Trung Quốc tiếp tục gia tăng căng thẳng tại vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam

Mỗi khi tàu của Cảnh sát biển (CSB), tàu Kiểm ngư hoặc tàu cá của Việt Nam tổ chức tiến tiếp cận giàn khoan trái phép, từ khoảng cách 7 – 8 hải lý, các tàu của Trung Quốc đều chủ động đâm va, đồng thời sử dụng vòi rồng công suất lớn phun vào ống khói, antena của tàu CSB Việt Nam để phá hỏng máy móc, thiết bị thông tin liên lạc. Hơn thế nữa, tàu Trung Quốc còn nhằm cả vào phao cứu sinh để phá nát những phương tiện cứu nạn này. Trước đó, cứ mỗi khi các tàu chấp pháp của Việt Nam dùng loa để phát đi những thông tin tuyên truyền, vận động các tàu Trung Quốc cùng giàn khoan Hải Dương 981 rút khỏi vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam thì phía Trung Quốc lại bật còi hú để át tiếng loa tuyên truyền của Việt Nam.

Thế giới vạch rõ sai trái, bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc

Trang tin tức Asia Sentinel ngày 19/5 có đăng tải bài viết chỉ rõ, hành động của Trung Quốc mang động cơ chính trị nhiều hơn kinh tế. Theo nhận định của chuyên gia Yenling Song của Công ty Platts Energy (Singapore), Trung Quốc đang phải chi một số tiền khổng lồ, lên tới nhiều trăm triệu USD mỗi ngày để vận hành Hải Dương 981 nhưng khả năng giàn khoan này tìm thấy dầu tại khu vực đang hoạt động trái phép là không cao. Trong trường hợp này, mục tiêu Bắc Kinh nhắm tới không phải lợi nhuận mà là củng cố yêu sách chủ quyền trên Biển Đông. Thêm nữa, cũng theo chuyên gia Yenling Song, Trung Quốc có thể gây âm mưu chia rẽ trong nội bộ ASEAN và cô lập Việt Nam giống như kịch bản họ từng làm tại Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN ở Campuchia hồi năm 2012, sau khi chiếm giữ bãi cạn Scarborough nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Tàu Trung Quốc uy hiếp tàu Cảnh sát biển Việt Nam. Ảnh: VTC.

Tuy nhiên, lần này Bắc Kinh đã hoàn toàn thất bại vì trước những gì đang diễn ra ở biển Đông, ASEAN trở nên đoàn kết hơn bao giờ hết, và, “sẽ không có tòa án quốc tế nào xem cuộc đối đầu ở Biển Đông hiện nay là bằng chứng cho tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc”. Giáo sư, Tiến sỹ Kim Tae-wan, Trưởng khoa Chính trị Đại học Dong-Eui, Hàn Quốc cũng cho rằng, khó có thể cho rằng hành động đơn phương của Trung Quốc đang tiến hành chỉ là để thăm dò dầu khí, mà nhiều khả năng đây là hành động nhằm kiềm chế cái gọi là “chiến lược xoay trục châu Á” của Mỹ.

Tuy nhiên, theo ông Kim Tae-wan, trong vụ này, Trung Quốc mất nhiều hơn được. Và hành động của Bắc Kinh có thể là chất xúc tác tốt giúp Washington thực hiện được “cú xoay trục” của họ vì, các quốc gia châu Á đang có mâu thuẫn với Trung Quốc sẽ mượn sức mạnh của Mỹ để đối kháng với Trung Quốc.

Cùng chia sẻ quan điểm này, Tiến sỹ Tomotaka Shoji, nghiên cứu viên cao cấp thuộc Phòng nghiên cứu Á-Phi Viện Nghiên cứu Quốc phòng thuộc Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết, cái được của Trung Quốc rõ ràng là việc tăng cường thêm ảnh hưởng và sự khống chế trên thực địa, tuy nhiên, Bắc Kinh lại mất đi cái quan trọng hơn là quan hệ với Việt Nam và ở nghĩa rộng hơn là quan hệ với ASEAN.

Những hành động không thiện chí

Ngoài việc liên tục gia tăng số lượng tàu tại khu vực hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam cũng như gia tăng những hành động khiêu khích, gây hấn đối với lực lượng chấp pháp của Việt Nam, Trung Quốc liên tục đưa ra nhiều hành động khó hiểu khác. Theo Tân Hoa Xã, ngày 17/5, Spring and Autumn Airlines (Hãng hàng không Xuân Thu) của Trung Quốc ra thông báo về kế hoạch đình chỉ tất cả các chuyến bay từ Thượng Hải tới Việt Nam kể từ ngày 19/5 đồng thời sẽ đình chỉ thêm 9 chuyến bay khác chở 350 hành khách tới Việt Nam vào tháng 6.

Tương tự như vậy, một hãng hàng không khác của Trung Quốc, China Eastern Airlines cũng thông báo các hành khách có kế hoạch đến Việt Nam có thể thay đổi thời gian khởi hành hoặc đề nghị trả lại vé bay sang Việt Nam cho tới ngày 30/6. Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc, thông qua website của mình, đã cho đăng tải những thông tin không đúng với sự thật và khuyến cáo các công dân Trung Quốc tạm thời không tới Việt Nam.

Trước đó, Trung Quốc đã ngang ngược áp dụng lệnh cấm đánh bắt cá đối với các tàu cá trong nước và nước ngoài trong một số khu vực ở Biển Đông, bao gồm cả quần đảo Trường Sa của Việt Nam, trong vòng 2 tháng rưỡi bắt đầu từ ngày 15/5. Tân Hoa Xã cho rằng, đây là lệnh đánh bắt cá thường niên, áp dụng kể từ năm 1999. Theo nhận định của chuyên gia an ninh khu vực thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS, Singapore), lệnh cấm đánh bắt cá đơn phương của Trung Quốc sẽ càng làm tình hình biển Đông thêm căng thẳng.

Bên cạnh đó, Trung Quốc vẫn tiếp tục sử dụng truyền thông nhằm bóp méo sự thật, đổi trắng thay đen nhằm che mắt cộng đồng trong nước cũng như quốc tế. Tờ Tân Hoa Xã tiếp tục đưa những tin tức khẳng định hành động đặt giàn khoan Hải Dương 981 trên biển Đông là hoàn toàn hợp pháp, bất chấp sự không thừa nhận của tất cả các bên có liên quan ở biển Đông nói riêng và quốc tế nói chung. Còn theo tờ Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc chỉ sử dụng tàu dân sự và luôn giữ thái độ kìm chế, ôn hòa trên phương diện ngoại giao trong khi Việt Nam tăng cường tàu có vũ trang. Điều này hoàn toàn ngược với thực tế đang diễn ra trên biển Đông.