Nguyên Tổng giám đốc VN Pharma bị đề nghị truy tố tội buôn bán thuốc giả

• Thay đổi toàn bộ tội danh của 12 bị cáo trong vụ VN Pharma
• VN Pharma Bán giả cả hy vọng sống sót
• Vụ VN Pharma: Huỷ toàn bộ bản án, điều tra lại
• VN Pharma: Còn quá nhiều góc khuất 1

Các bị can trong vụ án phần lớn là những người làm việc, hành nghề trên lĩnh vực buôn bán nhập khẩu thuốc chữa bệnh có nhận thức, hiểu biết trên lĩnh vực này. Song lợi dụng pháp nhân là công ty kinh doanh dược phẩm, thực hiện hành vi phạm tội với thủ đoạn tinh vi để buôn bán, nhập khẩu thuốc chữa bệnh giả nguồn gốc, xuất xứ, kém chất lượng về Việt Nam với mục đích tiêu thụ để kiếm lời.

Cơ quan ANĐT đã hoàn tất hồ sơ, chuyển đến Viện KSND Tối cao đề nghị truy tố 12 bị can về tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh.

Các bị can gồm: Nguyễn Minh Hùng, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốcVN Pharma; Nguyễn Trí Nhật, Ngô Anh Quốc, Phan Xuân Thiện (cùng nguyên Phó Tổng giám đốc VN Pharma); Hoàng Trúc Vy, nhân viên Phòng Nghiên cứu phát triển; Phan Cẩm Loan, nguyên Phó Trưởng phòng Xuất nhập khẩu; Lê Thị Vũ Phương, nguyên Kế toán trưởng; Bùi Ngọc Duy, nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu phát triển (cùng VN Pharma); Phạm Anh Kiệt, nguyên Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Dược Sài Gòn - Sapharco; Phạm Văn Thông, dược sĩ; Võ Mạnh Cường, nguyên Giám đốc, Phạm Quỳnh Trang, nhân viên (cùng Công ty TNHH Thương mại hàng hải quốc tế H&C, tại TP.HCM).

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng và đồng phạm tại một phiên xét xử.

Công ty cổ phần VN Pharma (Công ty VN Pharma) được thành lập vào năm 2011 do Nguyễn Minh Hùng làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc; ngành nghề chính là kinh doanh, buôn bán thuốc chữa bệnh.

Từ năm 2012, thông qua môi giới của võ Mạnh Cường, Hùng đã đặt mua một số loại tân dược nhãn mác Health 2000 Canada sản xuất. Đến năm 2013, Hùng tiếp tục đặt mua thuốc có nhãn mác do Công ty Helix Canada, sản xuất qua Võ Mạnh Cường để bán và đấu thầu, cung cấp thuốc cho các bệnh viện.

Trong đó, có thuốc H-Capita 500mg Caplet (Capecitabine 500mg) chữa bệnh ung thư. Hùng đã bàn bạc, thỏa thuận với Cường đặt mua và Công ty VN Pharma đã làm thủ tục nhập khẩu 9300 hộp thuốc H-Capita 500mg về Việt Nam để tại kho của Công ty VN Pharma.

Do nghi ngờ về nguồn gốc thuốc nhập khẩu, Cục Quản lý dược Bộ Y tế (Cục Quản lý dược) đã yêu cầu kiểm tra, niêm phong lô thuốc và ngừng việc nhập khẩu, lưu hành thuốc, không bán ra thị trường. Sau đó, Cục Quản lý dược đã có văn bản đề nghị cơ quan chức năng của Bộ Công an điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Giả nguồn gốc xuất xứ thuốc

Việc giao dịch, mua bán 9.300 hộp thuốc H- Capita giả nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng của các bị can được thực hiện qua nhiều công đoạn, với sự tham gia của nhiều người, với mức độ tham gia khác nhau. Trong đó, trách nhiệm trách nhiệm chính là Nguyễn Minh Hùng.

Với vị trí là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma, là người có nhiều năm kinh doanh trong lĩnh vực dược phẩm, biết rõ các quy định trong việc nhập khẩu thuốc và có toàn quyền chỉ đạo, điều hành hoạt động của công ty..., nhưng Hùng đã cố tình thực hiện các việc vi phạm pháp luật với vai trò chủ mưu, cầm đầu.

Hùng đã móc nối với Cường nhập khẩu thuốc không đủ các giấy tờ hợp pháp và chỉ đạo các bị can khác làm giả hồ sơ, chứng từ, tài liệu để thực hiện hành vi buôn bán, nhập khẩu lô thuốc H-Capita giả nguồn gốc xuất xử, kém chất lượng về Việt Nam tiêu thụ nhằm thu lời bất chính.

Các bị can Nguyễn Trí Nhật, Ngô Anh Quốc, Phan Xuân Thiện, Phan Cẩm Loan, Lê Thị Vũ Phương, Bùi Ngọc Duy, Hoàng Trúc Vy, Phạm Văn Thông, Phạm Anh Kiệt, Phạm Quỳnh Trang với vai trò là người thực hiện và giúp sức thực hiện tội phạm đã tích cực; tiếp nhận ý chí chỉ đạo của Hùng và Cường nhằm thực hiện trót lọt việc mua bán, nhập khẩu lô thuốc trên.

Cụ thể, ngoài việc bàn bạc, thỏa thuận với Cường mua bán, nhập khẩu lô hàng 9.300 hộp thuốc H-Capita giả nguồn gốc, xuất xứ vào Việt Nam nhằm thu lời bất chính với giá trị lô hàng là 251.100 USD (tương đương với hơn 5 nghìn tỷ đồng), Hùng còn chỉ đạo Thiện, Duy, Vy thuê Thông viết hồ sơ thuốc H-Capita 500mg giả của Công ty Helix Canada để lừa dối cơ quan chức năng xin cấp giấy phép nhập khẩu.

Chỉ đạo Nhật và Loan làm giả hợp đồng nhập khẩu  giữa Công ty VN Pharma và Công ty Austin Hồng Kông; sử dụng con dấu bất hợp pháp của Công ty Austin do Kiệt đưa để đóng dấu trên hợp đồng làm thủ tục hải quan nhập khẩu lô thuốc trên; chỉ đạo Ngô Anh Quốc và Phương, hợp thức hồ sơ thanh toán tiền mua thuốc H – Capita 500 mg Caplet; chỉ đạo Loan nâng khống giá mua thuốc trên hợp đồng ngày 1-10-2013...

Nâng khống giá mua thuốc trên hợp đồng

Quá trình điều tra, cơ quan ANĐT Bộ Công an xác định: Hùng đã chỉ đạo nhân viên chủ chốt trong công ty đứng tên 45 sổ tiết kiệm với tổng trị giá 163 tỷ đồng, là số tiền nâng khống giá trên các hợp đồng nhập khẩu các loại thuốc khác của Công ty VN Pharma nhưng không xác định được cụ thể hợp đồng được nâng giá.

Sau khi Hùng bị bắt, các ngân hàng đã tất toán hết để thu hồi nợ. Riêng tài khoản tiết kiệm đứng tên Nhật, còn số dư trên 2 tỷ đồng, Nhật đã tự nguyện nộp vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra...

Tháng 7-2017, TAND TP.HCM tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường cùng 12 năm tù về tội buôn lậu. 7 bị cáo khác bị kết án về tội buôn lậu và làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Đến cuối tháng 10-2017, TAND cấp cao tại TP.HCM xét xử phúc thẩm vụ án, tuyên hủy để điều tra lại. Quá trình điều tra lại, cơ quan điều tra (CQĐT) đã khởi tố thêm 3 bị can và thay đổi tội danh các bị can gồm Phan Xuân Thiện, Hoàng Trúc Vy, Phạm Quỳnh Trang và thay đổi tội danh các bị cáo.

Tiêu hủy tài liệu, gây khó cho cơ quan điều tra

Trong vụ án này, nhằm đạt mục đích phạm tội, các bị can đã thực hiện các hành vi gian dối để nhập khẩu trót lọt lô hàng vào Việt Nam tiêu thụ. Tuy nhiên, khi mới nhập khẩu thuốc về Việt Nam đã bị cơ quan chức năng kịp thời phát hiện, ngăn chặn nên chưa tiêu thụ được.

Việc bị phát hiện, ngăn chặn là ngoài ý muốn chủ quan của các bị can. Sau khi vụ án được khởi tố, các bị can đã tìm cách đối phó, tiêu hủy tài liệu, chứng cứ, gây khó khăn cho điều tra.

Quá trình điều tra, cơ quan ANĐT đã thực hiện các yêu cầu điều tra của TAND Tối cao tại TP Hồ Chí Minh và VKSND Tối cao. Quá trình điều tra xác định, từ tháng 10-2014 đến 5-2015, Hùng và Ban Giám đốc Công ty VN Pharma có chủ trương chi tiền cho trình dược viên sử dụng vào mục đích tiếp cận bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng để phục vụ việc bán thuốc tại các BV (tiền “hoa hồng” bán thuốc).

Cụ thể, Công ty VN Pharma đã sử dụng số tiền 14,1 tỷ đồng cho hoạt động bán thuốc trong giai đoạn này nhưng không xác định được là tiền nâng giá thuốc của những lô thuốc nào, do số tiền nâng giá được Công ty VN Pharma nhận lại bằng tiền mặt, không có hóa đơn, chứng từ, không thu được sổ sách, ghi chép việc thu, chi số tiền này. Cơ quan ANĐT Bộ Công an đã tiến hành điều tra, xác minh theo yêu cầu của TAND Tối cao và Viện KSND Tối cao.

Tuy nhiên, việc này chỉ có lời khai của trình dược viên của Công ty VN Pharma, không có đủ tài liệu, chứng cứ vật chất nào thể hiện việc đưa, nhận quà... Nên không có đầy đủ tài liệu, chứng cứ để kết luận hành vi nhận tiền “hoa hồng” của cán bộ, bác sỹ tại bệnh viện.

Bên cạnh đó, việc yêu cầu khởi tố vụ án thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng liên quan đến trách nhiệm của cán bộ hải quan, chuyên gia thẩm định, cấp phép đối với hồ sơ đơn hàng nhập khẩu thuốc H-Capita cũng như yêu cầu điều tra, làm rõ về việc thẩm định cấp số đăng ký lưu hành cho 7 loại thuốc do Công ty VN Pharma đứng tên đăng ký...

Thẩm định cấp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc cho Công ty Helix Canada và yêu cầu điều tra, làm rõ trách nhiệm của cán bộ hải quan trong việc làm thủ tục thông quan cho lô hàng 9.300 hộp thuốc H-Capita...

Về các nội dung này, cơ quan điều tra đã tiến hành xác minh, để làm rõ trách nhiệm của các cá nhân có liên quan nhưng căn cứ tài liệu điều tra đến nay và quy định của pháp luật, cơ quan điều tra thấy chưa đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự, cần phải tiếp tục xem xét...

Cơ quan ANĐT Bộ Công an cho rằng đã thực hiện các yêu cầu điều tra của TAND cấp cao và Viện KSND cấp cao tại TP.HCM theo đúng quy định, thủ tục, một số yêu cầu không có điều kiện để làm rõ như việc nhận “hoa hồng” của các bác sĩ tại các bệnh viện. Tuy nhiên, nội dung này không ảnh hưởng đến việc kết luận hành vi phạm tội của các bị can trong vụ án.