Nga - NATO hợp tác về phòng thủ tên lửa

Phát biểu tại phiên họp Hội đồng Nga - NATO, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev nói: "Có một khoảng thời gian khó khăn nhưng mọi căng thẳng đã qua. Hội nghị thượng đỉnh NATO - Nga là bước hợp tác quan trọng nhằm củng cố tình hữu nghị giữa hai bên".

Tư lệnh lực lượng không quân Nga Alexander Zelin khẳng định, lực lượng không quân Nga sẵn sàng làm việc với NATO trong khuôn khổ thỏa thuận đã đạt được. Theo thỏa thuận này, Nga sẽ cung cấp thêm quân nhu cho lực lượng NATO tại Afghanistan và cho phép lực lượng này vận chuyển quân nhu qua vùng trời, đồng thời sẽ giúp đào tạo lực lượng không quân cho Afghanistan. Chưa hết, NATO và Moskva còn định thành lập một chương trình đào tạo dành cho các nhân viên trong cơ quan chống buôn bán ma túy của Afghanistan.

Tổng thống Mỹ Barack Obama thì nói: "Chúng tôi coi Nga như một đối tác chứ không phải là đối thủ. Cả hai đều có những mối quan tâm và những sự đe dọa chung, cần phối hợp để chia sẻ và giải quyết".

Theo giới chức NATO, việc mở rộng hệ thống phòng thủ tên lửa trong vòng 10 năm tới sẽ tiêu tốn ít nhất 273 triệu USD. Kế hoạch này được thực hiện nhằm mục đích bảo vệ châu Âu và Mỹ khỏi nguy cơ bị tấn công bằng tên lửa từ các quốc gia khác, ngoài khu vực châu Âu.

Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Ramussen trong buổi trả lời phỏng vấn báo chí nhận định: "Bằng việc đạt được thỏa thuận và mời Nga cùng hợp tác, chúng tôi sẽ có cơ hội để xây dựng một nền tảng an ninh chung cho khu vực châu Âu và Đại Tây Dương".

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev (phải) và Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen (trái). Ảnh: AFP.

Hệ thống phòng thủ tên lửa vốn là một nguyên nhân gây nên căng thẳng giữa NATO và Nga trong quá khứ, nhưng sự hiện diện của Tổng thống Dmitry Medvedev tại Lisbon được xem là một dấu hiệu tăng cường quan hệ. Hồi tháng trước, ông Dmitry Medvedev nói Nga đang cân nhắc có tham gia hệ thống phòng thủ tên lửa hay không. Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Anders Fogh Ramussen luôn hối thúc các nước thành viên mở ra nhiều cơ hội hợp tác với Nga.

Chính vì thế, trước phiên họp Hội đồng Nga-NATO, 28 nước thành viên NATO tham dự Hội nghị thượng đỉnh tại Lisbon cũng đã đạt đồng thuận về một số nội dung chính trong chương trình nghị sự, bao gồm khái niệm Chiến lược mới và Kế hoạch thành lập hệ thống phòng thủ chống tên lửa (NMD) trên phạm vi toàn châu Âu.

Khái niệm Chiến lược mới được thông qua nhằm thay thế một văn bản tương tự được soạn thảo năm 1999 và được NATO coi là "lộ trình hành động" của tổ chức này trong 10 năm tới, trong đó, vạch ra những nguyên tắc định hướng để NATO đối phó với những thách thức trong thế kỷ XXI và việc hiện đại hóa khả năng của NATO để thực hiện sứ mệnh chủ chốt là phòng thủ tập thể, bảo vệ các nước thành viên trước nguy cơ bị tấn công hạt nhân và những mối đe dọa mới như an ninh mạng và tấn công khủng bố…

Về vấn đề NMD, NATO chấp thuận một chiến lược phòng thủ mới gồm trọng điểm là vũ khí hạt nhân phối hợp với hệ thống lá chắn tên lửa do Mỹ đề nghị. Hệ thống các dàn tên lửa chống tên lửa này sẽ được Mỹ bố trí tại châu Âu qua 4 giai đoạn: đầu tiên là trên biển rồi trên đất liền trong vòng 10 năm. Dự án của NATO mang nhiều cao vọng: bảo vệ các thành phố lớn và dân cư trên toàn châu Âu qua một hệ thống lá chắn chống tên lửa do Mỹ cung cấp phần lớn.

Bên lề hội nghị, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen đã hối thúc Thượng viện Mỹ trong năm nay thông qua Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (START mới) đã ký với Nga hồi tháng 4 vừa qua.