Thủ tướng Nhật xem xét khả năng giải tán Quốc hội

Thứ Sáu, 24/08/2012, 08:47

Nhằm đổi lấy sự ủng hộ của đảng đối lập đối với dự luật tăng gấp đôi thuế tiêu dùng từ 5% lên 10%, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda đang buộc phải xem xét việc giải tán Hạ viện vào tháng 11 để tổ chức tổng tuyển cử. Đây được coi là cú đánh khá mạnh vào đảng cầm quyền Dân chủ Nhật Bản (DPJ) nhất là vào thời điểm nước này đang có những trang cãi về việc tái khởi động hai nhà máy điện hạt nhân cùng với hàng loạt mâu thuẫn nảy sinh trong quan hệ ngoại giao với hai quốc gia láng giềng Trung Quốc và Hàn Quốc.

Tin từ hãng Reuters cho hay, sau nhiều tranh cãi, từ hồi tháng 6, Thủ tướng Yoshihiko Noda đã phát đi tín hiệu sẵn sàng giải tán Hạ viện để tổ chức tổng tuyển cử nhằm đổi lấy sự ủng hộ của đảng đối lập đối với dự luật tăng thuế tiêu dùng.

Thông tin này ngày càng được củng cố, nhất là sau khi đảng Dân chủ tự do (LDP) và liên minh New Komeito cho rằng, dấu hiệu hành động của ông Noda còn mơ hồ. Thậm chí, lãnh đạo LDP còn dọa bỏ phiếu bất tín nhiệm bắt buộc đối với nội các của Thủ tướng hoặc bỏ phiếu tín nhiệm không bắt buộc đối với chính ông Yoshihiko Noda, người đã cam kết đặt cược sự nghiệp chính trị vào việc thông qua dự luật thuế tiêu thụ.

Để tỏ rõ “thiện chí” và “thái độ hợp tác” của mình, từ đầu tháng 8, Thủ tướng Nhật Bản đã có nhiều cuộc gặp với lãnh đạo LDP và New Komeito. Và chỉ khi Chủ tịch đảng LDP Sadakazu Tanigaki và Chủ tịch New Komeito Natsuo Yamaguchi tuyên bố hợp tác với DPJ cầm quyền để thông qua dự luật tăng thuế tại Thượng viện do phe đối lập kiểm soát, ông Yoshihiko Noda mới đưa ra lịch trình giải tán Hạ viện vào tháng 10.

Tuy nhiên, thông tin này đến nay vẫn chưa hẳn làm hài lòng phe đối lập ở Nhật Bản. Keiichi Ishii, người phụ trách chính sách của đảng New Komeito trong lần trả lời phỏng vấn hãng Reuters ngày 23/8 vẫn cho rằng, một cuộc tổng tuyển cử được tổ chức vào tháng 11 sẽ là hơi muộn nếu Thủ tướng muốn LDP và New Komeito sớm đưa ra quyết định của mình. Tuy nhiên, theo ông Keiichi Ishii, với sự đảm bảo chắc chắn từ phía ông Yoshihiko Noda, dự luật tăng thuế sẽ sớm được thông qua. Còn Chủ tịch LDP Sadakazu Tanigaki thì từ chối đưa ra lời bình luận về thông tin do văn phòng Thủ tướng Nhật cung cấp.

Ông Sadakazu Tanigaki chỉ nhấn mạnh rằng, cuộc tổng tuyển cử nên tổ chức càng sớm càng tốt. Về phía đảng cầm quyền DPJ, các nhà lập pháp vẫn giữ nguyên quan điểm, dự luật phải được thông qua trước khi giải tán Hạ viện và rằng nếu không có những biện pháp kịp thời, Nhật Bản sẽ rơi vào một cuộc khủng hoảng chính trị mới.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda (bên phải) đang thảo luận với các nhà hoạt động xã hội tại Tokyo. Ảnh: AP.

Như vậy, chỉ chưa đầy 12 tháng sau khi đảm nhiệm cương vị đứng đầu chính phủ Nhật Bản, Thủ tướng Yoshihiko Noda dường như lại đi vào vết xe đổ của những người tiền nhiệm. Các con số thống kê cho hay, trong vòng 5 năm qua, có tới 6 đời Thủ tướng đã bị thay ở Nhật Bản và phần lớn các cuộc tổng tuyển cử sớm đều được tổ chức do sức ép từ phe đối lập. Trường hợp của ông Yoshihiko Noda cũng không phải ngoại lệ.

Theo các nhà phân tích, tình hình chính trị và kinh tế ở Nhật Bản hiện nay đang ngoài tầm kiểm soát của chính phủ. Các thành viên đảng DPJ của ông Yoshihiko Noda thực tế không mong muốn việc triệu tập bầu cử sớm, song đây lại là việc không thể làm khác. Nguyên do là vì nếu luật ngân sách và luật tăng thuế không được đảng đối lập thông qua tại Thượng viện, chính phủ Nhật Bản sẽ không có ngân sách để hoạt động vào cuối tháng 10 tới.

Thêm vào đó, tình hình kinh tế của Nhật Bản cũng ngày càng khó khăn. Thâm hụt thương mại, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu sang các thị trường châu Âu và châu Á ngày càng tăng và lên đến mức báo động. Mức thâm hụt hiện nay, theo con số thống kê hồi tháng 7 là 6,5 tỷ USD, tức là cao gấp đôi so với con số dự tính trước đó.

Takahiro Sekido, một chuyên gia Nhật Bản chuyên nghiên cứu về thị trường toàn cầu ở Ngân hàng Tokyo-Mitsubishi UFJ nhận định, thời gian tới, thương mại của Nhật Bản còn gặp nhiều khó khăn hơn nữa, nhất là với một quốc gia mà lĩnh vực xuất khẩu chiếm phần quan trọng. Bộ trưởng Tài chính Jun Azumi thì tiết lộ, chính những tác động từ kinh tế đã trở thành cái cớ để các đảng đối lập ở Nhật Bản gây sức ép với Thủ tướng Yoshihiko Noda.

Hãng Kyodo thì đưa tin, ban đầu, ông Yoshihiko Noda dự định cuộc bầu cử sớm diễn ra vào ngày 4/11 hoặc 11/11 song đảng LDP và New Komeito đang gây sức ép để có thể tổng tuyển cử sẽ diễn ra vào ngày 7/10.

Với tình hình 3 năm thay đến 3 Thủ tướng sau khi giành chiến thắng vang dội hồi tháng 8/2009 trước đảng LDP cầm quyền suốt 50 năm ở Nhật Bản, nhiều nhà phân tích nhận định rằng, DPJ đang mất dần lợi thế của mình trên chính trường. Sự thay đổi Thủ tướng liên tục cũng cho thấy đảng này đã không thể hoàn tất được lời hứa của mình khi giành được sự ủng hộ của cử tri cách đây 3 năm.

Vì thế, người ta không loại trừ khả năng, DPJ sẽ bị đánh bại trong cuộc bầu cử sắp tới. Nhưng trong trường hợp LDP và New Komeito giành chiến thắng, đây vẫn chỉ là một liên minh lỏng lẻo và chính phủ mới được thành lập sẽ phải tiếp tục đối đầu với những khó khăn về kinh tế cũng như những thử thách trong quan hệ ngoại giao với Trung Quốc và Hàn Quốc

Sông Thương