Mỹ - Nga lại căng thẳng về vấn đề Gruzia

Căng thẳng bắt đầu leo thang vào ngày 14/7 khi cả hai bên cùng phô diễn sức mạnh quân sự tại khu vực gần biên giới phía Nam của Nga bằng sự xuất hiện tàu khu trục USS Staut của Hải quân Mỹ ở cảng Batumi (Gruzia) và những cú lượn vòng quanh trên bầu trời của máy bay chiến đấu Nga.

Như thông tin đã đăng tải trên nhiều báo nước ngoài, cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Dmitry Medvedev cùng người đồng nhiệm Mỹ Barack Obama đã giúp Moskva-Washington xích lại gần nhau hơn và đạt được thỏa thuận khung về cắt giảm vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, giữa Nga-Mỹ vẫn nảy sinh bất đồng xung quanh vấn đề Gruzia.

Dù kêu gọi nhà lãnh đạo Nga cải thiện quan hệ để tránh lặp lại thời Chiến tranh lạnh, song, ngay tại buổi nói chuyện ở Moskva hồi tuần trước, Tổng thống Mỹ Barack Obama lại cảnh báo Nga "phải tôn trọng tính toàn vẹn lãnh thổ của Gruzia và bác bỏ khái niệm về việc "bảo trợ" cho vùng ly khai của nước này" (là Nam Ossetia và Abkhazia).

Tàu khu trục USS Staut cập cảng Batumi chuẩn bị cho cuộc tập trận chung với Cơ quan bảo vệ bờ biển Gruzia. Ảnh: AFP

Còn Tổng thống Nga Dmitry Medvedev, tuy tán dương nỗ lực thay đổi hình ảnh về nước Mỹ của ông Barack Obama, song người đứng đầu điện Kremlin vẫn không hề đưa ra một sự nhượng bộ nào trong vấn đề vốn gây nhiều tranh cãi với phương Tây xung quanh vai trò của Nga tại khu vực SNG.

Trong khi đó, Gruzia vẫn "sục sôi" các hoạt động quân sự gần vùng biên giới với Nam Ossetia và Abkhazia cho dù đã bị quân đội Nga đánh bại ở khu vực này trong cuộc chiến hồi tháng 8 năm ngoái. Đỉnh điểm cho những mâu thuẫn nội tại này chính là sự có mặt của tàu khu trục mang tên lửa USS Staut của Hải quân Mỹ trên cảng Batumi (Gruzia) hôm 14/7. Đây là chuyến thăm thứ 6 của tàu chiến Mỹ tới Gruzia kể từ sau tháng 8/2008. 

Ngoài các hoạt động hữu nghị, tàu USS Staut sẽ tham gia tập trận ở vùng biển Batumi và Poti với 2 tàu chiến của Cơ quan bảo vệ bờ biển Gruzia. Đại sứ quán Mỹ tại Gruzia cho biết, chuyến thăm Gruzia của tàu USS Staut cho thấy,  "Mỹ muốn hỗ trợ Gruzia củng cố an ninh hàng hải, đồng thời là một phần trong chiến lược của Hải quân Mỹ nhằm củng cố an ninh khu vực và quan hệ đối tác trên biển".

Vài giờ sau sự kiện ở cảng Batumi, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev cùng một số quan chức cấp cao trong chính quyền Moskva đã chứng kiến một cuộc tập trận trên không đầy ngoạn mục tại vùng cảng Novorossiisk ở biển Đen. Hồi tuần trước, Nga cũng đã hoàn thành cuộc tập trận riêng của mình ở gần khu vực biên giới với Gruzia - động thái được coi là "đòn trả đũa" cho cuộc tập trận của NATO ở gần thủ đô Tbilisi vốn bị Moskva phản đối kịch liệt.

Chưa hết, ngày 13/7, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã tới thăm Ossetia và khẳng định rằng Moskva sẵn sàng làm tất cả những gì có thể để giúp đỡ nước này phát triển; khôi phục lại tiềm lực kinh tế cũng như xây dựng nền quốc phòng an ninh và bảo vệ khỏi những nguy cơ đe dọa tấn công từ Gruzia.

Ông Dmitry Medvedev còn tuyên bố rằng, Nga hy vọng Gruzia đã học được bài học từ cuộc chiến hồi năm ngoái và sẽ không tìm cách tái chiếm vùng Nam Ossetia, Abkhazia. Người đứng đầu điện Kremlin cũng khẳng định rằng, cuộc chiến với Gruzia ở Nam Ossetia đã cho thấy Nga cần phải tổ chức các cuộc diễn tập quân sự thường xuyên hơn. Hiện Nga đang chuẩn bị cho một cuộc tập trận quân sự chung với Trung Quốc sẽ diễn ra từ ngày 22 đến 26 tháng 7 tới