, khởi tố, xử lý nghiêm minh theo hướng làm rõ đến đâu, xử lý đến đó.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga. Ảnh: quochoi.vn

Đáng lưu ý, nếu như trước đây, các vụ án kinh tế lớn mà dư luận nghi ngờ có dấu hiệu tham nhũng, nhưng do không chứng minh được yếu tố tham nhũng, chiếm đoạt thì nay nhiều vụ án đã chứng minh được yếu tố này để xử lý nghiêm minh. Nhiều vụ án nghiêm trọng, phức tạp được đưa ra xét xử kịp thời, với hình phạt nghiêm khắc. Công tác thu hồi tài sản thất thoát do tham nhũng được kê biên, phong toả.

"Các biện pháp xử lý đồng bộ, nghiêm minh đối với tội phạm tham nhũng trong thời gian qua đã có tác dụng cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, thể hiện sự quyết liệt, nghiêm minh trong xử lý tội phạm về tham nhũng, tạo hiệu ứng tích cực, lan toả trong dư luận cán bộ, đảng viên và nhân dân", bà Nga nêu.

Tuy nhiên, theo người đứng đầu Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội, việc phát hiện tham nhũng thông qua công tác tự kiểm tra nội bộ, kiểm tra của cấp trên đối với cấp dưới là khâu yếu, nhưng vẫn chưa được khắc phục.

Một số vụ án tham nhũng, sai phạm kinh tế lớn ở địa phương không phải do cơ quan điều tra ở địa phương phát hiện mà chủ yếu do cơ quan điều tra cấp trung ương khám phá, điều tra. Đáng lưu ý, số trường hợp phát hiện yếu tố tham nhũng, vụ lợi trong các vụ án kinh tế còn ít, chưa phản ánh đúng bản chất, động cơ, mục đích của người phạm tội.

Bên cạnh đó, Uỷ ban Tư pháp cho rằng, tình trạng tiêu cực, nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp, "tham nhũng vặt" vẫn tiếp tục diễn ra trên nhiều lĩnh vực, nhất là ở cơ sở.

"Dư luận cử tri cho rằng, trong lĩnh vực cổ phần hóa, mua bán tài sản công, ở nơi nào có hiện tượng "Nhà nước mua đắt, bán rẻ" các tài sản lớn thì ở đó có dấu hiệu của những vụ tham nhũng lớn và đa số các vụ án sai phạm lớn về kinh tế trong giai đoạn vừa qua đều có yếu tố vụ lợi. Do đó, Chính phủ cần phải tổng kết, đánh giá, nhận diện để dự báo đúng tình hình tham nhũng và đề ra giải pháp phòng, chống hiệu quả, sát với tình hình thực tế", Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp khẳng định.