Giải quyết theo luật pháp quốc tế những bất đồng trên biển Đông

Diễn đàn khu vực ASEAN lần thứ 18 (ARF18) đã khai mạc hôm 23/7 tại Trung tâm hội nghị Quốc tế Bali, Indonesia. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự ARF18. Tham dự ARF18 có các Bộ trưởng Ngoại giao 10 nước thành viên ASEAN, 10 bên đối tác gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, New Zealand, Mỹ, Canada, Liên minh châu Âu (EU), Ấn Độ, Nga, cùng các nước Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Mông Cổ, Timor Leste, Papua New Guinea và CHDCND Triều Tiên.

Bộ trưởng Ngoại giao nước chủ nhà Indonesia Marty Natalegawa, Chủ tịch ASEAN và Chủ tịch ARF chủ trì hội nghị lần này nhằm chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao Đông Á và các Hội nghị cấp cao liên quan, dự kiến diễn ra vào tháng 11 tại Indonesia.

ARF18 tập trung thảo luận các vấn đề phát triển toàn cầu, định hướng tương lai của Diễn đàn, bao gồm vai trò của ARF trong phát triển cấu trúc khu vực, các nỗ lực tăng cường củng cố khối ARF, thúc đẩy kết nối giữa chính phủ và các nhà hoạch định, các tổ chức khu vực; các vấn đề liên quan đến ngoại giao phòng ngừa, an ninh hàng hải, không phổ biến hạt nhân và giải trừ quân bị, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia.

Trong bài phát biểu tại ARF18, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã kêu gọi tất cả các bên hãy làm rõ các tuyên bố chủ quyền của mình tại Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế thông thường, và các tuyên bố về chủ quyền đối với các vùng nước ở Biển Đông cần xuất phát từ những tuyên bố chủ quyền hợp pháp đối với các đặc điểm về đất liền.

Ngoại trưởng Hillary Clinton cũng cho rằng, Mỹ lo ngại những sự kiện gần đây trên Biển Đông đe dọa đến hòa bình và ổn định, vốn là nền tảng cho những tiến bộ đáng kể của khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

Bà Hillary Clinton cảnh báo, Mỹ chống lại việc sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp - mỗi bên nên tuân theo lời cam kết của mình về việc tôn trọng quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông theo luật lệ quốc tế, nhằm giải quyết những tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, không viện đến sự đe dọa sử dụng vũ lực.

Về phần mình, Ngoại trưởng Philippines Albert F. Del Rosario đã lên tiếng phản đối yêu sách chủ quyền "đường lưỡi bò" của Trung Quốc ở Biển Đông tại phiên họp hẹp ARF18 sáng 23/7 tại Bali, Indonesia.

Ông Albert F. Del Rosario khẳng định, yêu sách chủ quyền "đường lưỡi bò" của Trung Quốc không phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982); đồng thời cho rằng, để xử lý vấn đề Biển Đông theo phương sách ngoại giao phòng ngừa mà ARF đang thúc đẩy thì có hai cách.

Thứ nhất, phân định rõ đâu là vùng tranh chấp và vùng không tranh chấp, điều có thể thực hiện được trong cuộc hội thảo của các chuyên gia pháp lý hàng hải ASEAN sắp được tổ chức tại Manila vào tháng 9 tới. Thứ hai, các bên cân nhắc xem xét tính hợp pháp của "đường lưỡi bò" chiểu theo UNCLOS 1982.

Ngoại trưởng Albert F. Del Rosario cũng nhấn mạnh, giải quyết trên cơ sở luật pháp là phương thức đúng đắn duy nhất trong việc xử lý tranh chấp ở Biển Đông.

Hội nghị ARF lần này là cơ hội để ASEAN và các nước tham dự chia sẻ quan điểm về các vấn đề chính trị, an ninh cùng quan tâm, trao đổi về việc hợp tác, tìm kiếm các biện pháp đối phó với các thách thức, nhằm đảm bảo hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển bền vững khu vực và thế giới