Dấu hiệu khởi đầu về một thỏa thuận chính trị

Trong một tuyên bố được đưa ra hôm 21/4, thủ lĩnh cấp cao của lực lượng phiến quân Houthi Abdel Malek al-Ijri cho biết, lực lượng này và chính phủ Yemen  cùng liên quân các nước Arab do Arab Saudi đứng đầu đang gần đạt được một thỏa thuận chính trị nhằm chấm dứt cuộc xung đột ở nước này. Sau khi thỏa thuận chính trị này được ký kết thì các bên cũng sẽ có một hiệp định ngừng bắn.

Tiếp nối ngay sau thông báo từ lực lượng phiến quân Houthi, liên quân các nước Arab do Arab Saudi cũng cho hay sẽ kết thúc chiến dịch quân sự mang tên “Cơn bão” kéo dài 4 tuần và khẳng định rằng, mối đe dọa từ lực lượng phiến quân Houthi đã được loại bỏ.

Trong suốt 4 tuần qua, khi liên minh Arab do Arab Saudi đứng đầu tiến hành không kích, Yemen luôn chìm trong biển lửa.

Phát biểu trong cuộc họp báo ngắn tại thủ đô Riyadh của Arab Saudi, phát ngôn viên chiến dịch không kích của liên quân, Chuẩn tướng Ahmed al-Assiri cho biết, quyết định này căn cứ theo đề nghị của Chính phủ Yemen và Tổng thống Abedrabbo Mansour Hadi. Tuy nhiên, để đề phòng những bất trắc có thể xảy ra, liên quân vẫn tiếp tục áp đặt lệnh phong tỏa hải quân đối với Yemen.

Về lực lượng vệ binh quốc gia Arab Saudi tham gia chiến dịch ở Yemen từ hôm 21/4, Chuẩn tướng Ahmed al-Assiri không cung cấp thêm thông tin nào. Các nhà phân tích thì nhận định rằng, nhiều khả năng, lực lượng vệ binh quốc gia Arab Saudi sẽ vẫn tiếp tục ở lại trên đất Yemen để chuẩn bị tham gia vào giai đoạn tiếp theo của chiến dịch là khôi phục tiến trình chính trị ở Yemen, cung cấp viện trợ và “đấu tranh chống khủng bố”.

Từ thủ đô Riyadh của Arab Saudi, Tổng thống Yemen Abedrabbo Mansour Hadi đã hoan nghênh những thông tin mới nhất mà lực lượng phiến quân Houthi và Arab Saudi đưa ra. Đồng thời, ông Abedrabbo Mansour Hadi cũng kêu gọi Arab Saudi và các quốc gia ở Arab hỗ trợ “tính hợp pháp” cho chính quyền của ông. 

Trong khi đó, cộng đồng quốc tế lại bày tỏ những lo ngại về vấn đề nhân đạo ở Yemen và yêu cầu Arab Saudi cùng các nước trong liên minh Arab tạo một con đường an toàn để Văn phòng Liên Hợp Quốc điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA) thực hiện các chuyến hàng khẩn cấp chở lương thực, thực phẩm và nước uống sạch cho người dân Yemen. 4 tuần qua, các cuộc không kích đã khiến hoạt động nhân đạo bị gián đoạn và lương thực thực phẩm cùng các nhu yếu phẩm khác gần như biến mất khỏi hầu hết các khu chợ và cửa hàng ở Yemen khiến cuộc sống của người dân trong làn bom đạn đã nguy khốn lại càng trở nên khó khăn hơn. Đó là chưa kể đến tình trạng khan hiếm nước sạch và thuốc chữa bệnh khiến dịch bệnh đang có nguy cơ bùng phát ở một số khu vực.

Gọi thông báo của liên quân Arab chấm dứt chiến dịch không kích là “một bước tiến hướng tới sự ổn định chính trị”, Ngoại trưởng Iran Moahmmad Javad Zarif cho hay, thời điểm hiện nay, Yemen cần phải ưu tiên cho hoạt động nhân đạo và đàm phán chính trị để giải quyết mâu thuẫn. Quan điểm của ông Mohammad Javad Zarif là Arab Saudi đã tiến những bước tiến quan trọng trong đàm phán và Tehran sẵn sàng cùng với các nước Arab hỗ trợ Yemen trong việc thiết lập một chính phủ mới. Nhưng cái khó của Iran lúc này là chưa nhận được sự ủng hộ từ Yemen. Hôm 20/4, Ngoại trưởng Yemen Riyadh Yassin vẫn bác bỏ đề nghị của Iran làm trung gian giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay. 

Nguyên do là vì bất chấp sự phản đối của Iran, cả Yemen và Mỹ cùng Arab Saudi vẫn cho rằng chính quyền Tehran đã hậu thuẫn cho lực lượng phiến quân Houthi. Thậm chí, trong lần trả lời phỏng vấn trên chương trình Hardball của đài MSNBC, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã gửi thông điệp cảnh báo tới Iran rằng không nên chuyển vũ khí tới Yemen và rằng tàu sân bay Mỹ USS Theodore Roosevelt cùng các tàu hộ tống đã được triển khai tới vùng biển ngoài khơi Yemen để theo dõi một số tàu chở hàng của Iran bị tình nghi vận chuyển vũ khí cho lực lượng phiến quân Houthi.