Trung - Nhật - Hàn: Nhấn mạnh sự hợp tác ba bên

Ngày 13/5, hội nghị thượng đỉnh Trung - Nhật - Hàn lần thứ 5 đã chính thức khai mạc tại đại lễ đường nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc) với sự tham dự của Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda và Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak.

Trong hai ngày làm việc, lãnh đạo 3 quốc gia vùng Đông Bắc Á này đang hy vọng sẽ cùng ký kết Hiệp định bảo hộ và khuyến khích đầu tư (IPPA) nhằm mở rộng đầu tư trong khu vực và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp ba nước tại thị trường của nhau.

Ngay trong phiên khai mạc, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã kêu gọi các cường quốc Đông Bắc Á này hợp tác hơn nữa trong việc đối phó với những khó khăn từ nền kinh tế toàn cầu cũng như xu hướng suy thoái kinh tế hiện nay trên thế giới. Là những quốc gia có nền kinh tế phát triển với tổng đóng góp GDP trên thế giới chiếm 19,6%, và 18,5% kim ngạch xuất khẩu của thế giới, Trung Quốc - Nhật Bản - Hàn Quốc được các chuyên gia kinh tế đánh giá là những "con hổ" làm vực dậy nền kinh tế châu Á và có thể giúp thế giới thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay.

Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda (từ trái sang phải).

Tuy nhiên, sự xa cách về quan điểm chính trị, cộng thêm những rào cản thương mại và đầu tư khiến sức mạnh của 3 quốc gia này chưa thể phát huy tối đa hiệu quả của nó. Do đó, theo đề xuất của Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo, cả Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cần phải tăng cường tính cạnh tranh hơn nữa, mở rộng thị trường cũng như tạo ra những chính sách mới khuyến khích đầu tư.

Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo khẳng định: "Khu vực Đông Bắc Á là một khu vực kinh tế năng động nhất thế giới hiện nay. Việc thiết lập tự do hóa thương mại (FTA) là điều kiện sống còn của khu vực và làm gia tăng sức mạnh cũng như sự phát triển kinh tế của khu vực Đông Á".

Trong bài trả lời phỏng vấn trên tờ The Wall Street Journal, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda cũng nhấn mạnh: "Chúng tôi đang theo đuổi mục đích mở rộng hợp tác và hợp tác sâu rộng, một cách có chiến lược giữa 3 nước. Tự do hóa thương mại Trung-Nhật-Hàn là điều kiện kiên quyết và đầu tiên cho một sự hợp tác như vậy". Còn Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak, một mặt đề cao mối quan hệ Hàn - Trung, mặt khác lại bày tỏ lạc quan về triển vọng của Hiệp định thương mại tự do 3 bên. 

Một số tờ báo Nhật Bản nhận định, với vị trí địa lý gần nhau cũng như quy mô thương mại và giá trị mậu dịch, việc 3 nước ký kết FTA sẽ tạo ra một tác động lớn trong nỗ lực đẩy mạnh hợp tác kinh tế của cả khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Ước tính, nếu ký FTA 3 bên, GDP của Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc sẽ lần lượt tăng lên 0,3%, 0,4% và 2,8%.

Trong ngày 13/5, các nhà lãnh đạo 3 quốc gia Đông Bắc Á đã ký vào một thỏa thuận đầu tư được nhất trí hồi tháng 3, sau 13 vòng đàm phán từ năm 2007. Thỏa thuận này được biết đến với cái tên "Hiệp định bảo hộ và khuyến khích đầu tư (IPPA)" - hiệp định 3 bên đầu tiên trong lĩnh vực kinh tế với nội dung bảo hộ nhà đầu tư và quyền sở hữu trí tuệ, chứng minh quyền đầu tư bằng văn bản pháp lý. Hiệp định được kỳ vọng sẽ mở rộng đầu tư trong khu vực và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp ba nước tại thị trường của nhau.

Dự kiến, đến ngày 14/5, 3 nhà lãnh đạo sẽ ra tuyên bố chung, đề ra thời hạn chót, có thể vào cuối năm 2012, để kết thúc các cuộc đàm phán về việc ký kết Hiệp định tự do thương mại của 3 nước này.

Ngoài vấn đề kinh tế, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda và Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak còn muốn tăng cường hợp tác trong các vấn đề tài chính, giáo dục, đối phó với thiên tai, giải quyết tranh chấp và những vấn đề khác trong khu vực mà cả 3 cùng quan tâm