Vì sao Huyền Như không bị truy tố về tội "tham ô..." trong việc rút trên 1 nghìn tỷ của 5 công ty?

• Giai đoạn 2 vụ án siêu lừa Huỳnh Thị Huyền Như: Khởi tố thêm 11 bị can
• Triệu tập mẹ ‘siêu lừa Huỳnh Thị Huyền Như’ đến tòa phúc thẩm2
• Xử phúc thẩm vụ án “siêu lừa” Huỳnh Thị Huyền Như
• Chuẩn bị xét xử phúc thẩm vụ siêu lừa Huỳnh Thị Huyền Như

TAND TP Hồ Chí Minh chuẩn bị đưa ra xét xử "đại án" kinh tế Huỳnh Thị Huyền Như (39 tuổi, nguyên Phó phòng Quản lý rủi ro Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam (Vietinbank) - chi nhánh TP Hồ Chí Minh) trong việc lừa đảo chiếm đoạt trên 1.085 tỷ đồng của 5 công ty.

Theo đó, vụ án có hai bị can bị truy tố về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" gồm Huỳnh Thị Huyền Như và Võ Anh Tuấn (35 tuổi, nguyên cán bộ Vietinbank - chi nhánh TP Hồ Chí Minh). Liên quan đến vụ án còn có 10 bị can khác bị truy tố về tội "cố ý làm trái các quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".

Theo cáo trạng, để có tiền kinh doanh bất động sản, từ năm 2007, Huỳnh Thị Huyền Như đã đứng ra vay rất nhiều tiền của nhiều tổ chức, cá nhân với lãi suất rất cao. Ngoài ra, Như còn vay của nhiều ngân hàng khác trên 200 tỷ đồng. Do việc kinh doanh bất động sản thua lỗ, đến năm 2010, Như không còn khả năng thanh toán các khoản nợ trên. 

Huyền Như và Võ Anh Tuấn tại phiên toà xét xử năm 2015.

Để có tiền trả nợ ngân hàng và các khoản nợ, lãi bên ngoài, Như đã lợi dụng chức danh là kiểm soát viên - quyền Trưởng phòng Giao dịch Điện Biên Phủ Vietinbank chi nhánh TP Hồ Chí Minh trực tiếp đi gặp gỡ và giao dịch với đối tượng môi giới, người đại diện của 5 công ty TMCP đầu tư Hưng Yên, An Lộc, Bảo hiểm Toàn Cầu, Chứng khoán Saigonbank- Berjaya (SBBS) và Phương Đông. 

Để thuyết phục các khách hàng, Như thoả thuận sẽ chi lãi suất ưu đãi vượt lãi suất trần nhà nước quy định, chi tiền chênh lệch ngoài hợp đồng, phí môi giới riêng cho những người đại diện các công ty trên đi giao dịch. Các khoản chi thêm này toàn bộ do Như lấy tiền cá nhân chi trả. 

Vì lòng tham nên những đơn vị đồng ý gửi tiền vào Vietinbank. Tuy nhiên khi các đơn vị này vừa chuyển tiền vào tài khoản thanh toán tại Vietinbank, Như đã lập chứng từ, ký giả chữ ký của chủ tài khoản, sử dụng quyền trên hệ thống (là kiểm soát viên, trưởng phòng giao dịch) tiến hành các thao tác chuyển tiền từ tài khoản khách hàng sang tài khoản của Như. 

Với thủ đoạn nêu trên, Như đã chiếm đoạt trên 1.085 tỷ đồng của 5 công ty nói trên, trong đó Công ty Hưng Yên trên 200 tỷ đồng, Công ty An Lộc trên 170 tỷ, Công ty Phương Đông 380 tỷ, Công ty SBBS gần 210 tỷ và Công ty Bảo hiểm toàn cầu gần 125 tỷ…

Quá trình điều tra lại, cơ quan điều tra (CQĐT) xác định: Qua xem xét đầy đủ yếu tố lỗi của 5 công ty khi thực hiện thoả thuận trái pháp luật với Như trong việc gửi tiền hưởng lãi suất vượt trần trái quy định nhà nước, lỗi trong quá trình thực hiện giao dịch gửi tiền vào Vietinbank, lỗi không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của chủ tài khoản trong việc quản lý, giám sát, phát hiện và xử lý kịp thời hành vi trái pháp luật của Như; đồng thời xem xét lỗi của Vietinbank trong việc giám sát, quản lý tiền gửi của khách hàng thì xét cả quá trình từ khi Như hình thành ý thức chiếm đoạt đến khi tội phạm hoàn thành, xuyên suốt vụ án Huyền Như là hành vi "lừa đảo...". 

Vì vậy, theo CQĐT không có căn cứ để thay đổi tội danh từ "lừa đảo..." sang "tham ô..." đối với Như như bản án phúc thẩm đặt ra.

Cũng liên quan đến vụ án Huyền Như, tại bản án phúc thẩm đã kiến nghị CQĐT tiếp tục làm rõ một số vấn đề trong đó có hành vi cho vay nặng lãi của một số cá nhân.

Riêng đối với Lê Thị Ngọc Nga đã cho Như vay 4 tỷ đồng với lãi suất 0,6%/ ngày và đã nhận 216 triệu đồng tiền lãi và Nguyễn Thị Phương Hoàng Trung đã cho Như vay với lãi suất 0,4%/ ngày (tức 144%/ năm, gấp hơn 10 lần so với mức lãi suất cao nhất ngân hàng nhà nước quy định) và được hưởng tiền lãi trong vòng 3 năm khoảng trên 660 tỷ đồng. 

Đối với Nga, CQĐT xác định, hành vi của Nga có dấu hiệu của tội "cho vay nặng lãi" nhưng do hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nên CQĐT quyết định không khởi tố đối với trường hợp này. Riêng Trung, ngày 20-7-2016, CQĐT Bộ Công an đã có quyết định khởi tố bị can đối tượng này về hành vi "cho vay nặng lãi". Tuy nhiên, quá trình điều tra do không xác định được Trung ở đâu nên CQĐT đã ra quyết định truy nã, khi nào bắt được sẽ xử lý sau.

Về hành vi của 9 cá nhân khác được xác định là giúp sức cho Như chiếm đoạt 180 tỷ đồng tại Ngân hàng Quốc tế (VIB) chi nhánh TP Hồ Minh, CQĐT xác định: Những người này không gửi tiền tại Vietinbank chi nhánh Nhà Bè nhưng do Như đề nghị họ đứng tên gửi tiền giúp nên họ đã đứng tên ký hợp đồng tiền gửi. Khi Như vay vốn tại VIB chi nhánh Hồ Chí Minh, những người này đã ký hợp đồng vay vốn thế chấp bằng các hợp đồng tiền gửi tại Vietinbank mang tên họ. 

Theo CQĐT, hành vi nêu trên của những người này đã giúp sức cho Như vay vốn tại VIB, sau đó bị Như chiếm đoạt 180 tỷ đồng trong số tiền đã vay. Tuy nhiên, theo CQĐT, về ý thức chủ quan, những người này không biết được hợp đồng tiền gửi tại Vietinbank là giả nên chưa đủ căn cứ để xác định hành vi của họ đã cấu thành tội "lừa đảo..." với vai trò đồng phạm giúp sức cho Huỳnh Thị Huyền Như.